Hasan Mesut Hazar

ABD Ulu­sal İs­tih­ba­rat Kon­se­yi 5'er yıl­lık dö­ne­mi kap­sa­yan ile­ri­ye dö­nük ra­por­lar ve tah­min­ler ya­yım­lı­yor. 2010, 2015, 2020 glo­bal bek­len­ti­ler ra­por­la­rın­dan son­ra ha­zır­la­nan "2025 Glo­bal Trend­ler" ra­po­ru da çok il­ginç tah­min ve se­nar­yo­la­rı ih­ti­va edi­yor. Dün­ya­nın na­sıl bir şe­kil­len­me içi­ne gi­re­bi­le­ce­ği ile ala­ka­lı si­ya­si, as­ke­ri, eko­no­mik, ik­lim de­ği­şik­lik­le­ri, nü­fus, te­rör, güç odak­la­rı, ça­tış­ma­lar vb. bir­çok baş­lık al­tın­da kü­re­sel de­ği­şim­ler­le il­gi­li tah­min ve bek­len­ti­ler di­le ge­ti­ri­li­yor. (Ra­po­ra www.dni.gov/nic/NIC_2025_ pro­ject.html ad­re­sin­den ula­şı­la­bi­lir.)

İn­ter­net ar­tık ha­ya­tın bir par­ça­sı. Ba­zı ül­ke­ler­de çok kı­sıt­lı bağ­lan­tı ve alt­ya­pı ol­ma­sı­na rağ­men in­ter­net hız­la, et­ki­le­şim a­la­nı­nı ge­niş­le­ti­yor. Bu yay­gın kul­la­nım ağ­la­rı şim­di­den ço­cuk­la­rın ve a­i­le­le­rin en a­zı­lı düş­ma­nı ha­li­ne gel­di. Her gün yı­kı­lan yu­va­lar­la, su­ça ve kö­tü­lü­ğe i­ti­len ço­cuk­la­rın-­genç­le­rin ha­ber­le­riy­le ya­tıp kal­kı­yo­ruz. Do­lan­dı­rı­cı­lık ve bi­li­şim suç­la­rın­da baş­dön­dü­rü­cü ar­tış da ca­ba­sı...

Baş­ba­kan Er­do­ğan geç­ti­ği­miz haf­ta so­nu ABD'de idi. Per­şem­be gü­nü New York'ta Co­lum­bi­a Üni­ver­si­te­si'nde "Tür­ki­ye'nin Ge­le­cek­te­ki Ro­lü" ko­nu­lu bir kon­fe­rans ver­di. Ak­şam da Tür­ki­ye'nin Bir­leş­miş Mil­let­ler Gü­ven­lik Kon­se­yi Ge­çi­ci Üye­li­ği'ne se­çil­me­si mü­na­se­be­tiy­le dü­zen­le­nen te­şek­kür re­sep­si­yo­nu ve ye­me­ği­ne ka­tıl­dı.

Geç­ti­ği­miz Sa­lı gü­nü bü­tün dün­ya­yı ya­kın­dan il­gi­len­di­ren ABD se­çim­le­ri ya­pıl­dı. ABD ta­ri­hin­de bir ilk ger­çek­leş­ti. De­mok­rat Par­ti'nin Baş­kan ada­yı Oba­ma se­çi­mi ka­zan­dı ve ilk si­ya­hi baş­kan ol­du.

Ge­le­cek haf­ta sa­lı gü­nü ABD'nin ye­ni baş­ka­nı bel­li ola­cak. De­mok­rat Par­ti'nin ada­yı Oba­ma an­ket­ler­de ya­rı­şı ön­de gö­tü­rü­yor. Önü­müz­de­ki bir­kaç gün­de çok bü­yük bir sür­priz ol­maz­sa Oba­ma, ABD'nin ilk si­ya­hi baş­ka­nı ola­rak da ta­ri­he ge­çe­cek.

ABD'de başlayan ve bütün dünyada etkisini hissettiren küresel kriz devam ediyor. Hafta başında Washington'da yapılan Dünya Bankası-IMF mutad sonbahar toplantısının ana gündem maddesini bu global kriz oluşturdu. 185 ülkenin ekonomiden sorumlu bakanları, merkez bankası başkanları ile uluslararası finans kuruluşlarının üst düzey temsilcilerinin katıldığı toplantılarda, küresel kriz ve alınacak ortak tedbirler konuşuldu.

Bir Ramazan Bayramını daha idrak ettik. Okurlarımızın bayramlarını tebrik eder, nice bayramlara sıhhat ve afiyet içinde ulaşmalarını dileriz.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Dışişileri Bakanı Ali Babacan'ın New York'taki temasları sürüyor. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 63. dönem toplantılarına katılmak üzere ABD'ye gelen Gül ve Babacan yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyorlar.

ABD aksırsa dünya nezle olur, deyişi çok doğrudur. Süper gücün dünyayı nasıl etkilediğini hepimiz iyi biliyoruz. Sadece Wall Street borsası değil, ABD'de yapılan seçimler ve iç gelişmeler bile bütün dünyada yakından takip ediliyor.

Futbol deyip geçmeyin. Yarın Ermenistan ile oynayacağımız Dünya Kupası eleme maçının, sportif bir oyun olmanın çok ötesinde anlamları da var.

Hafta içinde ilginç bir haber vardı. Sığır sürülerinin otlarken, yayılırken ve geviş getirirken, sanki pusulayla yönlerini belirlemiş gibi, kuzey-güney istikametinde hareket ettiklerini belirtiyordu. Wisconsin eyaletindeki bir sığır çiftliğindeki onlarca sığırın uydudan çekilmiş fotoğrafı, mağnetik bir alan içinde keyifli keyifli yayıldıklarını ortaya koymaktaydı. Alman ve Çek bilimadamlarının sürdürdüğü ortak çalışma, sığırlarda yön bulmaya yarayan mağnetik bir merkezin olma ihtimalini işaret ediyordu.

ABD çok hareketli bir yaz geçiriyor. 4 Kasım'da seçimler yapılacak ve yeni başkan belli olacak. Beyaz Saray için büyük bir kapışma var.

Önceki gün Washington'da ilginç bir toplantı yapıldı. Brookings Enstitüsü isimli düşünce kuruluşunun düzenlediği toplantıda, AK Parti'nin "kapatılmama" kararının muhtemel etkileri tartışıldı. ABD'nin eski Ankara büyükelçilerinden Mark Parris'in yönettiği toplantının diğer konuşmacıları Avrasya Stratejik Araştırmalar Vakfı (ASAM) başkan yardımcısı Çağrı Erhan, Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) kurucu başkanı İbrahim Kalın ile Radikal Gazetesi köşe yazarı Murat Yetkin idi.

Anayasa Mahkemesi'nin kararı, yurt dışında da geniş yankılar yaptı. Hem ABD hem de Avrupa Birliği medyasında birçok analiz, haber ve yorumlar çıktı. Washington-Brüksel-Ankara hattında ülkemizle ilgili geleceğe yönelik geniş değerlendirmeler yapıldı.

Türkiye, Birleşmiş Milletler'deki yoğun temaslarını artırdı. Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan hafta başından beri New York'ta hızlı görüşmeler yaptı.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley'nin dünkü Ankara ziyareti, stratejik müttefik Türkiye'nin öneminin açık göstergesidir.

Global terörle mücadelede yeni, değişik ve kitlesel metotlar gündemde. ABD kamu diplomasisinden sorumlu dışişleri müsteşarı James Glassman yeni stratejilerini, "fikirler savaşını kazanmak" olarak açıkladı. Terörle mücadelenin uzun vadeli olduğunu belirten Glassman, "zihinleri ve gönülleri kazanmak bu savaşta en etkili yoldur" dedi.

Bu yaz hem sıcak hem de çok hareketli. ABD'de kasım ayında yapılacak Başkanlık seçimi kıran kırana bir mücadeleye sahne oluyor. Türkiye'de ise tam demokrasiye geçiş öncesinin "travmaları" yaşanıyor. Ama bu dönem sancılı da olsa, sonunda taşlar yerine oturacak. Türkiye, demokratikleşme ve küreselleşme istikametinde, hak ettiği yeri alacak.

Milli Takımımız'ın Avrupa Futbol Şampiyonasında gösterdiği performans, ABD'de de büyük yankı yaptı. Los Angeles Times gazetesi "Türkler hiç pes etmeyen zevkli oyunlarıyla tarih yazdılar" vurgusu yaptı.

Washington'da sıcak, çok rutubetli ve de çok hareketli bir yaz yaşanıyor. Kasım ayındaki başkanlık seçimleri değil sadece bu yaz Washington'ı bu derece hareketli kılan. Türkiye ile ilgili olağan dışı hareketlilik de var. Zaten ABD'nin Ortadoğu, Kafkaslar ve Avrasya politikalarında tam bir Türkiye kesişmesi bulunuyor. Şimdilerde buna Türkiye'deki iç çekişmeler ve AK Parti kapatılma davasının sonuçlarıyla ilgili analiz, rapor ve yorumlar da eklenmiş durumda.