Prof. Dr. İsmail Kaya

Yukarıda mı, aşağıda mı? Doğuda mı, batıda mı? Büyük mü, küçük mü? Ucuz mu, pahalı mı? Neye göre? Kime göre? Bakışa göre değişir.

Dünya ahiretin, beyin dünyanın, duygular beynin, çevre de duyguların aynasıymış. Kritik karar, 11 kişinin içinde bulundukları çevreye ve çevrelerinin uyandıracağı duygulara da bağlı.

Tavuk, balık, kelle, bunlar yenir elle... Her işin bir erbabı erkânı, usulü âdâbı var.

Kuşlar yuvalarına bir tehlike ve saldırgan yaklaştığında düşmanın dikkatini dağıtmak, yuvadakilerin tedbir almalarına yardımcı olmak için etrafa yayılır, hep bir ağızdan ve çeşitli yerlerden ciyaklar, düşmanı aptallaştırırlarmış. Bu davranışlarına, Latince kalabalıklaşma anlamında "mobbing" denirmiş.

1. Adrese bağlı nüfus sayımına geçilir, yeni verilerle millî gelir hesaplarında bir "düzeltme" yapılır. Kişi başı yıllık millî gelir yükselir.

"Bedava yaşıyoruz, bedava/Hava bedava, su bedava..." diyen şairin zamanında bunlar yoktu. Şimdi hemen her gün, her saat burnumuza "bedava" bir şeyler dayanıyor.

"Bahar geldi, gül açıldı; ruhuma neşe saçıldı..." dizelerinin tam zamanı. Havalar ve mevsimler hayatımıza tesir ediyor.

Şirketlerin başarısı sadece iç işleriyle sınırlı değil. İç meseleler dış meselelerle etkileşiyor. Pazarlama, işletme ve ülke yönetiminde perdenin önü ile arkası farklı oluyor.

AKM yıkılsın yıkılmasın tartışması bir yana Türkiye'de bir AVM furyası esiyor.

Türkiye'nin manşeti böyle diyordu. Ocak ayındaki ihracatımız geçen yıla kıyasla % 50 artmış. Maşallah diyelim, nazar değmesin.

Şu pazarlamanın gücüne bakın ki, ufak bir dağ kasabası gün geliyor, kendi halinde bir girişimci profesörün çabalarıyla milyarların hayatını değiştirmede rol oynayabiliyor.

Pazarlama, siyaset, yönetim, sinema, tiyatro hepsi birer illüzyon. Seyirciyi şaşırtıp, ilgilendirip, keyiflendirip eğlendiriyorlar. Sonunda perde kapanıp gerçek hayatla yüz yüze geliyoruz.

Âcizane, haritası olmayanın geleceğinin de olamayacağını düşünürüm. Haritalar gerçeklerden ziyade hayallerimizin resmidir.

Genç evli çift, iki göz odalı evlerinin mutfağını iptal edip, raf, çekmece ve dolaplara elbise, kazak, tişört, ayakkabı doldurmuş. Fotoğrafını gördüm. "Sabah kalkar kalkmaz işe koşuyor, geç vakit eve gelip yatıyoruz. Mutfakta geçirecek vaktimiz yok" demişler. Sanki otelde yaşıyorlar.

Köy sakinleri yağmur duasına çıkar. İçlerinden biri şemsiyesiyle gelmiştir. Bu inançtır.

Bayramlar, kişisel kalite ve kişisel pazarlama için birer fırsat günleri. Bayramlar, aynı zamanda, hayatımızı ne derecede dolu ve amaca dönük yaşayabildiğimizin bir göstergesi. Bayramları bayram gibi yaşayabilenler diğer günlerini de bayram gibi geçiriyor.

Zaman zaman evde işte, ufak büyük bazı değişiklikler yaparız. Bazen, bir değişiklik öyle hoşumuza gider ki, biz bunu yıllardır niye akıl edememişiz duygusuna kapılırız.

Evde huzur isteyen idareyi hanıma bıraksın deniyor. İnsanın kendi eliyle dizginleri başkasına vermesi kolay değil. Hele hele "kâtip benim, ben kâtibin, el ne karışır?" diye benlenenler için daha da zor.

Uçak kazaları havayollarının da en büyük korkusudur. Isparta'da ölenlere rahmet, yakınlarına sabır, şirkete de kolaylıklar diliyoruz. Ateş düştüğü yeri yakar. Kazada yakınlarını kaybedenler şirketin kendilerine tahsis ettiği uçağa bile binmemişler.

Yazarların hocası lakaplı Robert McKee bu sefer reklâm hikâyeleri için geliyor. Onun "Story" isimli kitabını okuduktan sonra, dizilere, filmlere, pazarlamaya ve dünyaya başka gözle bakmaya başladım.