Prof. Dr. İsmail Kaya

Evlilikte eşe sadakat esas, aldatma istisnâ olup, bu durum skandallara, çalkantılara, kavgalara yol açıyor. Eşler gibi firmalar da müşterilerinin "sadık bir eş" gibi davranmalarını ister.

Birileri hâlâ, müşterileri (insanları) etkilemek için akla, mantığa, rasyonel beyinlere dokunmaya çalışıyorlar. Bu yaklaşım, basit işlerde, müşterinin pek de önemli bulmadığı hallerde işe yarıyor.

Anneler gününde, bütün annelere sevgi ve saygılarımızı sunuyor, hayal ettikleri senaryoların gerçekleşmesini, evlatlarından razı olmalarını diliyoruz.

Çılgın projelerle, meydan kalabalıklarıyla, ekran bülbülleriyle, atanlarıyla tutanlarıyla siyaset piyasasında işler tam gaz...

Türkiye'mizin güzide gazetesi Türkiye'ye kırkbir kere maşallah. Hamdolsun ki, bir akademisyen olarak böyle şerefli, köklü ve asîl bir çınarın gölgesi altında, bir köşede bulunmak nasîb oldu. Türkiye'mizin bugüne kadar sürdürdüğü başarılarının devamını, yaşının getirdiği olgunluk ve yetkinlikle, daha nice yüz binlerin gönüllerine dokunmasını diliyorum.

Seçim dönemi, bol keseden vaatlerin, cafcaflı sloganların, halka şirin görünme çabalarının bol bol yaşandığı hareketli günlere gebe.

Seçimler yaklaştıkça etraftaki politik gelişmelere daha alıcı gözüyle bakmaya başladık. Oyumuzun rengini şimdiden zihinlerde, gönüllerde ve dillerde oluşturmaya başladık.

Pazarlama bir câzibe mi, yoksa bir kâzibe, (yalan ve yanıltma) işi midir? Vahşî kâzibeciler bir yana, işini kâzib câzibelerle götürenler de var. Müşterinin hayrına olacaksa iki kişinin arasını bulur, hayra davet ederken, bazı abartma ve kıvırtmaların ne zararı olur ki?

Sarkaçlı saatlerin bu içli sesi geçmişte kaldı. Şimdi saniyeler sessizce akıp gidiyor. Bu mekanik saatlerin analog aletler olduklarını dijitalleri çıkınca anlamıştık. Dijitaller başka bir dünyadan gelmiş gibiydi. Rakamları vardı ve bazılarında yandan basınca ışık yanardı. Salisenin varlığını hissedebilirdik.

Üleştiricilerle ürettiricilerin, sendikacılarla müteahhitlerin kıyasıya yarışacakları bir seçime hazırlanan ülkemizde, bir de tükettiricilerin varlığını dikkatinize sunarız.

Haberler değişse de, konu eskimiyor. BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, "Bana göre promosyon işinin tamamen kalkması gerekir. Promosyon gerçek bankacılık enstrümanı değildir" demiş. Ağzına sağlık, diyor ve ilave ediyoruz, "Promosyon hakikî pazarlamanın da temel bir enstrümanı değildir."

Kanmak, iki manaya geliyor. "Kana kana içmek" ve "aklını çelmek"teki manalar aynı değil. Bazı yöneticiler, rekabeti, rakipten müşteri çalmak olarak görüyorlar. Daha yumuşak tabirle, müşterinin "ağzına bir parmak bal çalmak" peşindeler. Yeni müşteri bulmak, müşteri olmayanları müşteri yapmak, müşteriyi memnun etmek kolay değil. Haliyle, kimi firmalar da kolayına kaçıyor. Rakibini yenmek için, müşterinin gözünü boyuyorlar.

Sayıları şimdiden yüzelliyi aşan üniversitelerimizin hemen hepsinde, business (bizınıs) okutulur. İşletme fakültesi ve/veya meslek yüksek okulu adı altında bol bol "işletmeci" yetiştirilir.

Üretim odaklı, ürün odaklı, müşteri odaklı, tüketici odaklı, insan odaklı filan derken, şimdilerde "seçmen odaklı" olduk. Zihinler, işler ve düzenbazlıklar seçime ayarlı.

Bir akademik disiplin olarak pazarlama 1881'den beri konuşuluyor. İlk pazarlama dersi 1902 yılında ABD'de verilmiş. Bir asır geçmiş olmasına rağmen hâlâ herkes pazarlamayı kendine göre anlıyor. Yıllardır türlü yollardan anlatageldiğimiz pazarlamayı bir daha tanımla deseler, şu sıralar bendeniz, "Pazarlama, iş yapmanın adıdır", "Pazarlamasız iş olmaz" der, keser atarım.

"Peşinden koşarsan, senden kaçar; sırtını dönersen peşinden gelir" sözü meşhur. Aklın müşterisi az, paranın müşterisi (taliplisi, isteyeni) çok oluyor. Çoğu, bir memuriyete veya bir şirkete girip güvenli bir gelir peşinde koşsa da, gençlerin az bir kısmı, çeşitli körükleme ve teşvikler etkisiyle veya kendi tabiatlarına uygun buldukları düşüncesiyle, müteşebbisliğe soyunuyorlar. Dijital medya ve internet dünyasındaki örnekleri görüp daha da heyecanlanıyorlar.

İşsizlikten şikâyetler de, "eleman aranıyor" ilanları da hiç eksik olmuyor. İş yerleri eleman mı beğenmez, her gün eleman mı değiştirir, eleman mı bulamazlar; yoksa işsizler eleman olmak mı istemez, şeflik ve müdürlük mü beklerler, orasını bilemem.

Sizin de dikkatinizi çekmiştir. Sunucuların bir gözü konuklarda ise bir gözü de önlerindeki ekranlarda. Gözler gibi, dillerde de hep o. Her yerde, bir Twitter (tivitır okunur) muhabbetidir, gidiyor. Adını kuş cıvıltısından alan Twitter, henüz beş yaşına bile gelmeden dünyada bir fenomen olmayı başardı. Duymayan kalmadı.

Hukukun sapır sapır döküldüğü bir dönemde, yeni bir Ticaret Kanunu'muz daha doğdu. Hepimize hayırlar getirsin. Kanun değişik kesimlerin görüşleri alınarak hazırlandı. Ticarî hayatın hemen her yönünü ayrıntılı olarak düzenliyor.

Geçen hafta Sanayi Bakanlığı öncülüğünde Türkiye'nin gelecek on yıllardaki sanayileşme stratejisi açıklandı. Milletin refah, mutluluk ve geleceğine güzel katkıları olmasını dileriz. Hiç olmamasından iyidir. Kamu kuruluşları ve özel sektör neyin teşvik edileceğini, neyin yokuşa sürüleceğini böylece görmüş oldu.