Yılmaz Öztuna

Almanya şansölyesi Schröder, Birleşik Amerika'yı kutladı. Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, Saddam'ın düşmesine sevindiğini belirtti. Biz de, Türk düşmanlığı birinci ilkesi olan Baas'ın hezimetinden mutluyuz.

Anglo-Sakson demokrasisinin temelinde, olmazsa olmaz bir ilke, mutlak çizgiye epey yakın basın hürriyetidir. Zorunlu etik ve milli kısıtlamalar dışında medya; haber almak, haberi ulaştırmak, haberi yorumlamakta tamamen hürdür. Modern Türkiye de Anglo-Sakson demokrasisini, birçok ülke gibi, en az sakıncalı rejim şeklinde benimsemiş ve uygulamıştır.

Avrupa Birliği'nin üye adayı, ama Amerika Birleşik Devletleri'nin doğrudan stratejik müttefikiyiz. Türkiye Cumhuriyeti'nin dış politikası, bu temele oturmuştur. İkinci tezkerenin reddi tarihî sakarlığında, devletimizin bu dış politika temel ilkesi ihlâl edildi. Şöyle söylemem daha doğru olur: Amerika'nın asker geçirmek konusundaki bütün isteklerini kabule mecbur değildik. Ama Amerikan gemilerini İskenderun Körfezi'nde bugün yarın diye oyalamak, Türk ciddiyetine, vekarına ve centilmenliğine aykırıdır.

Irak'ta savaş 3 haftasını tamamladı. Böylesine bir harbi ileride tarihçilerin nasıl değerlendireceklerini tahayyül etmeye çalışıyorum. Bana göre Petrol Savaşları veya Enerji Savaşları adı altında incelenecek. Afganistan'dakinden sonraki ikinci safha şeklinde sunulacak. Tarihçiler bu savaşı Pax Americana döneminin içinde ele alacaklar.

Saddam, âkıbeti kesinlikle belli bir savaşı boşuna uzatıyor. Irak halkı ve Irak ülkesi zarar görüyor. Hemen her devlet Irak halkını, pek çoğu Irak devletini tutuyor. Saddam'ı savunan ise yoktur. Dünyanın en ünlü beldelerinden olan Bağdad'da şehir muharebelerinin başlaması, insanlık için utanç vericidir.

Anglo-Amerikanlar kuzeye yürüyorlar. Bağdad'a 70 kilometre yaklaştılar. Hârûnürreşîd'in Bağdadı, alevler içinde... Savaşılan topraklar, eski Sümer ülkesi... 5300 yıl önce Sümerler'in yerleştiği, yazıyı keşfedip kullanarak tarihi, tarih çağlarını, İlk Çağ'ı başlattıkları topraklar... Hazret-i Alî ve oğlu Hazret-i Hüseyin efendilerimizin türbeleri... İslâm'ın çok kutsal makamları... Hepsi ateş yağmuru altında...

Birleşik Amerika devlet mekanizmasında, protokolde değilse bile fiilen başkandan sonraki 2. etkili kişi devlet sekreteri denen dışişleri bakanıdır. Şimdi bu makamda bulunan Colin Powell, baba Bush'un genelkurmay başkanı idi. Yani asker kökenlidir. Amerika Silâhlı Kuvvetleri'nin başı olan Savunma Bakanı Rumsfeld ise sivildir, galiba yedek subaylık da yapmamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti'nin Irak politikası, bu ülkede Türkiye aleyhine bir değişiklik olmamasına dayanır. Buna Irak'ın toprak bütünlüğünün korunması diyoruz. Ancak Türkiye, Irak'ın bütünlüğünün şampiyonu olamaz. Bunu Arap devletlerinden daha fazla istemesi aşırı kaçar. Kaldı ki, Amerika gibi bir süper devlet Irak'ı parçalamaya ve sınırlarını değiştirmeye kararlı ise, Türkiye'nin gücü bunu engellemeye yetmez. Hiçbir devletin gücü yetmez.

Birleşik Amerika'yı sevmeyenler, Irak'ta tökezlediğini, Vietnam benzeri bir bataklığa girdiğini söylemeye başladılar. Amerika bizim müttefikimiz olduğu, ayrıca dünyanın en kudretli devletine husumet göstermenin akıl kârı bulunmadığı için ideolojilerden etkilenmeyen bir görüş açısından ayrılmamakta, sayılamıyacak kadar millî menfaatimiz vardır.

Irak operasyonu, beklendiği gibi, bir kaç gün havadan yoğun bombardımandan sonra kara harekâtına girişilmesi şeklinde başlamadı. Müttefik ordu, bombardımanla aynı zamanda harekete geçti. Niçin? Hava taarruzlarından bilhassa sivillerin zarar görmesi sebebiyle, dünya kamuoyunda kötü karşılanmasından çekinilmiş olacaktır.

Zengin bir fikir dünyası içinde yaşayan büyük devlet adamlarının tefekkür tarafları az incelenmiştir. Bunlardan biri Sayın Süleyman Demirel'dir. Düşüncelerini 60'lı yıllardan beri pek çok kitap hâlinde toplamıştır. Şu anda elimde bulunan sonuncusu 21. Yüzyıl'ın Yol Haritası: Demokrasi ve Kalkınma adını taşıyor. 960 sayfalık muhteşem bir eser... ABC yayınları arasında, arkadaşımız Hulûsi Turgut'un malûm vukufu ve titizliği ile basılmış.

Türkiye, ABD-İngiltere ittifakından kopunca borsa geriledi. 10 milyar dolarlık bir değer kayboldu. 100 milyar dolar değer kazanan Birleşik Amerika'da ve İngiltere'de borsa, Irak operasyonu başlayınca yükseldi.

Politikanın dizginlerini ellerinde tutanlar, üç beş milletvekilini daha mahut Cumartesi günü Meclis'e getirse veya iki üç çekimser oy sahibine olumlu oyun erdemlerini anlatabilse, kısaca ikinci tezkere kabûl edilseydi, bugün bambaşka bir Türkiye'de yaşıyorduk, geleceğe ümitle bakıyorduk. Bizim yönetim sistemimiz ve demokrasimiz, Avrupa parlamanter düzenidir.

Ne kadar tevil edilmek istenirse istensin, devlet politikamızın temel ilkelerinin bozulduğu âşikârdır. Türkiye'nin Cumhuriyet tarihimizde hiçbir dönemde olmadığı derecede boşlukta yüzdüğü bile söylenebilir. Hem Amerika Birleşik Devletleri, hem Avrupa Birliği ile ilişkilerimiz, birkaç hafta içinde tepetaklak oldu. Maalesef bu tarz inanılmaz marifetler bize mahsustur ki bu yüzden 2000 dolar civarında bocalayıp duruyoruz.

Amerika'nın Irak'a uyarı bombardımanı başladı. Saddam kendine gelip çekilmezse, asıl bombardımana geçilecek. Binlerce insan ölecek. Eşsiz medeniyet eserleri, kutsal yerler zarar görecek. Niçin?

Dün sabahın ilk dakikalarında, saat 02'ye doğru, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Abdullah Gül'e telefon açtı. Irak operasyonu için B Planının uygulanacağını söyledi. Şu demek oluyor: Türkiye topraklarından Kuzey Irak'a ikinci cephe açılmasından vazgeçilmiş. Niçin? Hükûmetimizin, sabır taşını çatlatan, bir marifet sanılan, bir süper devlete asla tatbik edilemez oyalama politikası yüzünden...

İkinci tezkerenin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden birkaç oy farkı ile çıkmaması, bizde ve bütün dünyada tam bir sürpriz etkisi yaptı. Milletvekilleri ve TV yorumcuları bile nisabı bilmiyorlar, kabul oylarının fazlalığını yeterli sayıyorlardı. O sırada televizyona çıkan Taha Akyol, gerekli nisaba erişilemediğini söyleyince, Meclis divanı konuyu inceledi ve tezkerenin reddini ilân etti.

Daha Afganistan operasyonu başlar başlamaz, bu sütunda, bir çok kere, Birleşik Amerika'nın Afganistan'dan hemen sonra Irak'a gideceğini, bir ihtimal değil, kesin bir gerçek olarak yazdım. Gene bu sütunda, aylardan beri, Amerika'nın Irak'tan sonra İran'a gireceğini gene kat'iyetle ve birçok defa vurguladım. Amerika'nın 'Baas'çılığa, 'Kaaide'ciliğe, 'Vehhâbî'liğe izin vermiyeceğini, Suriye ve Suudi Arabistan'da -İran'a olduğu gibi askerî değil- diplomatik müdahalede bulunacağını gene müteaddit defalar belirttim.

Dış ilişkilerimizin en tehlikeli çizgiye geldiğini bilmemiz lâzım. Irak krizinden bu yana, pek çok devleti karşımıza aldık. Acaba hangi devleti memnun ettik? Barış diye yeri göğü inlettik. Saddam'ı bile memnun edemedik, bize ateş püskürüyor. Dünyanın her tarafındaki barış gösterileri Saddam'ın canına can katıyor.

Türkiye Cumhuriyeti gibi imparatorluk geleneğinden gelen muazzam bir devlet, muhatap bulunduğu yakışıksız, seviyesiz, adaletsiz, hakaret çizgisini zorlayan suçlamalar karşısında, soğukkanlılığını yitirmez. Bütün dünyada böyle münasebetsizlikler oluyor. Son aylarda Başkan Bush'un, Şansölye Schröder'in maruz kaldıkları dış kaynaklı hakaretler, savaş falan çıkarmadı.