Yılmaz Öztuna

Tayyip Erdoğan hükûmeti hakkında, bakanlar kurulu listesini gördükten sonra yazacağız. Yarın olabilir. 35.000 insanın hayatta kalmak hakkını ihlâl eden bir caninin bazı yargı haklarının ihlâlini keşfetmek derecesinde biri bin yaran Avrupa İnsan Hakları yargıçlarını, bu kadar inceldikleri için kutlamıyoruz.

Kıbrıs için Lahey zirvesinde anlaşma olmadı. Genel Sekreter Kofi Annan, adıyla anılan planını alıp New York'a gitmedi, masada bıraktı. Ama çok ümitli de konuşmadı. Birleşik Amerika, Güvenlik Konseyi için 9 oy sahibi devlet temin edemedi. Üstelik Fransa ile onun peşine takılan Rusya'nın veto tehdidine maruz kaldı.

Gül Hükûmeti dün sonuncu toplantısını gerçekleştirdi. Doğrusu Abdullah Gül, gece gündüz demeden çalıştı. Elinden geleni yaptı. Kendisini bazıları cihanşümul, son derecede karmaşık sorunlar içinde bulmasına rağmen şaşırmadı.

Yazımızı, dün saat 15'e doğru yani Siirt ilimizde seçim sandıkları açılmak üzere iken kaleme alıyoruz. Her hâl-ü kârda Recep Tayyip Erdoğan'ın seçilmesi bekleniyor. Sonra ne olacak? Siirt İl Seçim Kurulu, Erdoğan'a mazbatasını verecek.

Haftayı, Sayın Genel Kurmay Başkanı'nın samimi, dengeli, çok akıllı, pek önemli konuşmasının verdiği huzur ve rahatlıkla kapatıyoruz. Moralimiz yükseldi.

Tezkire'nin reddinin doğuracağı vahîm sorunlar üzerinde, Türkiye'yi uzun yıllar yönetmiş iki çok tecrübeli devlet adamı, Süleyman Demirel ve Kenan Evren uyardılar. Eğer Türkiye'nin reddi ile savaşın, yani Amerika'nın Irak'ı işgalinin önlenebileceğini sanan politikacımız varsa, gafletin bu derecesine çok üzülürüm.

Tezkere'nin Yüce Meclis'te reddi bütün dünyada sürpriz kabûl edildi. CIA bile tahmin edemedi. Niçin? Zira bir devlet, Türkiye, hem de dünyanın tek süper gücü olan başka bir devlete, Birleşik Amerika'ya kapılarını açıyor. Esasen normal müttefiki, ayrıca stratejik müttefiki bulunan ve milletlerarası sorunlarda başı sıkışınca başvurduğu ABD'ye, üslerini, limanlarını genişletip büyük askerî kuvvetler yığması için izin veriyor.

Tezkerenin reddinin Türkiye'ye zarar vereceği kesindir. Zaten redde sevinenler de aksini söylemiyorlar, daha çok şan ve şeref meselesi üslûbu ile savunuyorlar.Zararın telâfisi mümkün mü? Bilge atalarımızın zararın neresinden dönülse kârdır hikmetine inanan politikacılarımız iktidarda iseler, mümkündür. Nasıl? Tezkereyi yeniden yüce Meclis'in takdirlerine sunmakla... Gerek Millî Güvenlik Kurulu'nun, gerek 19 çekimser milletvekilinin tarafsız tutumları, âşikâr ki, karşıtlık mânâsında algılandı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin hükumetin Irak konusunda askerî harekâta dair istediği yetki tezkeresi için yaptığı oylama, bütün dünyada derin yankılar uyandırdı. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kararı, millî iradenin ta kendisidir ve hiçbir rezerv konulması mümkün değildir. Ancak herkes kararın sonuçlarını değerlendirmekte hürdür.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki tarihî oylama yarına kaldı. Ama sonuç bellidir: Hükûmet tezkeresi elbette kabûl edilecek ve millî irade de oluşacaktır. Aksi takdirde hükûmetin istifası gerekir. Türkiye'nin uğrayacağı zararın ise haddi hesabı yoktur. Bugün toplanacak Millî Güvenlik Kurulu'nda konu enine boyuna görüşülecek. Birleşik Amerika gibi çok çetin ve kaypak bir müttefikimizle yapılan müzakerelerde -nice zamandır miskin politika izlemekle suçlanan- dışişlerimizin performansı, gözden kaçmadı. Erdoğan ile Gül'ün tutarlı kararlılıkları da dikkate değer.

ABD, Irak konusunda hem Birleşmiş Milletler'e, hem NATO'ya zarar verdi. Her iki kurumun kurucusu da, Güvenlik Konseyi'nde kendisinden başka 4 devlete daha sürekli üyelik bahşeden de Birleşik Amerika'dır. Bu husus bugün unutulmuş gibidir. Amerika olmasaydı NATO'nun oluşamıyacağı da pas geçiliyor. Washington, bunları unutmuyor. Bu kurumların Pax Americana'ya engel çıkartmalarını kabullenemiyor.

Irak bütün dünyanın gündeminde en üst sırayı muhafaza ediyor. Konu ile birinci derecede ilgimiz bakımından bizim de öncelik vermemiz tabiidir. Ama çok dikkatli olacağı. Zira bu arada Avrupa Birliği adaylığımızı unutmıyacağız. Kopenhag kriterleri şeref borcumuzdur, tamamlıyacağız. Hiç kaytarmıyacağız. Statükocuları aşacağız. İdeolojik saplantılara kapılmıyacağız. Türkiye'mizi çağdaş uygarlık düzeyine ulaştıracağız. Yüce milletimizi geri kalmışlık ve yoksulluk ayıplarından kurtaracağız. Büyük Türkiye'yi gerçekleştireceğiz.

Amerika'nın Irak'ı hemen önümüzdeki Mart ayı içinde teslim alıp işgal edeceği kesinlik kazanmış gibi. Onun için Nisan ayından itibaren Amerika'nın Irak'ta ne yapacağı, ülkeyi nasıl yöneteceği üzerinde tahminler yapılıyor, senaryolar düzenleniyor.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, bugün Ankara'da yarın Atina'da, öbürsü gün Lefkoşa'dadır. Son temaslarını yapacak. Nihâî projesini, taraflardan evet veya hayırdan başka mütalaa kabûl etmeksizin sunacaktır. Ve bakalım ne olacaktır...

Tarihteki en karakteristik ve uzun ömürlü cihan devletleri Roma, Osmanlı, Britanya ve ABD olarak sıralanabilir. Roma'nın da, Osmanlı'nın da, Britanya'nın da cihanşümul güçlerini dengeleyen rakipleri vardı. Amerika'nın ise, Sovyetler'in dağılmasından bu yana, rakibi kalmadı. Bu rakipsizliği, bu dengesizliği Japonya, Çin, Rusya gibi büyük devletler ortadan kaldırmaya tâlib değildir. Misyonu, Almanya ile Fransa üstlendi.

Amerika'nın niçin dünyayı ayağa kaldırmayı göze aldığını bir defa daha vurgulamak istiyorum. Irak operasyonu, dünya petrol ve doğalgaz rezervlerinin mümkün olabilen en büyük kısmı üzerinde hakimiyet kurmak savaşının bir safhasıdır. Bu safha tamamlanmadan diğer safhalara geçilemeyeceği için, Amerika'nın geri adım atması imkânı yoktur. Bu savaşı Amerika, cihanşümul bir terör savaşı yaftası altında yürütüyor.

Hükûmet yarın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulacak tezkere için karara varırsa, ABD, Kuzey Irak cephesini Türkiye üzerinden açabilecek, aksi takdirde vazgeçecektir. Bu takdirde Amerika, fazladan milyarlarca dolar harcıyacak ve zayiat verecektir. Böyle olduğu halde Washington'ın Ankara ile uyuşmakta ayak diremesi, stratejik müttefiki ve ortağı Türkiye'ye yarım yüzyıldan beri izleyegeldiği çok muktesit ve fazla hesaplı politika alışkanlığından kaynaklanıyor.

Savaş, meselâ 3 Mart Pazartesi'nin ilk saatlerinde, cehennemî bir Anglo-Sakson (ABD, İngiltere, Avustralya) bombardımanı ile başlıyacak. 10 Mart'a doğru Saddam'ın âkıbeti bellidir: Ya binlerce Iraklı ile beraber ölecek veya Bin Ladin misali kayıplara karışacak, bir daha bulunamıyacak, arada bir Katar'ın el-Cezîre televizyonuna video-band gönderip Amerikalılar'a selâm edecektir. Bendeniz böyle tasavvur ediyorum. Ama bir savaşın gelişmesini ve âkıbetini savaş çıkmadan söyliyebilen bir tarihçi yoktur. Her türlü sürpriz oluşabilir.

Başkan Bush'la bile yarım saat çekişen Dışişleri ve Hazine Bakanlarımız, ne elde ettiler, bilmiyoruz. Ama Amerikalılar gelmeye, topraklarımızdan geçerek Irak'a intikale başladılar. Gemiler dolusu Amerikalı da limanlarımıza ayak basmak üzere açık denizlerdedir.

Hafta sonunda Irak konusunda tansiyon olağanüstü yüksektir. Gündeme bir de NATO girdi. Almanya'nın baş çektiği ve Türkiye'nin de katıldığı sorunu savaşsız çözümleyebilmek gayretleri sürüyor. Ama vakit çok daraldı. Hem de barış yolunda olumlu ihtimaller, daha çok ümitlere dayanıyor.