Abdüllatif Uyan

Ah­med Nâ­mı­kî Câ­mî kud­di­se sir­ruh, bü­yük bir ve­lî olup, her­ke­se kar­şı çok mer­ha­met­liy­di. Cö­mert­ti. Her­ke­se iyi­lik ya­pı­yor­du.

Ebû Sa­îd-i Ebül Hayr haz­ret­le­ri­nin ibâ­det­te giy­di­ği bir hır­ka­sı var­dı ki, haz­ret-i Ebû Bekr'e âit olup, el­den ele do­la­şa­rak gel­miş­ti ken­di­si­ne.

Kon­ya-Ak­şe­hir'de med­fun Mah­mud Hay­râ­nî haz­ret­le­ri, bir gün sev­dik­le­ri­ne; - Fahr-i kâi­nat Efen­di­miz "sal­lal­la­hü aley­hi ve sel­lem" her hu­sus­ta "doğ­ru" ve "emîn" idi, bu­yur­du.

Ah­med Nâ­mı­kî Câ­mî haz­ret­le­ri­nin, genç­li­ğin­de "kö­tü ar­ka­daş"la­rı var­dı. İç­ki iç­me­yi âdet edin­miş­ler, bu mak­sat­la kırk adet küp alıp bir mah­ze­ne diz­miş­ler­di ki, kır­kı da "Şa­rap"la do­luy­du.

Ab­dül­mut­ta­lib, ölüm dö­şe­ğin­de iken, se­kiz ya­şın­da­ki to­ru­nu­nu dü­şü­nü­yor­du. Ve­fat eder­se, bu ye­tim ne ola­cak­tı? Ba­ba gör­me­miş, an­ne­si­ne doy­ma­mış­tı.

Mısır'da medfun velîlerden Zeynel'âbidin Muhammed hazretleri anlatıyor: Bir gün, Sevgili Peygamberimiz "sallallahü aleyhi ve sellem" Kureyşten birini îmana dâvet etti. Adam cevâben;

Behaeddin-i Buhari hazretleri, bir gün talebesiyle sohbet ediyordu ki, bir ara sohbeti kesip; - Siz mi beni buldunuz, yoksa ben mi sizi? diye sordu talebelere.

Alâeddîn-i Attâr rahmetullahi aleyh anlatıyor: Hocam Behâeddîn-i Buhârî, beni talebeliğe kabûl edince, Onu o kadar sevdim ve öyle bağlandım ki, bir an bile ayrılmak istemiyordum yanından.

Bursa'da medfun olan Lütfullah Efendi, bir gün sevdiklerine; - Âlemlerin Efendisi "aleyhisselam", çok vefâkârdı, buyurdu.

Alâeddîn-i Attâr rahmetullahi aleyh hazretlerinin babası, çok zengin biriydi Buhâra'da. Öldüğünde, çok mal ve para bırakmıştı.

Behâeddîn-i Buhârî hazretleri, talebesi içinden en fazla Alâeddîn-i Attâr'ı seviyordu Diğerleri, bunu merak ediyor, "Hocamız, onu niçin bizden çok seviyor?" diyorlardı içlerinden. Bir gün hep birlikte bir nehir kenarına gittiler. Hocaları sohbet esnâsında Alâeddîn'e doğru bakıp;

Mısır'da medfun velîlerden Zeynel'âbidin Münâvî hazretleri anlatıyor: Peygamber Efendimiz "sallallahü aleyhi ve sellem", ahde vefa konusunda çok titizdi.

Alâüddîn-i Attâr rahmetullahi aleyh, büyük bir velî idi. Çok zengin ve soylu bir âileye sâhipti. Genç iken "Behâeddîn-i Buhârî" hazretlerinin huzûruna edeble girerek; - Efendim, beni de talebeliğe kabul eder misiniz! diye ricâ etti kendisine.

Ahmed Abdülhak Radulî rahmetullahi aleyh, gençliğinde kendisini yetiştirecek bir mürşit arıyordu.

Vaktiyle üç kişi, bir yolculuğa çıkarlar. Bir dağda akşam olur. Gecelemek için bir yer ararlar. Bir mağara görür, oraya sığınırlar.

Seyyid Emîr Külâl hazretleri ölüm hastalığında, yakınlarına; - Kardeşlerim, yaptığınız her işten hesaba çekileceğinizi unutmayın, buyurdu. Konuşurken, gülerken, bir şey yer ve içerken, "Bu yaptığım dîne uygun mu?" diye düşünüp öyle yapın. Zîra yaptığınız o şey günahsa, o gün cevabını veremezsiniz.

Sevgili Peygamberimiz fakirliği severdi. Nitekim doyuncaya kadar yediği görülmemiştir.

Peygamber Efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem, çok merhametli olup, herkesi memnun etmek, âdetiydi. Bir gün, bir köylü gelip bâzı şeyler istedi.

Seyyid Emîr Külâl rahmetullahi aleyh hazretlerinin talebesinden biri, bir gece yattıysa da uyuyamadı.

Peygamber Efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem, insanlara olduğu gibi, her can taşıyana da acır, şefkat ederdi. Meselâ hayvanlara eliyle su kabını tutar, içip doymasını beklerdi. Bindiği at koşup da terlese, yüzünü mübarek eliyle silerdi.