Abdüllatif Uyan

Sultân Abdülmecîd Hân zamanıydı. "Dervîş Bey" diye biri Müküs kaymakamıydı. Bir gün, nasıl olduysa bir suç işledi bu kimse. Erzincan müşîri bunu öğrenip, anında aldı vazîfeden. Hattâ yakalanıp hapsedilmesi için emir çıkarttı hakkında.

Gürpınar'da bir genç, köyünden çıkıp geldi bir gün Seyyid Tâhâ hazretlerinin dergâhına. Sohbetini dinledi. Ve çok sevdi bu velîyi. Seyyid Tâhâ da genci sevmiş, hattâ "kendi tesbihini" hediye etmişti ona. Ama olacak bu ya;

Diyarbakır velîlerinden Şeyh Yûsuf Hemedânî hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, Allahü teâlâ, Peygamberleri vâsıtasıyla insanlara, sonsuz "Kurtuluş yolu"nu göstermiş ve "Sonsuz azab"tan kurtarmıştır, buyurdu. Ve ekledi:

Bir zamanlar Irak'ta iki kabile vardı. "Berzencîler" ve "Hayderîler". Bir zaman, aralarına bir husumet girdi bunların. Sonra iş büyüyüp, "Savaş"a kadar gitti. Nice sözü geçen, îtibârlı kimseler girdiler araya. Fayda etmedi. Çâresizdiler.

Siirt'te medfun bulunan evliyâdan Şeyh-ün-Neccâr hazretleri, bir gün, tasavvufa girmek isteyen bir gence; - Evlâdım, her şeyden önce İslâmiyeti öğren, buyurdu. Kıyâmet günü herkese İslâmiyetten sorulacak, tasavvuftan sorulmayacaktır.

Tâhâ-yı Hakkârî hazretleri büyük evliya idi. Her duası kabul olurdu. Bir gün, bir Ermeni geldi huzuruna. "Çocuksuz" olduğundan dert yanıp; - Siz Allahın sevgili kulusunuz. Bu hususta bize dua buyurun, diye rica etti.

Siirt evliyâsından Şeyh-i Türkî hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, kurtuluş yolu, Eshâb-ı kirâmın yoludur, buyurdu. Ve ekledi: - Nitekim hadîs-i şerîfte; (Eshâbım gökteki yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız, hidâyete kavuşursunuz!) buyuruldu.

Seyyid Tâhâ hazretleri, talebeleriyle bizzat meşgul olurdu. Her türlü dertlerine derman olurdu onların. Bütün devlet ricâli, hattâ sultân, Onun emrine muntazırdılar. Îrân Şâhı bile, anlamıştı Onun büyüklüğünü. Nitekim Şemdinli yakınında, yüzkırkbeş pâre köyü, Ona bağışlamıştı.

Siirt evliyâsından Şeyh-i Türkî hazretlerine, bir gün bir sevdiği gelerek; - Efendim, son nefesimin nasıl olacağını çok merak ediyor, bunun için üzülüyorum, dedi.

Seyyid Tâhâ hazretleri, büyük bir velî idi. İhlâsta hazret-i Ebû Bekr'e benzerdi. Şecâatte hazreti Ömer'e. Hayâda Osmân-ı Zinnûreyn'i andırırdı.

Evliyânın büyüklerinden Şeyh Şihâbüddîn Sühreverdî hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, zamanımız, Resûlullahın nûrlu zamanından çok uzak olduğu ve kıyâmet vakti yaklaştığı için, bid'atler her tarafa yayıldı, buyurdu.

Tâhâ-yı Hakkârî hazretleri, evlâd-ı Resûl'dür. Seyyiddir yâni. Henüz çocukken Onu kim görseydi; - Bu, ileride büyük bir zât olacak, derdi.

Hindistan evliyâsından Şeyh Tâc hazretleri, bir gün sevdiklerine; - Doğru yol, kurtuluş yolu, eshâb-ı kirâmın gittiği ve "Ehl-i sünnet âlimleri"nin kitaplarında bildirdikleri yoldur, buyurdu.

Türkistan velîlerinden Mevlânâ Hayreddîn Etrâdî hazretleri, bir sohbetinde; - Peygamber Efendimiz, ileride olacak şeyleri bâzan eshâbına söylerdi, buyurdu. Ve şunu anlattı:

Seyyid Fehîm Efendi'nin vefatı yaklaşınca uzleti tercîh etti. Zarûrî görüşmeler haricinde evde ibâdet ediyordu. Sohbetlerinde, "Ölüm"den bahsediyor,

Seyyid Fehîm Efendi hayatta iken, herkes huzur içinde yaşıyordu. "Vahşî hayvanlar" bile yan yana gezerlerdi dağlarda. Zîra bir ünsiyet vardı aralarında.

Cizre evliyâsından Şeyh Seydâ hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, hadîs-i şerîfte Müslümanların yetmiş üç fırkaya ayrılacakları bildirilmiştir, buyurdu.

Seyyid Tâhâ-yı Hakkârî, Seyyid Fehîm hazretlerinin hocasıydı. Nehri'de, "Harem çeşmesi" diye bir yer vardı ki, ikindi namazlarından sonra burada sohbet etmek âdetiydi mübareğin.

Mısır'ın meşhur velîlerinden Şeyh Safvetî hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, her Müslümanın, "Ehl-i sünnet îtikadı"nı öğrenip, îmanını buna göre düzeltmesi, lâzımdır, buyurdu. Ve ekledi:

Vaktiyle Hacı Ağa diye bir aşiret reisi vardı Van'da. Bu, bir gün Seyyid Fehîm hazretlerini ziyâret için Arvas'a doğru yola çıktı. Yolda Müks emîri Şeyhî Bey'e uğradı.