Mehmet Oruç

İnsanı gıybet etmeye sürükleyen sebepler çoktur. Bunlardan onbiri şunlar: Ona karşı düşmanlık, yanında olanların fikirlerine uymak düşüncesi, sevilmeyen bir kimseyi kötülemek, kendisinin o günahta bulunmadığını bildirmek, kendinin ondan üstün olduğunu bildirmek, hased etmek, yanında bulunanları güldürmek, şakalaşmak, onunla alay etmek, ummadığı kimsenin haram işlemesine hayretini bildirmek, buna üzüldüğünü, ona acıdığını bildirmek, haram işlediği için onu sevmediğini bildirmek.

Ebû Hüreyre hazretleri diyor ki, Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" ile oturuyorduk. İçimizden birisi kalkıp gitti. Yâ Resûlallah! Râhatsız olup gitti, denildi. "Arkadaşınızı gıybet ettiniz, etini yidiniz" buyurdu.

Kötü huyların en zararlılarından biri de gıybet etmektir. Belli bir müminin aybını, onu kötülemek için arkasından söylemek, gıybet olur. Kötüleyen sözler doğru ise, (gıybet) olur. Yalan ise, (iftirâ) olur. Gıybet ve iftirâ, büyük günah olduğu gibi, bunları dinlemek de haramdır. Söyleyen ve dinleyen, Cehennem ateşinde yanacaktır. Söyleyeni susturmalı, susturamaz ise, oradan kalkıp gitmelidir. Ve bunlar için, hayır duâ etmelidir.

Dün ayrılıkların, parçalanmaların nelere mâlolduğunu Almaya'dan bir örnekle gözler önüne sermeye çalışmıştım. Bu çok önemli konu üzerinde bugün de durmak istiyorum... İnsanların hayvanlardan önemli bir farkı da, beraber, toplu olarak yaşama mecburiyetinde olmalarıdır. İnsan, hayatta kalabilmesi için mutlaka diğer insanlara muhtaçtır. Hayvanlarda böyle bir mecburiyet yoktur.

Müslüman olmadığı hâlde, müslümanları aldatmak için müslüman görünen kimselere münafık denir. Münafıklığın bazı alametleri vardır. Bu alametlerin biri bir kimsede bulunsa, o kimseye münafık denmez, onda münafıklık alametleri var denir. Mesela yalan söylemek münafıklık alametidir.

Kur'an-ı kerimde Allahü teâlânın, asilerden intikam alacağı bildiriliyor. Onun için hiçbir günahı küçük görmemeli. Çünkü Allahü teâlâ, intikam alıcıdır. İstediğini yapmakta hiç kimseden çekinmez. Gazabını günahlar içinde gizlemiştir.

Birlik beraberliğin önemini, parçalanmanın zararlarını biliyoruz hepimiz. Parçalanmanın, milletlere, devletlere, dinlere ne kadar zarar verdiğini tarihteki geçmiş hadiseleri öğreniyoruz okuyarak. Fakat bu zararı yaşayarak, görerek idrak etmek daha başka oluyor. İnsan müşahhas örnekleri görünce, yaşayınca iliklerine kadar hissediyor bu acıyı. Hele de bu bir yabancı tarafından dile getirilmiş ise... Sizi fazla meraklandırmadan konuya gireyim.

Günahların bazısı, bazısına göre küçük görünse de, Allahü teâlânın emirlerini yapmamak olduğu için hepsi de büyüktür. Çünkü Allahü teâlânın gazabı günahlar içinde gizlidir. Hadis-i şerifte, "Küçük günaha devam edilirse, büyük olur" buyuruldu. Küçük görülen günah büyür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: "Günahların küçük görüneninden sakının! Bunlar toplanınca sahibini helak eder. Bu şuna benzer ki, bir kavim bir vadiye iner, çerçöp, odun ne bulurlarsa toplayıp getirirler. Böylece koca bir yığın olur. Bunu yakıp ateşinde ekmeklerini pişirirler. İşte küçük görünen günahlardan hesaba çekilen de helak olur."

Kişi, işlediği günahların günah olduğunu unutup, sıradan bir iş gibi yapmaya başlarsa imanı tehlikeye girer. Bunun için kişinin günah işlediğini bilmesi, üzülmesi büyük nimettir. O kişinin mümin olduğunu gösterir. Bu üzüntü tövbe etmeye sebep olur. Allahü teâlânın hakkı olan günahları için tövbe etmeli, pişmanlık ve üzüntü duymalı, günahı terk etmeli, kefaret olması için çok sevap işlemelidir! Hadis-i şerifte "Günah işlediğin zaman, karşılığında onu mahvedecek sevab işle!" buyuruldu.

Günahlara tövbe edebilmek, Hak teâlânın büyük nimetlerinden biridir. Günah işleme korkusu ile tövbeyi asla geciktirmemelidir! Çünkü, hadis-i şerifte "Sonra yaparım diyenler helak oldu" buyuruldu. Yani tövbeyi ve diğer iyi işleri geciktirenler, bugünün işini yarına bırakanlar, aldandı, ziyan etti.

Büyük olsun küçük olsun her günahtan korkmak lazımdır. Günah, kulun yanında küçük ve kıymetsiz görününce, Allahü teâlâ katında büyük olur. Kul küçük günahı büyük görünce, o günah Allahü teâlânın katında küçülür. Mümin, iman ve marifetiyle küçük günahları da büyük görür. Her günah işleyişte kalbi sızlar.

Günah işlemekte ısrar çok tehlikelidir. Günah işlemeği kasd etmek, az işlese dahî, ısrâr etmek olur. Kasd etmek, niyet etmekle, irâde etmekle ve karar vermekle olur. Karar verip bir kerre yaparsa, ısrâr olur. Hiç yapmazsa, devâmlı yapmağa kasd etmesi, karar vermesi ısrâr olmaz. Devâmlı yapmağa karar verip ve işleyip de pişman olur, terk ederse ısrâr olmaz.

Müslümana kötü isim takmak veya başkasının taktığı kötü ismi söylemek câiz değildir. Soyadı ve müsteâr isim koymak câizdir. Hadîs-i şerifte, "Kötü ismi olan, bunu güzel isme çevirsin!" buyuruldu. Müslümana güzel isim takmak câizdir.

İngiliz araştırmacı Karen Armstrong Müslüman ülkelerdeki terörün sebebini anlatmaya şöyle devam ediyor: "Kısa görüşlülükle hareket ederek ve sırf kendi çıkarlarını düşünerek İslam ülkelerine yön veren Batılılar, gitgide sevimsizleştiler ve nefret edilir duruma düştüler.

Müslümanın hatalı bir iş yaptığında özür dilemesi lazım olduğu gibi, özrü kabul etmek de lazımdır. Hadîs-i şerifte, "Müslüman kardeşinin özürünü kabûl etmemek günah olur" buyuruldu. Özürü kabûl etmek ve kusurları af etmek, Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Böyle olmıyan kimseye, Allahü teâlâ gadab ve azâb eder.

Bugün dünyanın süper gücü nasıl ABD ise, bir zamanlar da Osmanlı İmparatorluğu idi. Hem de asırlarca üç kıtada devam eden bir üstünlük. Her devlet bir iş yapacağı zaman, "Osmanlı ne der?" diye düşünürdü.

Aklı başında olan kimsenin, tefekkür vazîfesini hiç ihmâl etmemesi lâzımdır. Yarın ölmiyeceğinden emîn olan kimse var mıdır? Allahü teâlâ, hiçbir şeyi bâtıl, faydasız yaratmamıştır. İnsanların anlıyamadıkları, göremedikleri faydalar, anlıyabildiklerinden kat kat daha çoktur.

İnsanın, günahlarını düşünmesi ve bunlara tövbe etmesi, tâatlarını, ibâdetlerini düşünüp, bunlara da, şükür etmesi lâzımdır. Mahlûklardaki ve kendi bedenindeki ince san'atları, düzenleri, birbirlerine olan bağlılıklarını düşünerek de, Allahü teâlânın varlığını ve büyüklüğünü anlaması lâzımdır. Mahlûkların, varlıkların hepsine "Âlem" denir.

Kendisine veya başkalarına zarar gelmek korkusundan dolayı iyiliği emretmek ve haramı men etmek mümkün olmazsa, fitneye mâni olmak için susmağa, "Müdârâ" etmek denir. Kalbi, haramı men etmek istediği hâlde, müdârâ yapmak câizdir. Hattâ, sadaka sevabı hâsıl olur. Müdârâ ederken tatlı dilli ve güler yüzlü olmak lâzımdır.

Şartlar müsait olduğunda, iyilikleri yaymak, kötülüklere mani olmak lazımdır. Kudreti olduğu, gücü yettiği hâlde, haram işliyene mâni olmamak müdâhene olur. Dünyalık için dinden taviz verilmiş olur. Haramı işliyene veya yanında bulunanlara olan saygısı yâhud dîne olan bağlılığının gevşekiliği, müdâheneye sebep olmaktadır.