Mustafa Selçuk

Güzel yurdumun insanlarının yüzde kaçı, tanıştıkları insana ilk olarak "memleketiniz" sorusunu yöneltmektedir acaba? Yüzde 80 desek abartmış olmayız, değil mi? Türkiye'de insanların kahir ekseriyeti, karşısındakinin nereli olduğuna göre oluşturur ilk kanaatini. O sebeple de, isimden sonra (hatta bazen önce) sorulan soru "nereli olduğumuz"dur.

Merkez Bankası Başkanı net konuşan bir insan. Lafı dolandırmadan söylüyor düşüncelerini. Bürokraside pek aşina olmadığımız bir özellik.

Pazar günü TGRT'de bir haber vardı. Kokoreççi ve çiğköfteciler "Yaktın bizi AB" diye türkü söyleyerek şikayet etmekteydiler.

Aylardır heyecanla beklenen 17 Aralık, kendisine atfedilen öneme layık bir tempoda ve gerginlikte geçti diyebiliriz. Hem iç içe girmiş, hem de birbiriyle çelişen iki mevzu, 24 saat boyunca tüm Türkiye'nin sinirlerini bir zemberek gibi gerdi. 30 yıldır dış politikamızın neredeyse her safhasında boğuştuğumuz Kıbrıs meselesi, yine karşımıza çıktı .

Hepimiz 17 Aralık sabahına kilitledik zihinlerimizi değil mi? AB'den tarih alacağız ve her şey bitecek; veya alamayacağız yine her şey bitecek! Toplumsal alışkanlığımız olan siyah-beyaz algılaması yine devrede...

Haftanın ilk günü piyasaların açılışı ile birlikte borsaya alıcı, dövize de satışlar gelmeye başladı. Bütün bu olup bitenler eş zamanlı başlayınca insanın aklına 'Bu alışlar geçen hafta neredeydi?' sorusunu sormak geliyor.

TGRT Sabah Haberinde Seda Akbay, "İşsiz insanlar müzakere tarihini değil, işe giriş tarihini daha çok merak ediyor" diyordu.

Air mefhum (kavram) çokça kullanılmaya, hele ki yerli yersiz kullanılmaya başlanınca, anlam derinliğini kaybedip bir kabuk halini almaya başlıyor sanki... En azından ben öyle hissediyorum. Bilmem katılır mısınız? Veya anlam kaymaları başlıyor.

Biz de öyle hissediyor musunuz? 17 Aralık'a doğru, Türkiye'nin atmosferi bir yay gibi gerildi... Beklenen bir süreç aslında ama, Bremen mızıkacılarına benzeyen Avrupa korosundan yükselen akortsuz sesler de gerilim filmi kıvamına getirdi ülkeyi. Şunu kabul etmek lazım ki, AB ülkelerinin ekseriyeti, Türkiye'nin bu kadar hızlı bir şekilde müzakere eşiğine geleceğine hiç ihtimal vermiyorlardı.

Başlığa bakıp da ABD para birimine hakaret ettiğimi filan sanmayın lütfen; sürünmek tabiri iktisatta kullanılan bir döviz kuru tanımıdır (crawling peg-sürünen kur). Rezerv paraymış, dünya ticaretinin üçte ikisi imiş filan dinlemeden, paraşütsüz iniyor dolar...

Tecrübeli bir yönetici, bana böyle söylemişti bir zamanlar... Önceleri anlamadım, zaten bir hedefim olduğunu düşünüyordum. Bilahare şunun farkına vardım: Evet bir hedefim vardı, yani hedef olarak belirlediğim bir şeyler vardı ama ben bunları kendime göre tarif etmemiştim! Hayallerime, yeteneklerime, çevreme göre tarif ettiğim, yani "kişiselleştirdiğim" bir hedefim olmalıydı! Sonraki yıllarda da bir hedefin gerçekliğini veya inandırıcılığını, nasıl tarif edildiğine bakarak değerlendirdim.

Ekonomi yönetiminin dün açıkladığı üç yıllık programın ana hatları gerçekçi, doğru ve makul. Sürdürülebilir büyümeye vurgu yapması, borçlanma ihtiyacının mutlaka düşürüleceğinin (hatta sıfırlanacağının, şimdilik hayal gibi gözükse de!) belirtilmesi, ihracat ve istihdamın artış hedefleri, programın doğru önceliklerle hazırlandığını teyit ediyor.

17 Aralık yaklaştıkça spekülasyonlar ve haber hassasiyetimiz de artıyor. Beklediğimiz bir durum bu. Sancılı bir süreç olacağı şimdiden belli olan AB ile üyelik müzakerelerinin karara bağlanacağı tarih tabii ki önemlidir ve insanların bu tarihe yönelik her bilgiyi "algılamada seçici" davranarak yorumlamaları da normal addedilmelidir.

İnsanın ihtiyaçlar piramidini duymuşsunuzdur. Yeme-içme, barınma, sosyal ihtiyaçlar" diye sürer gider. Klasik bilimin veri kabul ettiği birçok bilgi, bilhassa kuantum yaklaşımına dayalı "bulanık mantık=fuzzy logic" yaklaşımlarla tartışılabilir hale geldi.

Tek süper güç Amerika'nın yeşil kağıtları haftalardır sürünüyor. Yaşlı Avrupa'nın parası karşısında tarihinin en düşük seviyelerinde dolar... Dünya endişeli ve gergin bir halde bu işin sonunu görmeye çalışıyor.

Türkiye'nin bir değişen, gelişen dinamik yüzü var, bir de hiç değişmeyen, donuk, statik yüzü... Özel şirketler, bireyler birinci yüzü temsil ediyor, devletin bürokrasisi ise "tüm haşmetiyle" ikinciyi.

Lirik bir yazı yazmayacağım, merak etmeyin. Ekonomik yorumlara ayrılmış bir köşede de sadece duygulara hitap eden bir yazı uygun düşmez. Ama Genel Yayın Müdürümüzün de hoşgörüsüne sığınarak, bazen rakamlar dünyasının dışına çıkmaya çalışıyor ve sözel gerçekler üzerine de bir şeyler yazıyorum.

Salı günkü yazımda bir yatırım aracı olarak "döviz"e bakış açımı anlatmaya çalıştım. Esasen dövizi yatırım aracı olarak da kabul etmediğimi anlamışsınızdır. Spekülatif bir enstrüman olarak, parite üzerine oynayıp para kazananlar olduğu doğru...

Türkiye'de, bankalarda bulunan toplam döviz mevduatı ne kadar biliyor musunuz? 50 milyar dolar! Toplam mevduatın yarısı...

İma ederek konuşanların, anlatanların çokça bulunduğu bir memlekettir Türkiye. "Ne dedi"den ziyade, "ne demek istedi"ye kafa yorulur bu ülkede. Hep birilerine ihtiyaç duyulur perde arkasını okuyan, şerh eden, satır aralarındaki mesajları bulup çıkaran...