Prof. Dr. İsmail Kaya

Uzak ve bilinmeyen ülke manasında Patagonya, Şili ile Arjantin arasında dümdüz bir bölgenin adı. Patagonia, aynı zamanda, pazarlamayı, adından başlayarak, üretim öncesinden tüketim sonrasına, baştan sona iyi planlamış, Dava Destekli Pazarlama'ya örnek, alışılmamış işler yapan bir Amerikan markası... (www.patagonya.com'a bakınız.)

Büyük değişimler, büyük operasyonlarla gerçekleşebiliyor. Operasyonların çapı ve mahiyeti büyüdükçe, ilgili kişi, grup ve kitlelerin dirayetle yönetimi de o derecede zorlaşıyor.

Pazarlamayı anlatırken, "Pazarlama, sadece pazarlamacılara bırakılmayacak kadar önemlidir" deriz. "Pazarlama, sadece satışlar durgunlaştığında akla gelmemeli, işin başı bu olmalıdır" deriz. "Konuyu tarihçilere bırakalım" sözü de biraz ona benziyor. "İhtiyaç halinde kullanın" vaziyeti...

Kar ve grip yüzünden evde hapsolunca fark ettik ki, "İnsan mutfakla tuvalet arasında bir taşıyıcı" imiş. Ve o günlerde öğrendik ki, bir günde yaklaşık 100.500 kelime görür-işitirmişiz.

Ne dersiniz? Promosyon, kampanya ve indirimlerden hoşnut muyuz, yoksa, tarife ve promosyon manyağına mı döndük? Görüyoruz ki, indirim, promosyon ve kampanya, istisna olmaktan çıktı, norma dönüştü.

Enerji tüketiminde rekor kırıldığı, birçok il ve ilçenin elektriksiz kaldığı günlerde enerji verimliliği uygulama tebliği yayınlandı. Tebliğ ve ilgili haberler medyada öngörülen cezalar öne çıkarılarak yer aldı. Âdeta halka, "Elektrik tüketimini azalt!" emri verildi.

Şu kısacık hayatta neler yaşadık neler...

uhterem Müşterimiz kitabının kapağında "Hayat hayal, pazarlama gerçek" yazar. Hayaller gelip geçse de, pazarlamadan uzak durulamayacağını, pazarlamanın algı ve hayallerle ilişkisini, onun zihinlerde oynanan bir oyun olduğunu imâ eder.

Yıllar yenileniyor, devirler değişiyor. Bir zamanlar pazarlama bir monolog sanıldı. Satıcı taraf, susuz ve suskun alıcıya seslendi, anlattı, konuştukça konuştu.

Pazarlamanın ne olduğunu ve nasıl çalıştığını bi anlat diyenlere, "Eşeğin aklına karpuz kabuğu getirmektir" diyorum. Adını yeni duydum, "Biyomimik Pazarlama" diye bir şey varmış. Canlılar âleminde, doğada olup bitenlerden ders ve ilham alıp, pazarlamada daha etkili olabilmenin yollarını ifade ediyormuş.

Promosyon konuşana göre farklı anlamlar ifade etse de, pazarlamanın ve hayatın bir gerçeği. Kendine göre bir piyasası bile var. Şimdilerde promosyon piyasası iyice kızıştı. Peş peşe patlayan skandal bombalarına bakılırsa, bilinen promosyonlardan çok daha fazla bilinmeyen promosyon varmış bu memlekette.

Türkiye'nin ilk İşletme Fakültesi'nin kurucularından, pazarlamanın isim babası değerli hocam Prof. Dr. Mehmet Oluç (1919-2011) İstanbul Üniversitesi'ndeki törenin ardından dün toprağa verildi.

Trafikte gün boyu hiç eksilmeyen insan kalabalığına bakınca, bunca insanın o anda?işte ve mesaide mi olduğunu, yoksa gezmeye(!)?mi?çıktıklarını?düşünmeden edemiyor?insan.?İşin?aslı?nedir, bilmiyoruz. Araştırmaya değer.

Konunun askerlik tarafı değilse de, bedel tarafı Pazarola'yı ilgilendiriyor. Ortada bir hizmet, bir fayda varsa, bir de bedelini ödeyen olmalı. Ama, ne yazık ki, pazarlamada bazen malı götüren başka, bedeli ödeyen başka taraf olabiliyor. Bazıları bedavaya konarken, bazı müşteriler de başka müşterilerin ceremesini çekmek zorunda kalıyor.

Çöpçatanların çattıklarından bazıları "denk düşüyor", bazıları da "ters". Çöpçatanlık cesaret istiyor. Zira "İyi olursa kendilerinden, kötü olursa senden biliyorlar."

Zengin fakir fark etmiyor, insanlar az verip çok almaya doğuştan meyilli. Tenzilat, indirim ve hediyeler müşterileri her zaman etkiliyor. Ama hiç kimse indirim kovalayan veya pazarlık yapan biri gibi görünmek de istemiyor... Du.

Kurban dini bir vecibe. Bunun yanında hayatımızı düzenleyen örf, âdet, teamül, gelenek, alışkanlık, moda, trend vs. gibi başka etkiler de var. Bunların hepsi işletmeler, firmalar ve organizasyonlar için değişik pazarlarda birer iş fırsatı olarak pazarlamaya da konu oluyor.

Bilgi ve iletişim teknolojileri hayatları da pazarlamayı da derinden etkiliyor. Gelişmelere bigane kalanlar kaybedecek.

"Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları"nın yazarı John Perkins, yeni kitabı "Kafes" vesilesiyle geçenlerde Türkiye'ye gelmiş, nasıl çalıştığını anlatmıştı.

Yerli otomobil markası üretmek niyetlerini, ÖTV düzeltmelerini, piyasaya etkilerini, başını yukarıya dikmiş fiyatları, çevremizdeki kara bulutları, küresel pazar ve enerji kavgalarını, büyük ve küçük işletmelerin durumlarını düşünür ve bunları bir arada tutacak konu ararken başlıktaki sözü hatırladım.