Ayşe G. Tunceroğlu

Bugünlerde gözler yine iki dudağıma kilitlendi. Dünyanın gidişatı dudaklarımdan çıkacak sözlere bağlı. Gayemin ne olduğu sorgulanıyor. Kitle imha silahları konusunda sunduğum deliller tartışılıyor. Malûm, İsrail'de, Kuzey Kore'de kat be kat fazla var onlardan, oralardakine ses etmeyip de neden Irak'takine kafayı takmışım, diyorlar.

Almanya'da elektronik postalarda dolaşan bir fıkra varmış. Anlatayım, ister gülün, ister düşünün: George Bush bir ilkokulu ziyaret eder. Çocuklara: "Sorusu olan var mı?" der. Küçük Bob söz ister: Benim üç sorum olacak: 1- Seçimlerde daha az oy almanıza rağmen nasıl oldu da başkan oldunuz?

Amerika'daki eğitim sistemini anlattığım yazılarda burada ilk, orta ve liselerde okul kitaplarının öğrencilere bedava verildiğini, ama nasıl bedava verildiğini defalarca yazdım. Sene başında çocuğa teslim edilen kitaplar sene sonunda geri alınır. Kitabın kapağının içinde o kitabı kullanan öğrencilerin adlarını ve kullandıkları yılı gösteren bir liste vardır.

Depremden sonra yapılan prefabrike evler kalıcı konutlar yapıldığı için artık kaldırılıyormuş. Ve belediyeler yeni bir mesele ile karşı karşıya kalmış. Kaldırılan prefabrikelerin yeri ne olacak? Vatandaşın tapulu arsaları üzerine yapılmışlardı. Üstelik su, kanalizasyon gibi alt yapıları da tamam. Vatandaş arsasını istiyor, ortada sıra sıra beton temeller... Bir yangın yeri manzarası... Belediyeler ne yapacağını şaşırmış.

Talim Ve Terbiye Kurulu marifetiyle okul kitaplarından çıkarılması istenen kelimelerle ilgili "Millî Eğitim Bakanına Açık Mektup" başlıklı yazım üzerine Millî Eğitim Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği bir açıklama faksı gönderdi, teşekkür ediyorum.

Milletlerin kültür dünyalarında yediden yetmişe üzerinde anlaşılan isimler olmalı. İsim derken gerçek bir insan olması şart değil. Yaşayıp yaşamadığından bile emin olmadığımız, fakat bütün bir halkın gönlüne oturttuğu muhayyel şahsiyetler de olabilir, bir takım eşyalar da olabilir. Üzerinde anlaştığımız, birleştiğimiz değerlere sahip olmak yetmez, "değer" dediğimiz mücerrettir; insanların, gözlerine hitabeden, elle tutabilecekleri, o değerleri sembolize eden müşahhas birşeylere de ihtiyacı vardır.

Mümkün mü? Nohut oda, bakla sofa evin içinde duymamaları mümkün mü? Çocuklar Duymasın dizisi memlekette çok seyrediliyormuş. Ben de rastladığımda seyrediyorum. Gülüyorum da. (Zaten nerede güleceğinizi bildiren, görünmez bir kahkaha korosu var malûm. Amerikan âdeti.) Yalnız gülerken düşündüğümü de itiraf etmeliyim. Benimki, "iyi mizah güldürürken düşündürür" hükmünün geçerli olduğu bir düşünme değil, ne yazık ki. Memlekette çok tutulduğunu öğrendiğimden beri iki misli bir düşünme aldı beni.

Kırgızistan'ın başşehri Bişkek'te Manas Üniversitesi'nde okuyan Türk öğrencilerden bir mesaj aldım. Öğrencilerin adı, telefon numaraları mevcut. Anlaşılan, Kırgızistan'da ve bütün Orta Asya Türk cumhuriyetlerinde Türkiye Türkü'nün varlığını istemeyen, ihtimal Moskova kışkırtmalı grupların yıldırma faaliyetlerine hedef olmuş durumdalar.

Bugün 12 Aralık. Aylardır bütün dikkatlerimiz 12 Aralık'a, Kopenhag'a teksif edildi, Avrupa Birliği'nden tarih almak ya da almamak hayat-memat meselesi sayıldı ama ben yine de bakanlarımızın kendi işleriyle güçleriyle meşgul olduklarını düşünerek, yeni Millî Eğitim Bakanı'mızın bir konuya dikkatini çekmek istiyorum.

Geçen hafta vefat eden şair, romancı, denemeci Melih Cevdet Anday "Nerden Çıktı" şiirinde, sahip olduğu materyalist felsefeye göre neyin nerden çıktığını çözmeye çalışmıştı: Güneş çıktı ay çıktı/ Yeryüzüne bitki çıktı/ Hayvan çıktı/ İnsan çıktı/ Bunca emekten sonra/ İsim çıktı, fiil çıktı.../ Ya bu yalan/ Bu yalan nerden çıktı?

Bugün hükûmet programının güven oylaması yapılacak. Ben size siyaset dışı bir hikâye anlatayım da sonucu beklerken gerginliğinizi unutun.

Ramazanla birlikte artan yardım faaliyetleri çoğu kere eziyete dönüşüyor. Kuyruklar, izdiham, ağlayanlar, bağıranlar, kavga edenler... Bu hizmetin ne yapıp edilip daha medenî, daha insanî bir yolu bulunmalı. Dinimizde hayır hasenat gizli yapılır. Gizli yapılır ki kimse incinmesin, mahcup olmasın. Millî kültürümüz de bu dinî emirden yola çıkarak hayran olunacak âdetler geliştirmiştir.

Televizyonların haber bültenlerinden sorumlu olanlar programlarının muhtevasını gözden geçirmek zorundalar. Haber ile magazini karıştırdık gidiyoruz. Bir iki kanal hariç, ancak magazin konusu olabilecek olaylar ana haber bültenlerinde yer alıyor.

Cümleten geçmiş olsun! Seçimleri hayırlısıyla yaptık. Sonuçlar inşallah memleketimize hayırlı olur. Amerika'da da önceki gün (5 Kasım) seçim vardı. Her senenin Kasım ayının ilk Salı günü ABD'nin "Seçim Günü'dür. Küçük büyük, nerede, ne seçimi yapılacaksa o gün yapılır. Erken seçim Amerikalının tanımadığı bir mefhum.

Plastik balkon masasını, iskemlesini ithal ettik. Temizlik bezini, tahta maşayı, porselen tabağı, cam bardağı ithal ettik. Hatta havluyu, hatta halıyı ithal ettik. Hatta ve hatta soğanı, karpuzu, eti ithal ettik. En milliyetçi, en memleketçi, en vatanperver, en yurtsever fikirleri yazdığımız kitapların kâğıtlarını da ithal ediyormuşuz ki, bu bana son derece acı gelen, yeni öğrendiğim bir bilgidir. Nihayet İstanbul'un namlı marketlerinde ithal toprak gördüm.

Farkında mısınız sinema sanatımızda yeni bir ağa tipi doğdu. Ortalık "ağa"dan geçilmiyor. Bizim gençliğimizde, 70'li yıllarda filmlerde korkunç bir ağa tipi çizilirdi. Gaddar, zalim, kaba, cahil, çirkin. O zamanki senaryolar ağaları yere batırmak için yazılırdı. Ağalar kötüydü, köylüyü ezerdi. Ağa denince her türlü menfî özellik kafamızda canlanırdı.

Ey vatandaş! Seçimlerde kime oy vereceğine karar vermeden önce, meydanlara kulak ver, düşün, taşın ve kendi kendine sor: Kendi ayakları üzerinde durarak meydana çıkan, gücünü kendi bilgisinden, birikiminden alan, beldesinin sevgisini, saygısını, güvenini kazanmış, beldesine hizmet etmiş olan kim? (Seçim yaklaşırken kırdırılıp yeniden döşenmeye çalışılan kaldırım taşlarını saymayın.

Seçim öncesinde vaadler peşpeşe yağıyor. Her seçim öncesinde olduğu gibi. Okul kitaplarını bedava vereceğiz! (Alkış!) Yaşamanın KDV'sini indireceğiz! (Alkış!) IMF politikalarını yırtıp çöpe atacağız, IMF'yi kovacağız! (Alkış!) Mazot fiyatını yarıya indireceğiz! (Alkış!) Cebinize iki anahtar koyacağız! (Alkış!) Borçlarınızı sileceğiz. (Alkış...)

Antalya'da üç ilkokul öğrencisi okullarının önünde aşırı sürat yaparak sokağa dalan arabanın altında kalıp can verdi. Sürücü 19 yaşındaymış. Alkollüymüş. İşsizmiş. Kız arkadaşı gezme teklifini reddettiği için morali bozukmuş. Bu şimdi kaza mı, cinayet mi?

Kamu çalışanları sık sık meydanlara dökülür. Meydanlara dökülme sebebi daima maaş meselesidir. Tencerelerle, tavalarla, kaşıklarla, zincirlerle, davullarla, düdüklerle, maaş bordroları ile bağırarak zam isterler. Bazen -son zamanlarda âdet oldu bu- çocuklar da işe karıştırılır. O küçücük yavrular da ellerinde "açız" yazılı pankartlarla bağırtılırlar. Bizim aile ahlâkımızda evdeki bir darlık, bir yokluk çocuklara hissettirilmezdi.