İsa Karakaş

TÜİK’in son verilerine göre Türkiye'de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 92 bin 824 kişi artarak 85 milyon 372 bin 377 kişi oldu. Yıllık nüfus artış hızı 2022 yılında binde 7,1 iken, 2023 yılında binde 1,1 oldu. Bu durum nüfus artış hızında alarm düzeyinde olağanüstü düşüşlere işaret etmektedir. Zira dünyada doğurganlık hızı ortalaması 2,52 iken Türkiye'de ise âdeta sert bir frene basılmış gibi aniden 1,51’e gerilemiştir.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre; 10 Aralık 2024 tarihinde açıklanan iş gücü istatistiklerine göre işsizlik oranı 2024 yılı Ekim ayında yüzde 8,8 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 32 milyon 970 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 49,9 oldu. İş gücü 36 milyon 146 bin kişi, iş gücüne katılma oranı yüzde 54,7 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmamış veriler dikkate alındığında; İş gücü 35 milyon 994 bin kişi, işgücüne katılım oranı ise yüzde 54,5 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 32 milyon 930 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 49,9 olarak gerçekleşti. Bu gelişmeler neticesinde mevsim etkilerinden arındırılmamış işsizlik oranı yüzde 8,5 oldu.

Yeni yılda uygulanacak olan kıdem tazminatı tavanı tüm işçileri ilgilendirmektedir. Ayrıca kamuda çalışanlara ilişkin yeni katsayı ve parametreler de okuyucularımızın en çok merak ettiği konular arasında yer almaktadır.

Gelir Vergisi Kanununa göre, gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde etmiş oldukları ücret gelirleri gelir vergisine tabidir.

Yeni asgari ücret, 1 Ocak 2025 tarihinden %30 oranında güncellenmiştir. Brüt 26.005,50 TL, Net: 22.104,67 TL olarak belirlenmiştir. Yeni asgari ücretle birlikte birçok SGK parametresi de değişmiştir. Bu parametrelerden biri de SGK’nın işveren tarafından sigortalılarına yaptığı yemek bedelinden alınacak ve alınmayacak sigorta primlerinin matrahını belirlemek teşkil etmektedir.

1 Ocak 2025 tarihinden itibaren tüm emekliler ile memurların maaşları güncellenecek.

1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek olan yeni asgari ücret 7,5 milyonu aşkın işçiyi doğrudan doğruya etkilemektedir. Asgari ücrete yakın ücret alanları da hesaba kattığımızda 11 milyonu aşkın işçiyi doğrudan ya da dolaylı olarak yakından ilgilendirmektedir.

Sigortalıların istirahat raporlarına istinaden çalışamadıkları dönemlerde SGK’nın yapmış olduğu ödenekleri vatandaşlar, istirahat rapor parası olarak bilmektedir.

Çalışma hukukumuzda kıdem tazminatı uygulaması hem işçiler hem işverenler için büyük bir ehemmiyete haizdir.

2024 yılında emekli olmanın takip eden senelere göre %30’u aşkın avantajdan müstefit olmak isteyenler için askerlik borçlanması hayati ehemmiyet arz etmektedir. Zira emeklilikte erkekler için askerlik hizmet borçlanması hem eksik primleri doldurmada hem de bazen de EYT’li olmada büyük bir rol oynamaktadır. Bu avantajlardan faydalanmak isteyen çok sayıda okuyucumuz askerlik hizmet borçlanması yaparak sigortalılık başlangıcını 08.09.1999 tarihi ve öncesine çekerek EYT’den %30 avantajla emekli olmak ya da eksik primlerini doldurmak için borçlanma maliyetini öğrenmek istemektedir. 

2025 yılına sayılı günler kala Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimlerinde defalarca kendilerine vaat ve söz verilenler başta olmak üzere emekliler, işçileri, memurlar ve diğer çalışanlar ile meslek grupları kendileriyle ilgili bir düzenleme emaresi olup olmadığını merak etmektedir.

Çalışanların maaşlarından gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bu kesinti maaş ve diğer ücret unsurlarının miktarına göre değişmektedir. Özellikle asgari ücretin üzerinden maaş alanlar yaptırmış oldukları özel hayat sigortası, şahıs sigortası primlerini vergi matrahından gider olarak düşülmesiyle birlikte maaşlarını artırabilmektedir.

3 Ocak 2025 tarihinde, aralık ayı enflasyonun da TÜİK tarafından açıklanmasıyla birlikte memur ve emeklisine yapılacak güncelleme ortaya çıkacaktır. Zira SGK ve Emekli Sandığı mevzuatı gereğince tüm memurların ocak ayında maaşlarının güncellenmesi zorunlu bulunmaktadır. Buna göre Temmuz-Aralık dönemine ilişkin 6 aylık enflasyon verisi farkı ile buna ilave edilecek toplu sözleşmede öngörülen %6’lık rakamdan oluşacaktır. 

İşçi, işveren ve hükûmet temsilcilerinden eşit sayıda üyelerden müteşekkil olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2025 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında ilk toplantısını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde yaptı. İlk toplantıda taraflar herhangi bir rakam telaffuz etmedi. İkinci toplantı ise haftaya pazartesi günü yapılacak.

En son yapılan Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimlerinde defalarca vadedilen söz verilen; * Bağ-Kur Prim Eşitleme Bekleyenler, * Ev Hanımlarına Prim Desteği ve Yıpranma Hakkı * Birinci Dereceye Gelen Tüm Memurlara 3600 Ek Gösterge * Memura Verilen Seyyanen Zammın Aynen Emeklisine Verilmesi * Emeklilere Yüksek Refah Vaadi * Kamuya işe alımlarda mülakatın kaldırılması ile * Kamuda Taşeron İşçilerine Kadro olmak üzere çok sayıda vaat hâlen ifa edilmemiştir.

En son geçtiğimiz temmuz ayında emeklilere %24,73 oranında güncelleme yapılmıştır. Yeni yıla sayılı günler kala tüm emeklilerin gözü yine hükûmet tarafından yapılacak yeni güncellemede…

Hastalığı ya da engelliliği nedeniyle çalışamayacak hâlde bulunan sigortalıların emeklilik için gereken “Yaş” şartını beklemeden emekli olmalarının yolu “malulen emeklilik”tir.

İçinde bulunduğumuz aralık ayı, çalışanlar ve emeklilerle ilgili en çok düzenleme yapılan aylardandır. Geçtiğimiz günlerde hükûmet tarafından SGK, emeklilik, teşvik, genel sağlık sigortası, iş sağlığı ve güvenliği ile sağlık alanında birçok yeni düzenlemeleri içeren 28 maddeden müteşekkil “Torba Kanun”, “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” adı altında TBMM’ye intikal ettirildi. Bu “Torba Kanun” henüz komisyonlarda görüşülmekte iken şimdi de memurlara münhasıran 26 maddeden oluşan yeni düzenlemeleri içeren “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifi verildi. Bu iki kanun teklifi Meclis’te işlem görürken çalışanlar ve emeklilere ilişkin ilave maddeler eklenmesi de söz konusu olabilir. Mezkûr SGK ile ilgili “Torba Kanun”a bakıldığında 3 farklı uygulamada bazı hususlarda eşitleme yoluna gidildiği görülmektedir. Bu yazımızda hâlen SGK tarafından uygulanmakta olan bazı emeklilik ve ödenek kriterlerinde öngörülen eşitlemeler izah edilmiştir.

Geçtiğimiz günlerde hükûmet tarafından SGK, emeklilik, teşvik, genel sağlık sigortası, iş sağlığı ve güvenliği ile sağlık alanında birçok yeni düzenlemeleri içeren 28 maddeden müteşekkil “Torba Kanun”u “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” adı altında TBMM’ye intikal ettirildi. Bu “Torba Kanun” henüz komisyonlarda görüşülmekte iken şimdi de memurlara münhasıran yeni düzenlemeleri içeren “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifi verildi.

Hâlen TBMM komisyonlarında işlem görmekte olan “Torba Kanun” “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nde yer verilen çalışma hayatı ve sosyal güvenlikle ilgili önemli düzenlemeleri izah etmeye devam ediyoruz. Bu yazımızda Genel Sağlık Sigortası affına yer verilmiştir.