Yılmaz Öztuna

Seçimlere 10 gün kaldı. 22. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, halkımızın ayyûka çıkan şikâyetleri karşısında şaşırmaması lâzım. Demokrasinin belkemiği ve sağlıklı toplumun göstergesi orta sınıfın yarı yarıya yoksullaşıp mahvolmanın eşiğine gelmesi karşısında vurgun, soygun, hortum mahsulü küçük bir zümrenin televole hayatı, gelir dağılımının daha da berbatlaşması, çok huzursuz bir Türkiye oluşturdu.

Başkan Bush'un dünki konuşması, Irak harekâtının bir kaç hafta ertelenebileceğini gösteriyor. Eğer petrol meselesi değil, Saddam meselesi olsa idi, Amerika'nın hattâ vazgeçmesi ihtimali bile akla gelebilirdi. Ama Washington, Birleşmiş Milletler denetçilerinin şu veya bu şekilde kısıtlandığını öne sürerek, kararını gerçekleştirecektir.

Cumhuriyet tarihimizin en netameli seçimlerine 12 gün kaldı. Seçmen, partilerden parti beğenecek. Muhtemelen bir daha bu kadar çeşitli partiyi bir arada göremiyecek. En sağından en soluna kadar...

Amerika'nın Aralık ayından önce Irak'a karşı harekete geçmiyeceği anlaşılıyor. Her hâl-ü kârda, her ihtimale karşı, her zaman olduğu gibi, silâhlı kuvvetlerimiz hazır ve nazırdır. Siyasî iktidarın vereceği görevi, en iyi şekilde yerine getirecektir.

16 gün sonra, 3 Kasım 2002 günü, Türk seçmeni, 1920 seçimleri hariç, en kritik oylamalarından birini gerçekleştirecek. Evvelsi günki Irak seçimleri gibi, bir milleti dünyaya karşı mahcub eden sistemler de var. Saddam Hüseyin, oyların yüzde 100'ünü aldı. Tek karşı oy çıkmadı. Pusulalar rejim denetçilerinin nezaretinde açık atıldı. Saddam, 7 yıl için yeniden başkanlığa seçildi. Ama iktidarının 7 ay süreceğine ihtimal veren yoktur.

Temenni edilir ki Irak savaşı, demokratik gelişmemize sekte vermesin, bahane oluşturmasın. Savaş zamanıdır diye yeni yasaklar ihdas edilmesin. Endişelerimizin gerçekleşmesine can atanlar var. Statükonun, kurulu düzenin bozulacağından ödleri kopanlar... Hepsi bu düzenin nimetlerinin mübtelâları, tiryakileri değildir. Önemli kısmı, düzen bozulursa devletin zarara uğrayacağına içtenlikle inanan vatanseverlerdir.

Bana göre, Irak'ın geleceği için muhtemel senaryo şudur: ABD, bütün ülkeyi işgal edecek. Bağdad'da bir Amerikan orgenerali yerleşip kuş uçurtmıyacak. Irak'ta Amerikan taraftarı bir yönetim kurulunca, Amerikalılar çekilecek. Ancak birkaç üssü sürekli elinde bulunduracak ki, Iraklılar yaramazlık edemesin.

Bali turist cennetidir. Ekvator güneyinde, Cava'nın doğu kıyısı karşısında tropikal bir ada. Tabiat çıldırmıştır. Güney sahilinde Den Pazar'da patlatılan bombalar, en büyük terör eylemlerinden biridir. Zayiat ağır oldu (190 ölü, 309 yaralı). Avustralyalı, İngiliz, Amerikalı, Alman çok turist öldü. Terörde ırk tefrikı yapılmaz. Bebek, çocuk, genç, yaşlı, kadın, hasta ayırımı yoktur. Hedef, âzamî sayıda insanı yok etmektir.

Irak'ın bütünlüğü, münhasıran Türkiye'nin meselesi olmamalı. Arap ülkelerini, İran'ı, Avrupa'yı, Rusya'yı ilgilendirmeli. Bir çok ülke Kürt Devleti oluşumunu ciddiye almıyor. İki aşiretle bir terör örgütünün bağımsız devlete dönüşebileceğine inanmıyor.

Başkan Bush'un Irak konusundaki tutkusu, hiçbir engel, mazeret, taviz tanımayacak görünüyor. Bu harekât yapılacak ve maalesef çok kan dökülecek. Evler barklar yıkılacak. Tarih ve medeniyet eserleri zarara uğrayacak.

Avrupa Birliği ve Irak konuları, Türkiye için hayatî önem taşıyor. Elbette birtakım gayretler var. Yetersizlik, siyasî iradenin zaafından kaynaklanıyor. Seçim sath-ı mâili, her demokraside icranın en kırılgan olduğu süreçtir. Ama hükûmetin yetkilerini kullanmaması, bu faktörle mazur gösterilemez.

Avrupa Birliği'nin -aday ülkeler ve genişleme hakkındaki- Brüksel ilerleme raporu yayınlandı. Türkiye'ye 6 sayfa ayrılmış. Kopenhag siyasî kriterleri yönünde gerçekleştirdiğimiz, gelişme gösterdiğimiz, henüz uygulamaya koymadığımız hususlar belirtilmiş. Aralık ayı ortasında Kopenhag'da toplanacak AB zirvesine sunulacaktır.

Seçim sath-ı mâilindeyiz (eğik düzeyindeyiz). Ama seçmende heyecan yok. Nerede eski seçimler? Nostaljisine bile kapılabiliriz. Millî iradeyi yeniden karıp oluşturacak seçmen böyle. Ama millet huzuruna çıkan partilerimizde, hattâ adaylarda bile mutat, alışılmış eski heyecan görülmüyor.

ABD, Pax Americana'nın gereği, Basra Körfezi ile Hazar Denizi çevresindeki petrol ve doğalgazın dağıtımına egemen olmak istiyor. Bu misyonda İngiltere ile ortak hareket ediyor. Bu şu demek: Almanya, Fransa, İtalya ve Japonya'nın petrolünü 21. yüzyıl boyunca Amerika sağlıyacak. Bu devletler ve benzeri daha küçük petrolsüz ülkeler, dünya rezervinin üçte ikisini oluşturan iki havzanın büyük ithalatçılarıdırlar. Aksi takdirde, sanayileri çöker. Almanya'nın, Japonya'nın yoksullaştığını düşününüz...

Ekim'in ilk haftası, seçim tarihi krizinin atlatılması ile sona eriyor. Berbatlığı üzerinde ittifak edilen yasal zemini ve kuralları değiştirilmeden gidilen 3 Kasım seçimleri sonunda tam 1 ay sonra oluşacak siyasî kompozisyon için tereddütler vardır. Hattâ medyayı izlerseniz, bugünkinden elverişli bir tablonun ortaya çıkmasına ihtimal verenlerin azlığı gözden kaçmıyor.

Tarık Aziz, Irak'ın 2. adamıdır. Körfez Krizi'nde Turgut Özal'ı Çankaya'da general üniforması ve belinde tabancası ile resmî ziyaretini unutmadık. Özal, böyle şeylere önem vermezdi. Halbuki devlet başkanlarını ziyarette silâh, dışarıda bırakılır. 15 Haziran 1389'dan beri hiç bir Türk veya yabancı, Türkiye devlet başkanının huzuruna silâhla girememiştir. İstisnası, 23 Ocak 1913 günü kurmay yarbay Enver Bey'dir. O da, Sultan Reşad'dan hemen özür diledi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin dünki toplantısında, 3 Kasım seçim gününün kesinleştiği söylenebilir. Karşı oy sahiplerinin, Meclis'i önümüzdeki hafta olağanüstü toplantıya çağırıp değişik bir sonuç almaları ihtimali azdır.

Bugün öğleden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi, yeni yasama yılını açıyor. Cumhurbaşkanı'nın katılmıyacağı tören ve resepsiyon, epey ilgi toplıyacak. Genel Kurul merakla izlenecek. 3 Kasım seçim gününe kadar tatilin uzatılması için yarın bir önerge verilecek. Önerge kabûl edilirse mesele yok. Reddedilirse, 3 Kasım seçimlerinin ertelenmesinin ilk hamlesi demektir. İç politika karışacak.

Dünya devletleri, 2001 yılında 722 milyar dolar tutarında silâh satın aldılar. Bu meblağa, el altından yasa dışı satılan silahlar dahil değildir. ABD, hem silâha para yatıran, hem silâh satan devletlerin başında geliyor. Diğer devletler, çok açık farkla onu izliyorlar.

Seçimleri erteletmek isteyen milletvekilleri, yarın ve öbürsü gün, taktiklerini stratejiye dönüştürmek için olanca yeteneklerini sergileyecekler. 1 Ekim Salı günü Türkiye Büyük Millet Meclisi, yasama yılını açacak. Ne olacağı, ne olmıyacağı ortaya çıkacak. Eski bir parlamanter sıfatıyle benim milletvekillerine öğüdüm bir daha dolduruşa gelmeyin, iyice düşünüp taşınmadan oy vermeyin şeklindedir.