Abdüllatif Uyan

Kars evliyâsından Muhammed Karsî hazretleri, bir gün şunu anlattı cemaatine: Osmân bin Affân hazretlerinin şehid edildiği gün bir mûcize gerçekleşti. Şöyle ki; İsyancılardan gözü dönmüş iki kişi, hızlarını alamayıp delice Halîfenin evine girdiler. Ve intikam hırsıyla saldırdılar sağa sola.

İstanbul'da yaşayan velîlerden Muhammed Kâmil Efendi, bir gün şunu anlattı cemaatine: Aliyyül Mürtezâ'nın annesi Fâtıma Hâtun bir gün Efendimizi ziyarete geldi. Resûlullah o esnada Kur'ân-ı kerîm okuyordu. O gelince sesli devam etti okumaya. Bir âyet-i kerîmede meâlen: "İnsanlar mahşerde çıplak olarak haşr olunurlar" buyuruluyordu.

Hindistan velîlerinden Muhammed İsmâil hazretleri, bir gün şunu anlattı: Eshâbtan Sefîne hazretleri, Efendimizin de hazır bulundukları bir sefere katılmıştı. Ancak bir molada ayrıldı ordudan.

Şam evliyâsından Muhammed Hânî hazretleri, bir gün şunu anlattı cemaatine: Efendimizin âzâdlı kölesi Zeyd bin Hârise hazretleri, bir defa kira ile katırcı tutup sefere çıkmıştı. Medîne'den ayrılıp vurdular sahrâya.

Cezâyir'de yetişen velîlerden Muhammed Ezherî hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, Hak teâlâ Sevgili Habîbini her türlü zarar ve ziyandan korumuştur, buyurdu. Buna dair binlerce misâl var.

Eğridir'de yaşayıp orada vefat eden büyük velî Muhammed Çelebi Sultân hazretlerine bir gün bâzı sevdikleri; - Efendim, bize Peygamberimizden bahseder misiniz? dediler. Şunu anlattı onlara:

Konya'nın büyük velîlerinden Ulu Ârif Çelebi'ye, bir gün bâzı sevdikleri; - Efendim, kabirdekilerin hâlini anlamamız mümkün müdür? diye sordular. Cevaben;

Hindistan evliyâsından Muhammed Bâkî Billah hazretleri, bir gün şunu anlattı cemaatine: İslâmın ilk günlerinde îman edenler pek az olup, müşrikler Efendimizi öldürmek için fırsat kolluyorlardı. Ve bir gün...

Bursa âlim ve evliyâsından Molla Fenârî hazretleri, bir gün şunu anlattı sevdiklerine: Fahr-i âlem Efendimiz, bir gün Enes bin Mâlik için; - Yâ Rabbî! Bunun mal ve evlâdını çoğalt! Ömrünü uzun et! Günahlarını affeyle! diye duâ buyurdu. Bu duâdan sonra günden güne zenginleşti bu mutlu sahâbî. Hangi taşı tutsa, "altın" oluyordu sanki. Mal, mülk, servet.

Bursa evliyâsından Molla Yegân hazretleri, bir gün şunu anlattı sevdiklerine: Resûlullah Efendimizin yanına develi bir köylü geldi bir gün. Ardından kalabalık bir grup sökün ettiler. Köylü gâyet sâkin, öbürleri telâşlı ve kızgındılar. Efendimize şikâyet ettiler o köylüyü:

Gaziantep velîlerinden Mehmet Hasib Dürrî hazretleri, bir gün Peygamber Efendimiz'den bahsediyordu ki; - Sevgili Peygamberimiz çok mütevâzıydı, buyurdu. Dinleyenler; - Nasıl meselâ? dediler.

Yûnus Emre, hocası Taptuk Emre'ye otuz yıl hizmet etti. Ama hiç istifade etmediğini vehmetti kendi kendine. Bu üzüntüyle terk etti dergâhı.

Hamîd-i Aksarâyî, Kayseri'de yaşıyordu. Oranın insanına ilim, hikmet saçıyordu. Bir gün emretti bir talebesine: - Ankara'da, Nûmân adında genç bir âlim var. Onu bul, buraya dâvet eyle! Talebe;

Yıldırım Bâyezid Hân Niğbolu Seferinden dönünce, bir câmi yaptırmayı düşündü Bursa'da. İnşaat başladı.

Osman Bedreddîn, hocasının dergâhından ayrılıp gitmeyi düşününce, hocası çok üzülüp; - Seven, sevdiğini bırakıp gider mi? diye sitem etti kendisine. Sonra odasına çekildi ve o gün akşama kadar hiç çıkmadı.

Hâfız Osmân Bedreddîn, Mahmûd-u Sâminî'nin dergâhına geleli on gün olmuştu ki, hocası seslendi bir gün kendisine:

Palu'da, "Mahmûd-u Sâminî" hazretleri, isim vermeden hep "Osmân Bedreddîn"den bahsediyordu talebelerine. Gelmesini dört gözle bekliyor, hattâ son zamanlarda; - Âh, çabuk gelse, diyordu.

Kurt İsmâil Paşa, Ahmet Muhtar Paşa'ya anlatıyor: - Paşam! O sabah, ezânı okuyan fedâi, Miralay Bahri Bey'in birliğinden bir yiğitti. Düşmana, bir hırs ile saldırırdı ki, sormayın. Dikkat ettim, elinde bir silah bile yoktu. Paşa inanamadı.

Ruslar "Erzurum"a saldırmıştı. Bu, gayrete getirdi Erzurum halkını. Yediden yetmişe silâhlandılar. O gece, gümbür gümbür davullar çalıyor, halk "cihâd" için harbe çağrılıyordu. Henüz tanyeri ağarmamıştı ki, kahraman dadaşlar fırladılar yataktan.

Osmân Bedreddîn yolda tipiye tutulunca "bir atlı" peydah olup terkisine aldı kendisini. Şerbet ikrâm etti meşin kırbasından. Sonra erzak torbasını uzatıp; - Ye bundan da, dedi. Nasîbinde ne varsa.