Metiner Sezer

Denizli, Türkiye'nin yüz akı. Güçlü bir ekonomik yapı ve sağlam insan kaynaklarına sahip bir kere. Türkiye'nin en çok ihracat yapan 10 ilinden biri. İhracatının yarıdan fazlasını tekstil ve konfeksiyon sektörü karşılıyor. Ayrıca, demir çelik, mermer, kablo ve tekstil ham maddesi ihracatı da var. Ürün çeşitliliğine sahip yani.

Son iki makalemde memleketim Gülnar'ı ele almıştım. Sıra geldi fotoğrafın tamamına, Mersin'e bakmaya. Mersin Türkiye'nin Akdeniz'e açılan en eski limanı. Ticaret merkezi yani. Dün de böyleydi, bugün de böyle. İlçeleri farklı mı sanki? Aha Tarsus. Sadece Mersin'in değil, Türkiye'nin en büyük ilçesi.

Geçen yazım Gülnar ile Aydıncık arasındaki Sele'de kalmıştı. Devam... Gülnar malum yayla. Aydıncık ise sahil. Bu iki ilçeyi birlikte zikrediyorum, bir anlamı var çünkü.

Tatil olur da güzel olmaz mı? Hele, memlekette geçirilmişse!.. Gülnar'a gidip kafamı ve bedenimi dinlendirdim ve de tüm yorgunluklarımdan arınmış vaziyette geri döndüm. Hısım akrabayı görmenin de etkisi var mutlaka bunda. Sadece, Gülnar'ı görüp dönmedim tabii. Konya, Karaman ve ardından Sertavul.

İstanbul'a belediye başkanı olup da hizmet eden de oldu, edemeyen de. Hatta, zarar verenleri saymaya kalksam, bayağı bir yer işgal eder. Onların üstünde duracak değilim. Ancak, Kadir Topbaş'ı diğer başkanlardan ayırt eden bir özelliği var ki, bir nebze de olsa bahsetmem lazım.

Bizim mesleğin en enteresan tarafı, belki de zamana karşı verdiğimiz yarıştır. Gazeteci, zamanın nasıl geçtiğini asla bilmez. Günün 24 saati çalışırız. İş yoksa, düşünürüz. Ne kadar araştırsak, ne kadar karıştırsak yine de eksik bir şeyler kalır. Dibini bulamayız bir türlü.

Tarsus sayısız "ilk"lere sahip. İlk tarım Tarsus topraklarında yapılmış mesela. Üniversite de öyle. Harran Üniversitesi'nden önce olduğu söyleniyor. Türkiye'nin ilk elektriği yine Tarsus'ta üretilmiş; bir İtalyan firması tarafından. Danyal Peygamber'in vefat ettiği şehir de Tarsus. Ki, Türkiye'de peygamber kabri bulunan tek şehir. Hıristiyanlığın yayılmasında önemli rol oynayan Saint Paul da Tarsuslu. Bu nedenle Vatikan Tarsus'u "Dünya Başkenti" olarak ilan etti. Hasılı, 9 bin yıllık tarihî geçmişi Tarsus'u medeniyetlerin beşiği yapıyor. Daha 10 sene öncesine kadar Tarsus halkına mesire yeri olarak hizmet veren Gözlükule, M.Ö. 5 bin yılına ait bir kümbetmiş de kimsenin haberi yokmuş.

Mardin'i anlatacak değilim. Herkesin tanıyıp bildiği bir şehir. Gecesi ayrı güzel, gündüzü ayrı güzel. Gece olup da Kale'den aşağı, ovaya bakan, Mezopotamya Ovası'nı âdeta bir denizmiş gibi görür. Ovadan yukarı, Mardin Kalesi'ne doğru bakanlar ise yanan ışıkların bir boyuna sarılan gerdanlık gibi ışıldadığını. "Gece gerdanlık, gündüz seyranlık" denmesinin nedeni de bu değil mi zaten. Görenler hayran kalıyor.

DP bir günde 36 yaş yaşlandı. Olur mu öyle şey, demeyin. Bal gibi oldu! Süleyman Soylu 40 yaşında idi. Cindirok ise 76'sında. Ben onu bunu bilmem, aha şuraya yazıyorum: DP 36 yaş yaşlandı!..

Tim Kanunu'nun çıkması esnasında bir kere daha tartışıldı bu kurum. Türkiye İhracatçılar Merkezi (TİM) gerekli mi? TOBB ve TÜSİAD "gereği yok" diyen taraf oldu. Parlamento ise "gerekli" dedi. Hem de "çok gerekli" gördü ki, TİM Kanunu rekor bir oy çokluğuyla kabul edildi.

İstanbul şehri tarihin her safhasında görkemli bir hayat sürdü ve ayrıca, tarihin değişmesinde önemli rol oynadı. En güçlü imparatorluklara başkentlik yapan bu şehir, Osmanlı Dönemi'nde de dünyanın hayranlığını kazanma hususunda hiç geri kalmadı elbette ki. İmparatorluğun payitahtı olan Eminönü, yaşanan hayatın bir parçası olan padişahlarıyla, vezirleriyle, sadrazamlarıyla ve ordu komutanlarıyla gücü temsil etti. Medreseler semti Fatih de ilmi.

Türkiye son 10 senede turizm anlayışı yönünden müthiş bir patlama yaşıyor. Deniz, kum ve güneş turizminden bahsetmiyorum. Destinasyon turizmi bu sözünü ettiğim. Malum, Anadolu'nun her karış toprağı bir medeniyetin parçası. 10 bin 12 bin sene evveline ait hem de bu medeniyetler. İnanç ve kültür turizmine de çok müsait bu topraklar, tarih ve tabiat turizmine de. Bunun farkına ilk varanlar, belediyeler oldu.

Eh, ne de olsa kriz dönemi, evdeki hesabın çarşıya uymaması normal tabii. De... Ayağını yorganına göre uzatma alışkanlığı olmayanlar ne yapsın?!. Onlar için kriz felakete dönüştü. Türk işletmelerinin hem yorgan hesabı yapma alışkanlığı yok, hem de kriz çok sık yaşanıyor bu ülkede. Aha son kriz. Büyük işletmeler hadi neyse de bilhassa KOBİ diye nitelendirilen küçük ve orta ölçekli işletmeler fazlasıyla etkilendi krizden. En fazla da finans yönünden. Büyük şirketler, pazardaki daralmaya ve kapasite kullanımındaki düşüşe rağmen finans krizi yaşamadı.

Geçen makalemde Amasya'yı anlatmış ve bu kentin neden görülmeye değer olduğunu izah etmeye çalışmıştım. Kaldığım yerden devam ediyorum. Fakat, önce size bir nebze Garanti Bankası'nın "Anadolu Sohbetleri"nden bahsedeyim. Garanti Bankası her sene 6-7 ilde sohbet yapıyor. Gelen taleplerle 10'u bulduğu da oluyormuş bu sayının.

Amasya öyle değişmiş ki, tanıyamadım! Üç sene içinde olmuş bu hem de. Müthiş değişmiş. Tarihle zaman bütünleşir de bu kadar mı güzel olur? Olmuş işte. Görmek lazım. Ne yapıp edip gidin görün. "Tarihte yolculuk yapmak istiyorum", diyenlere birebir gelecektir. Kültür gezisi yapmak isteyenlere de öyle.

Türkiye'deki zenginlere hele bir bakın. Hemen hepsi gayrimenkul zengini. Bihakkın sanayicilik yapıp da zengin olmamışlar yani. Aslında, şaşılacak bir durum yok bunda. Sistem öyle. İktidara yakın ol, yeter. Gerisi, kendiliğinden geliyor. Kamuya ait arsayı kap ve dön köşeyi! Hele bir de o arsaya imar izni almışsan, yaşadın!

Kredi kartı borcu olanlara yeni bir fırsat tanındı. 875 bine yakın kişi faydalanacakmış bu haktan. Borçlar, düşük faizle taksitlendiriliyor. Hiç durmayın, bankanıza gidip bu işi bitirin, derim. Damdan düşen biri olarak söylüyorum bunu. "Burası Türkiye, başka bir af daha çıkar; o zaman öderim" diye düşünmeyin sakın. Gidin, ödeyin.

Kriz neleri etkilemedi ki?!. İşletmelerin kimi kapandı, kimi küçüldü! Hele otomotiv, beyaz eşya ve elektronik sanayi. Bu sektörlerde işçi çıkarmalar tehlikeli boyutlara ulaştı. İhracat yüzde 30 geriledi. Hasılı, zaten problem olan istihdam, Türkiye'nin bir numaralı meselesi olup çıktı.

Çin efsanesi bitiyor mu? Sanmam ama birçok şeyin değiştiğini söyleyebilirim; Türkiye açısından böyle en azından. Bu tezimi, İlhanlı Group Yönetim Kurulu Başkanı Feyzi İlhanlı'nın penceresinden bakarak açıklamaya çalışacağım. İlhanlı, "Çin'in bizim için fazla bir cazibesi kalmadı" dedi. Ezber bozan bir söz. Bu sözü Çin ile ticari ilişkisi olan, üstüne üstlük orada yatırım yapan bir iş adamı sarf eder de kulak kabartmaz mı insan? Can kulağıyla dinledim tabii.

Hüsnü Özyeğin "girişimci" vizyonu geniş bir iş adamı. O yetmedi, sahip olduğu bu vizyonu, kurduğu Özyeğin Üniversitesi'nin misyonu yaptı. Özyeğin Üniversitesi daha dün kuruldu ama hiç vakit geçirmeden "Girişimci genç" yetiştirmeye başladı. Hüsnü Özyeğin kurup büyüttüğü Finansbank'ı çok iyi bir fiyata satıp oradan kazandığı para ile inşaat ve enerji başta olmak üzere birçok sektöre yatırım yaptı. Yine kazanıyor yani.