Mustafa Selçuk

Kalıplarınızın kırıldığını, ufkunuzun genişlediğini, düşüncenizin zenginleştiğini, idrakinizin özgürleştiğini hissettiren bir adamı nasıl hatırlarsınız? Minnetle ve -eğer hayatta değilse- rahmetle, değil mi? Ben dün Özal'ı işte bu duygularla hatırladım.

Yıllardır doğrudan yabancı yatırımın sadece türküsünü söyledik. Her sene -o da bir hallerde- giren bir milyar dolarlık yabancı yatırıma baktık, sonra da daha düne kadar mülkiyet hakkının bile olmadığı eski komünist blok ülkelerine akan milyar dolarlara iç geçirdik. "Neden gelmiyor bu yabancılar? Bulgaristan'ı, Romanya'yı cazip kılan ve bizde olmayan nedir?" diye hayıflandık.

Türkiye'nin sosyal güvenlik sisteminden ne zaman bahis açılsa, aklıma başlıktaki deyim gelir. Her sene 20 milyar dolardan fazla açık veren bir sistemin adının "sosyal güvenlik" olması da ayrı bir çelişki ya, neyse...

Türkiye'nin ekonomik olarak sınıf atladığı, aslında iktisadi paradigmasının değiştiği 3 dönem oldu. Demokrat Parti'nin 50'li yılları, Özal'lı Anavatan'ın 80'li yılları, AK Parti'nin 2000'li yılları.

Burada "bir güzel denizin iki yakasında iki güzel millet" güzellemesi yapacak değilim. Ama siyasi algılamanın ekonomik gerçeklik ile nasıl örtüşmeye başladığını, daha düne kadar, ortaklık kurmayı bırakın, düzenli aralıklarla savaş durumuna girdiğimiz bir ülkenin en büyük bankası, 3 milyar dolar para ödeyip Türkiye'de banka satın alıyor.

Hafta sonunda, yazılanlara ve konuşulanlara baktığımda hayretle gördüm ki, 2005 yılı büyüme rakamlarının yüksek çıkması bazıları için tam bir hayal kırıklığı olmuş.

Dünün, daha doğrusu son günlerin toz dumanı arasında eminim gözden kaçacak veya kaçırılacak: Büyüme rakamları açıklandı.

IMF Başkanı Rato, aslında herkesin midesine taş gibi oturacak bir cümle sarfetti: "Türkiye, ekonomik kredibilitesini kaybetme riski ile karşı karşıya kalabilir."

Atama krizi, iddianame krizi, gensoru krizi... Satır aralarında verilen mesajlar, siyasi bilek güreşleri, fısıltılar, mesajlar...

Başlığı tırnak içine aldım, zira ifade bana ait değil. Yatırım Bankası Bears Stearns'ın analisti, Merkez Bankası'na yapılacak atama sürecini tarif ederken bu ifadeyi kullanmış.

Gerçek gündemi ile "oluşturulan" gündemi bu kadar birbirinden kopuk bir ülkede sağlıklı bir enformasyondan ve sağlıklı bir analizden bahsetmek mümkün olur mu? Gazete okumak ve haber izlemek, bilgilenmek ve olan biteni anlamak ihtiyacıyla yapılır.

Gelin samimiyetle itiraf edelim: Bu ülkede özeleştiri kültürü yerleşik değil. Zaten yerleşik olsa idi, sürekli benzer hataları tekrar etmez, onlarca yılı " patinaj yaparak" geçirmezdik.

Merkez Bankasının döviz rezervleri tarihi zirvesinde: 57 milyar dolar. Bankacılık sisteminin rezervlerini de hesaba katarsak 80 milyar dolarlık bir döviz varlığından bahsediyoruz.

"21.yüzyılın en büyük ülkeleri en zengin veya en milliyetçi ülkeler arasından çıkmayacak. Halkına özgürlük ve demokrasi verenler büyük devlet olacaklar."

Alışkanlıklar kolay değişmiyor. Önyargılar da... Einstein'a atfen söylenen bir söz vardır: "Önyargıları yıkmak, atomu parçalamaktan zordur".

2001 krizine tosladığımızda başımızdaki dertlerden birisi de fiyat istikrarının olmaması idi. Yani enflasyon denen illet bünyeyi sarmıştı ve yüksek reel faize rağmen döviz rezervleri çok azdı; üstelik bankalar açık pozisyon bombası üzerinde oturuyorlardı.

Tekstilcilerin dertlerini anlatmak için Başbakan'ı ziyaretleri esnasında trajikomik bir durum yaşanmış.

İşsizlik rakamları açıklandı. Bir tarafta 3 yılda yüzde 27 büyüyen bir Türkiye; diğer tarafta 3 yılda yüzde 10'da direnen işsizlik oranı. İlk bakışta "kedi buradaysa ciğer nerede" dedirten bir durum...

Başlıktaki sözün telif hakkı bana ait değil. Pendik Belediye Başkanı Erol Kaya, büyük kentlerde yaşayan insanların davranış biçimlerini bu cümle ile tarif ediyor. El hak, doğru tarif ediyor.

Veya şöyle soralım: Bir borcu kim affedebilir? Ancak ve yalnız o borcun alacaklısı, değil mi? Hakkından feragat sadece hak sahibinin iradesindedir. Peki devlet borç silebilir mi? Kendi alacağıysa, evet. Tabii adalet ve eşit muamele ilkesini de gözeterek.