Resul İzmirli

Budapeşte sokaklarında "Döviz var, mark var, dolar var!" diyen karanlık tipli adamların, turistleri izbe sokaklara çekip karaborsa döviz bozdurmaya, bu arada onlara eksik para verip dolandırmaya çalıştıkları 1980'in ortalarında Macaristan'ı ziyaret etmiştim. Macaristan halkı komunist rejimden kendini kurtarma yolunda büyük adımlar atıyordu. Ve sonra bu işi gerçekten yiğitçe hallettiler.

"Türk iş dünyasının en önemli problemi nedir?" diye sormuştum bir gün MÜSİAD'ın acar başkanı Ali Bayramoğlu'na ve eklemiştim; "Ama lütfen sadece en önemlisi!" Binlerce şirketin oluşturduğu bir sivil toplum kuruluşunun başkanı olması yanında, kendisi de çekirdekten yetişme "okumuş" bir işadamı olan Ali Bey pek de zorlanmadan "Profesyonel yönetim anlayışının eksikliği" deyivermişti. Bendeniz de soruma tam istediğim tarzda bir cevap almanın zevkini tatmıştım o an.

İnsan beyni gerçekten muhteşem bir organ. Yüz milyar beyin hücresi yüzlerce çıkıntılarının birbiriyle temasından meydana gelen enerji akışlarıyla sentezlenen proteinler vasıtasıyla, düşündürüyor, konuşturuyor, muhakeme ettiriyor, bilgileri önem sırasına göre depoluyor, bir an için unutulmuş gibi görünen bir bilgi yeri geldiğinde hemen otomatik olarak ekrana taşınıveriyor. Şu, AB üyeliği meselesi...

Şimdi Irak savaşının, egemen güçlerin (her kimlerse) Ortadoğu petrollerini ele geçirme, Çin'e karşı şimdiden cephe oluşturma, İsrail'in güvenliğini sağlama, dünya hakimiyeti vesaire emellerini gerçekleştirmek üzere çıkarıldığını bir tarafa bırakalım. Kendimizi Başkan Bush'un yerine koyalım. Başkan çok iyi niyetlerle(!) Irak halkını zalim bir diktatörün elinden kurtarmaya niyet etmiş olsun. Irak'a demokratik bir yönetim hediye ederek, ülkenin muazzam petrol servetinin Irak halkının refahı için kullanılmasını sağlamaya çalışıyor olsun...

Türk Amerikan İş Konseyi'nin düzenlediği '22. Yıllık Ortak Konferans'a katılmak üzere Washington'dayız. Bu konferansı on yıldır izleyen bir arkadaş 'bu kadar sönük geçtiğine hiç şahit olmadım' dedi. Gerçekten konferansa ABD'den devlet düzeyinde katılım yok denecek kadar azdı.

"Bu yeni dünya düzeni değil, yeni dünya düzensizliğidir. Amerika dayatmacı bir politika izliyor. Bunun karşısında Türkiye olarak sadece jeopolitik ve askeri stratejiler değil jeo-ekonomik ve jeo-kültürel stratejilere dayalı yeni işbirlikleri düşünmeliyiz. Bunun gerçekleşmesi için, istikrarlı bir iç siyaset gereklidir. Bunun için gerekli olan sosyo-ekonomik ve politik reformları bir an önce gerçekleştirmeliyiz..."

İzmir'de fuar müdürlüğü görevim sırasında ülkede müthiş bir heyecan vardı. Rahmetli Özal'ın vizyoner karakteri ülkede bir kalkınma rüzgarı estiriyordu. Ülke birkaç yıl önceki karamsar havasından kurtulmuştu. Herkes şevk ve heyecanla çalışıyordu.

Ülkemiz gün geçtikçe kendine geliyor, rahatlıyor, ferahlıyor... Demokratikleşme süreci öyle kolay bir şey değil çünkü. Sonuçta insanoğlunun en çok değer verdiği "emir verme yetkisi"ni paylaşıyorsunuz.

Uzakdoğu'da istiridye avcıları denizden çıkardıkları istiridyeleri akşama kadar kayığın içinde tutamazlarmış. Çünkü istiridyeler güneş ve rüzgardan kurur ve satılamazlarmış. İstiridyeleri denizde tutmak gerekirmiş. Denizde hepsini çuvala ya da sepete koysan denize batar kaybolurlarmış. Uzun asırlar sonunda bir usûl geliştirmişler, beş istiridyeyi sivri uçlarından birer delik açıp birbirine bağlayıp kayığın yanında denize bırakırlarmış.

Meclis'in asker bulundurma ve gönderme konusundaki Hükümet Tezkeresini reddetmesi, ya da kabul etmemesi ülkenin bundan sonraki yıllarını derinden etkileyecek bir karar. Yazıyı kaleme aldığım şu saatlerde gerek Ankara'da gerekse Washington'da kesin tavırlar ortaya konulmamıştı. Meclis'te ortaya çıkan tabloyu çok çeşitli yönleriyle değerlendirmek mümkün.

ABD'nin Ortadoğu'da bu defa taşları daha fazla yerinden oynatacağı anlaşılan Irak operasyonu, en fazla bizi etkileyecek gibi görünüyor. Çünkü Saddam'ın ülkesi Irak, coğrafi, siyasi, ekonomik, kültürel, dini açıdan en çok Türkiye'ye yakın.

İzmir'i bırakıp İstanbul'a gelmemesi gerekenlerden biriydim belki de.... Soyadım bile İzmirli idi. Ege'nin incilerinden İzmir Körfezi'ni tam bir panorama olarak seyrettiğim Bayraklı'daki kayınvalidemin evinde keyifli bir "iç güveyi" idim üstelık. Ama kader beni de İstanbullu yaptı. Beni dehşete düşürmüştü!

Uzunca bir aradan sonra tekrar merhaba. Herkesin iç dünyasında kendine göre bazı kabulleri, prensipleri olur ya, Bendenizin prensiplerinden biri "Etkileyemeyeceğin olaylara fazla kafa yorma, Enerjini kendine, ailene, ülkene yararlı etkiler yapabileceğin konulara odakla" şeklindedir. Çok sıkıldığım anlarda kullandığım bir prensiptir. İşime de yarar. Bugün de yaradı.

Son günlerde yaşadıklarımız içinde bana en ilgi çekici gelenlerden biri de Başbakan Abdullah Gül'ün bir tesbiti idi. Sayın Gül "Saddam gerçekleri bizden duydu" diyordu.Bu sadece Saddam Hüseyin'in başına gelen bir şey değil. Her yöneticinin, her liderin, hele hele her diktatörün başına gelen birşeydir. Çünkü kim olursanız olun, yönetim sorumluluğu aldığınız anda etrafınızı en hafif tabiriyle "dalkavuklar" çevirir.

Bizim 68 kuşağı gerçekten çok büyük bir değişim fırtınasının tam ortasında yaşadı aktif ömrünü. Neler neler gördük biz ve oralardan nerelere geldik. Manyetik telefondan, görüntü aktaran cep telefonuna... Odalar dolduran main-frame bilgisayarlardan, avuç içine sığan ve kapasitesi akıl almaz boyutlara ulaşan mini bilgisayarlara...

Hep kendinden bahsetmek hoş birşey değil. Ama insanın kendi yaşadığı olaylarla kendini ve düşüncelerini ifade etmesi daha kolay oluyor. O zaman bugün de hoşgörünüze sığınarak "Ben Almanya'dayken..."

Büyükşehir Belediye sisteminin ilk uygulayıcıları arasında bendeniz de yer almıştım. Rahmetli Turgut Özal'ın büyük bir cesaretle hayata geçirdiği sistem, gerçekten Türk belediyeciliğini ayağa kaldırmıştı. Halen de etkisini sürdürüyor.

Atletizm branşları içinde en fazla ilgimi çekenlerden biri bayrak yarışları olur. Dört kişiden oluşan takım elemanları takımın başarısı için ellerinden gelen gayreti gösterirler. Ama koşunun en önemli yönü, atletlerin ellerindeki küçük sopayı birbirlerine aktardıkları andır.

Şu anda dünyanın ekonomik açıdan en önde gelen ülkelerinin başında ABD geliyor mu? Geliyor. Peki ABD'nin başarısını sadece bâkir bir kıt'anın tabii kaynaklarının zenginliği ile açıklamak mümkün mü? Elbette değil. Çünkü öyle olsa idi aynı kıt'adaki Brezilya, Arjantin gibi ülkelerin de zirveleri zorlamaları gerekirdi. O zaman, ABD'nin başarısının temelinde ne var?

Almancayı pek sökemeden, yani konumla ilgili literatürünü takip edebilecek seviyeye gelmeden Almanya'ya gitmiştim. Doktoramı yapacağım üniversitede altı aylık bir yoğun kursla lisan problemini büyük ölçüde hallederek literatür çalışmalarıma başladım.