Yılmaz Öztuna

Çeşitli ülkelerde savaş aleyhtarı gösterilerin çoğalması dikkati çekiyor. Irak'ta bir savaştan menfaat bekleyen ülke yok denecek kadar az. Bütün bunlara rağmen ABD-İngiltere ittifakının Irak'a el koyup ülkeyi yeniden düzenleme planından vazgeçmesi ihtimali sıfırdır. Koskocaman bir sıfır... Zira, Birleşik Amerika'nın 21. yüzyıl boyunca halkını refah içinde yaşatması ve bunu sağlamak için en güçlü durumda bulunması planının bir parçasıdır. Bu planın gösterilerle, görüşmelerle önlenebilmesi mümkün değildir.

Dünya petrol rezervinin üçte ikisi şu 5 devletin topraklarındadır: Suudi Arabistan, İran, Irak, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri. Yalnız Suudi rezervi, dünya rezervlerinin dörtte biridir (yüzde 25). Bugünki tesbitlere göre bilinen rezervlerin durumu budur. Ancak sürekli petrol aranıyor, denizde de aranıyor. Binaenaleyh yeni alanlar bulundukça dengeler ve oranlar da değişir.

Okuyucularımın dünyadaki bu Amerikan tahakkümü daha ne kadar sürer? şeklindeki soruları gittikçe yoğunlaşıyor.Bir müddet daha sürer cevabının doyurucu olmadığını biliyorum. Zamanı daha çerçeveli sunmak gerekiyor. 21. asır müddetince, fakat gittikçe gevşiyerek ve hegemonyasını yitirerek süreceğini belirtmek mümkündür.

Yazımızın başlığındaki sorunun cevabı şudur: Irak harekâtı için tam destek istiyor. Tasarladığı çapta bir desteği hâlâ alamadı. Zaten istenenleri vermek hükümetin elinde değil, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden yetki alması gerekiyor.

Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı Putin'in, Bağdad'a gideceği, Saddam'la görüşeceği söylentisi kuvvet kazanıyor. Putin, Saddam'a ne söyleyecek, Saddam'dan ne isteyecek? Irak'tan maiyetiyle birlikte ayrılmasını tavsiye edecek. Bunun şartlarını belirleyecek. Saddam yerine bir adamını ve aynı düzeni bırakmak şartıyle Irak'tan ayrılmayı kabûl etse bile Amerika ile İngiltere buna asla razı olmaz.

Çarşamba günü Diyarbakır'da bir yolcu uçağımızdan sonra, dün de iki keşif uçağımız Malatya'da düştü. Milletçe yas içindeyiz. Komplo teorisi üreten yazarlardan olsa idim, dört başı mamur bir bilim-kurgu teorisi kurmak mümkündü. Hava kuvvetlerimize ait iki uçağımız üzerinde fikir yürütmem, bu alandaki bilgisizliğim dolayısıyle mümkün değil. Yolcu uçağı üzerinde birkaç şey söyliyebilirim.

Bir savaş sırasında bîtaraf (tarafsız) olan bertaraf (yok) olur. Kaldı ki, Irak bizim dostumuz değildir. Hiç değildir (tabiatiyle bugünki Irak yönetiminden bahsediyorum, Iraklılar'dan değil.) Amerika'ya gelince, yarım asırdır müttefikimiz ve stratejik ortağımızdır. Rakıybi bile mevcut bulunmayan bir cihan devletidir. Tarihimizde asla savaşmadığımız bir devlettir (1914-18 harbinde Osmanlı ile Amerika biribirlerine savaş açmadılar.)

Amerika, hiç bir şartta Irak'ı işgalden vazgeçmez. Ancak Saddam ve ekibinin istifası hâlinde savaşı durduracaktır. Saddam'ın yerine, ülkenin işgaline ve ABD tarafından düzenlenmesine razı olmayan bir iktidar ortaya çıkarsa, savaş gene kaçınılmazdır.

Gazetelerde Musul petrolleri üzerinde hâlâ bir hakkımız olup olmadığını Dışişleri Bakanlığımız'ın incelediği haberleri çıktı. Türkiye Gazetesi de bu konuda bir belge ele geçirmiş. Arkadaşlarımızın dün bana faksladığı belge şöyle: Neftçi-zâde Mehmed Nâzım ve Kadı-zâde Râgıb Beyler, Türkiye Cumhuriyeti Ticâret Vekâleti'ne (bakanlığına) dilekçe vermişler.

Günümüzde lider seviyesinde dış temaslar çok önemli. Tayyip Erdoğan, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan ve Çin'e gidiyor. Bunlar son derecede olumlu ziyaretlerdir. Tansu Çiller dışişleri bakanı iken Türk ülkelerine adım atmadı.

Modern zamanlarda (Şarlo'nun tabiridir) kıt'alar-arası bir savaşın nasıl hazırlandığına tarihçiler için tipik örnek, ABD'nin aylardan beri süregelen Irak yığınağıdır. Cehennemî yığınakla paralel, diplomasi ve propaganda faaliyetleri de gözden kaçmıyor.

Amerika, Irak savaşında fazla müttefik aramıyor. Savaşa katılan her müttefikin Washington'a fatura çıkaracağını biliyor. Sadece İngiltere ile Türkiye'yi yanında istiyor. İsrail'in pozisyonu zaten bellidir. Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar'ın üslerini kullanmakla yetinecek. Bahreyn, Umman, Emîrlikler ve Ürdün'den küçük kolaylıklar bekliyor.

Bütün dünya 2003'e, gündemin birinci maddesi Irak olarak giriyor. Mevziî de olsa savaş, daima en medyatik konudur. Türkiye, Irak savaşı ile birinci derecede ilgilidir. Ocak ayında Irak'la yatıp Irak'la kalkacağız. Şubatta herhalde Amerikan taarruzu başlıyacak. Meğer ki Saddam, maa-âile, tası tarağı toplayıp bir uçakla Irak'tan ayrılsın. ABD, bu ihtimale açık kapı bırakacaktır. Ama bu takdirde dahi Amerika, Irak'a girecek, Bağdad'a gelip oturacaktır.

2002 yılı Türkiye için çetin geçti. Senelerin birikimi sonucu olsa bile, ekonomik krizi öngöremeyen, yeteneksiz politikacılar ve yeteneksiz bürokratlar ile yeteneksiz IMF, bu büyük milleti perişan ettiler. Ve...

Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı, derin ekonomik, etik, hatta moral çöküntünün hüküm sürdüğü büyük ve çok kalabalık bir ülkede, geniş kapsamlı ve karmaşık dışarıya dönük üç konuyu da kucağında buldu: Avrupa Birliği, Kıbrıs ve Irak... AB için elinden geleni yaptı.

Türkiye'nin tereddütleri ve işi uzatması, öyle tahmin ediyorum ki, Başkan'ı ve adamlarını kızdırmaya başladı. Masallarda okuyoruz, devler, kızdıkları zaman zarar verirler. Kaldı ki, Birleşik Amerika sadece dostumuz ve de stratejik müttefikimiz değildir. Aynı zamanda bir iki ay içinde komşumuzdur. Irak'ta uzun yıllar kalacağına göre, güneydoğumuzda sınırdaşımız oluyor. Irak'ta bir yerli yönetim kurulacak ama, Amerika'nın vesayetinde... Saddam kaçacak, belki Bin Lâdin misali gaybûbet edecektir.

Sayın Tayyip Erdoğan, Özal ve Demirel-vârî 180 kişilik, iş adamı ağırlıklı bir heyetle, kısa, muhtasar müfit, başarılı bir Moskova ziyareti yaptı. AB ülkelerinde ve Beyaz Saray'da olduğu gibi, Kremlin'de de Başkan Putin tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nde iktidarın başı sıfatıyla kabûl gördü. Rusya, 10 yıldan beri kara sınırımız bulunmamasına rağmen, hâlâ kuzeydeki büyük komşumuzdur. Toprak büyüklüğü bakımından hâlâ dünyanın 1. ve askerî güç bakımından hâlâ dünyanın 2. devletidir.

Savaş yaklaşıyor. Türkiye, şu veya bu ölçüde katılacaktır. Türkmenler'in haklarını korumak ve Kuzey Irak'ta Bağdad'dan ve Arap coğrafyasından kopmuş bağımsız bir Kürt devletini önlemek durumundadır. Bu konularda söz sahibi olmak için, Birleşik Amerika'yı desteklemek gerekiyor. Birleşmiş Milletler, savaş sırasında -rakamı nasıl tesbit ettiler bilmiyorum- 900.000 Iraklı'nın komşu devletlere sığınacağını hesaplamış.

Amerika Birleşik Devletleri, -hepsi kerhen olmak üzere- 6 Körfez monarşisi ile Ürdün'ün tam, yarım veya çeyrek desteklerini elde ederek Irak savaşına başlıyor. İngiltere her türlü harekâta katılıyor. Türkiye ise üslerini açıyor.

Sayın Cumhurbaşkanı'nın Anayasa'nın 3 maddesinin tadilini bir defa daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne göndermesi sürpriz sayılır. Zira muhalefet partisinin oyları da katılarak çıkarılmıştı. Meclis iradesi kesindi. Üstelik demokrasiyi geliştiren ve AB normlarına uygun düzenlemelerdi. Kişiye özellik bahis konusu değildi.