Ethem Mahmut Ziya

Haksız yere yenen sıra dayakları, uzatılan kulaklar. Kollarınızda tırnak izleri, tokuşturulan kafalar... Beynimde kaç milyon hücre öldü bilmem, bıngıldağımız kireçlenmemişti daha.

Mekteplerin spor salonları olur ama orada spor yapılmaz. Bir kere tüllab (talebeler) içeri sokulmaz. Ya parkeler çizilirse? Ya toz kalkarsa, çöp batarsa, top duvarda iz yaparsa?

Adettendir her yazar ömründe en az bir defa "nerde o eski bayramlar" mevzuuna parmak basar. Atlıkarınca horoz şekeri muhabbetlerine girer nostalji yapar.

İlk sahura kalktığımda birinci sınıftaydım... Yemek yenilecek yegâne odada uyuyordum, tabii yer yatağında... Dışarıda köpek ulumaları, bekçi düdükleri, içeride tencere tıkırtıları..

Diyelim mahalleye ayıcı geldi. Yeniyetme kopiler hayvancağızın etrafını sarar, arkasını dönünce tekmeyi yapıştırırlar. Öbür yana döner bir başkası çakar. Garibim zaten şaşkındır, burnunda koca halka. Zincir çekildikçe yara tazelenir, inceden bir kan sızar ağzına.

Şimdiki nesil bizden daha merhametli, sanmam ki birine eziyetten hoşlanıyor olsunlar. Lakin 50 yıl kadar evvel, garibin gurebanın hiç sansı yoktu aramızda...

70'li yıllar... Tezkere alan er veya erbaş eve vasıl oldu mu mahallenin gençleri üşüşür, parkayı postalı kapışırlar. Parka kumaşı matah bir şey değildir, ısıtmaz ama "eptenaykırı"lara "cuk" uyar. Cepleri geniş ve kapaklıdır. Doldur doldurabildiğin kadar... Çakı, çakmak, susta, muşta, mınçaka... Palaskayı büzdün mü kola şişesine dönersin, "8" olursun anında. Kapşonun kaytanını çektin mi baban bile tanıyamaz, de ki Klux klux klan!

70'li yıllarda muhabirler Zenith kullanırlardı, nadiren Pentax ve Yashika Bir de Lupitel tabii. Bu Rus güzeli Rolleiflex mantığı ile dizayn edilmişti, üstten kapak açardı. Alışan muhabir alttan da bakar, kalabalıkta elini kaldırıp deklanşöre basardı.

Boylu poslu talebeler kule yapar, ufak tefekler "karton grubuna" ayrılırlar. Zor iş değildir, alttan renk ve rakam gösterirler, alâkalı levhayı kaldırırsın o kadar.

Televizyonun siyah beyaz olduğu yıllar. YSK (Yurttan Sesler Korosu) elemanları ibrik gibi sıralanır ağır ağdalı parçaları terennüm eder içimizi bayıltırlar.

Osmanlı camilerinde herşey yerli yerindedir, göze de hoş gelir gönle de. Bir yanda mektep, medrese, bir yanda çeşme, meşruta, hazire...

Biz eskiden eskiden, Su içerdik destiden

Anneniz erkenden kalkmış, kahvaltıyı hazırlamıştır. Zeytin, peynir, helva hepsi tamam da, ah bi de taze ekmek olsa!

Hazıra hazırlıksız yakalandık, her şey bir anda oldu, terziler ortada kaldı.

Askerlik muallimi sınıfa yaklaştı mı mümessil haykırır: "Dikkaaat!" Güzel Türkçemizdeki "dikkat çekmek" tabiri buradan mı kaynaklanır bilmiyorum ama sınıf ayağa fırlar. Topuklar bitişik, göğüsler dik, eller yanda... Ne yalan söyliyeyim hoşumuza giderdi valla. Komutan sorar: "Nasılsınız?" Cevaben "iyiyim, hamdolsun" denmez, gırtlağınızı yırtarcasına bağırırsınız, "saol!"

Mahalle kahvelerini hatırlar mısınız bilmem. Önünde bir sundurma olur ve yaşı kahveciden aşağı olmayan ihtiyar asma. Camlar matlaşmış, çerçeve yamulmuş uymuştur duvara. Boya kabuk kabuk kalkmıştır. Tırnağınla koparırsın altından değişik renkler çıkar, taa fi zamanından kalma...

Ne harç, ne borç, ne yakacak, ne kira... Tek derdimiz ders çalışmaktı, ne zor gelirdi ama...

Amerikan çizgi romanlarının gençleri peşine taktığı yıllarda "niye" derdik, "niye bizim bir kahramanımız yok?"

Terhis oldun diye şube ile âlâkan kesilmez, her yıl gidip gelmeli, yoklamanı yaptırmalısındır. Şayet aksarsa...

Öyle olacağını kendin de biliryorsundur ama karneyi görünce koftiden bozulursun, başlarsın sövüp saymaya...