İsa Karakaş

Memur çalışanlar, işçilerden farklı olarak bazı durumlarda re’sen emekli edilmektedir. Bu durumlardan biri de sağlık sebepleriyle emekliliktir.

06.02.2023 ve 07.02.2023 tarihlerinde merkez üssü Kahramanmaraş olan depremler bu ilimizle birlikte Adana, Adıyaman, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde büyük yıkım ve felaketlere sebep olmuştur.

Ülkemiz deprem kuşağında bulunmaktadır. 1999 yılında vuku bulan büyük Marmara depreminden sonra maalesef 06.02.2023 ve 07.02.2023 tarihlerinde merkez üssü Kahramanmaraş olan depremler bu ilimizle birlikte Adana, Adıyaman, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde büyük yıkım ve felaketlere sebep olmuştur.

Çalışanlar her ay SGK primine esas kazançları ile çalışma gün sayılarının aylık prim hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi mecburidir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın 2022/Ocak ayı Engelli ve Yaşlı Bülteninde yer verilen Ulusal Engelli Veri Sisteminde kayıtlı ve hayatta olan engelli sayısı; 1.414.643’ü erkek, 1.097.307’si kadın olmak üzere 2.511.950’dir. Ağır engeli olan kişi sayısı 775.012’dir.

24. yılda EYT meselesinde ilk kez somut bir adım atılarak bu konuda Kanun Teklifi geçtiğimiz günlerde TBMM’ye intikal ettirildi. Kanun Teklifi aslında 2 maddeden ibarettir. 2 maddesi de yürütme ile ilgilidir. Toplamda sadece 4 madde içermektedir.

1999 yılında Marmara depremi esnasında üçlü koalisyon yönetimi tarafından yürürlüğe konan EYT (4447 Sayılı) Kanunu ile sonradan getirilen “Yaş” engeline takılanlar hakikaten muhteşem ve emsalsiz bir hak arama örneği sergiledi.

Genel sağlık sigortası sosyal güvenlik reformunun en önemli ayağını teşkil etmektedir. Belirli istisnalar dışında neredeyse toplumun tamamını kapsamaktadır. Hatta ülkemizde öğrenim gören öğrenciler ile ikamet eden yabancıları bile kapsamaktadır.

Devlete ait olan borçların yapılandırılması yazılarımıza devam ediyoruz... Önceki yazımızda genel olarak kamu borçlarının yapılandırılmasını izah etmiştik.

Gazetemizi takip eden borçlu EYT’liler ve diğer çalışanlar başta olmak üzere esnaf-sanatkâr, şirket ortağı, iş yeri sahibi ve diğer okurlarımız özellikle pandeminin de yaşattığı malum sıkıntılar, yüksek enflasyon ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar gibi nedenlere binaen kamuya olan borçlarını yapılandırıp rahat bir nefes almak maksadıyla uzun süreden beri devlete olan borçların yeniden yapılandırmasını talep etmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu, birçok riske karşı sosyal sigorta yardımları sağlamaktadır. Bu yardımlardan biri de ölen sigortalıların eş, çocuk, ana-baba ya da kardeşlerine “cenaze ödeneği” veya “ölüm yardımı” adı altında verilen paradır.

Ülkemizde mevcut emeklilere EYT’lilerin de ilave edilmesiyle birlikte Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında emekli sayısı 15 milyonu fazlasıyla aşacaktır. Hâl böyle iken emeklilerle ilgili en ufak bir gelişme doğal olarak gündemi belirlemektedir.

Toplumda geriye dönük SGK hizmeti kazanma olarak bilinen hizmet borçlanmaları, çalışanlara emeklilikte avantajlar sağlamaktadır.

Devlet Memurları Kanununa göre kamu hizmetleri esasen (4/A) kapsamında yer alan memurlar vasıtasıyla yürütülmesi gerekmektedir.

23 yılı aşan EYT’de hakkın iadesi meselesine ilişkin Kanun teklifinin en geç bu ay ya da önümüzdeki ay içinde TBMM’ye sevk edilmesi ve yasalaşarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir. 

Devlet memurları Kanununda kamu görevlilerinin hiyerarşik konumu, sorumluluk düzeyi, yürütmüş oldukları görevin önemi, hizmet sınıfı, kadro unvanı/derecesi ve eğitim durumu gibi kriterler esas alınarak ek gösterge sistemi düzenlenmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalılarının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde kurum tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında verilen istirahat süresince geçici olarak çalışamadıkları hâllerde kendilerine halk arasında rapor parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.

Emeklilik müracaatı için EYT düzenlemesini bekleyen EYT’lilerin gözleri pürdikkat TBMM’den gelecek haberlerde. Ancak EYT yasa teklifinden önce memur ve emeklilere yapılacak zamlara ilişkin kanun teklifi TBMM’ye intikal ettirilmiştir.

Çeyrek asra varan EYT meselesi tam da EYT’lilerin talep ettiği şekilde “YAŞ” şartının tamamen kaldırıldığı yönünde devletimizin en yetkilisi olan bizzat Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanmasıyla birlikte heyecan daha da arttı.

Yapılan iş ve mesleğin riskleri ve yıpratıcılığı sebebiyle bazı işlerde çalışanlar için emeklilik bakımından yıpranma (fiilî hizmet süresi zammı) hakkı uygulanmaktadır.