Mustafa Selçuk

"İngilizlere de vergi kaçırmayı öğrettik." Maliye Bakanı Unakıtan'ın, yabancılara mülk satılırken tapuda eksik beyan yapılmasından dolayı kullandığı bu ironik söz, bir gerçeğin de ifadesi.

Küresel kriz Türkiye'yi de kaçınılmaz olarak etkileyecek de, nasıl, ne miktarda ve ne zaman sorularına cevaplar muhtelif... Ultra kötümserleri bir tarafa bırakırsak, genel kanaat etkinin sınırlı ve süreli olacağı yönünde. Hatta krizin teğet geçeceğini söyleyenler bile var. Peki neden bu iyimserlik?

Yani "kuyudaki kurbağa"... Hintli bir hikâyenin kahramanı...

"Herkes veri bağımlısı oldu" demiştim bir yazımda. Borsa, faiz, döviz her gün her saat dışarıdan gelecek bir "veriye" kulak kabartmakta olduğu için söylemiştim.

Son beş yıl döviz girişi açısından Türkiye'nin en parlak dönemi oldu. Rekorlar kıran cari açık da bu sayede kolayca finanse edildi.

Başlık irkiltici gelebilir. Benim fikrim değil. Ama her şeye karşı olmayı, yapılan her işi tenkid etmeyi, hiçbir şeyi beğenmemeyi muhalefetin ön şartı gibi görenlere yukarıdaki başlık uyar.

İdeolojik şartlanma kötü şey... Türkiye'ye gelen yabancı sermayeyi "emperyalist işgal" olarak görenlerin son hezeyanı daha da trajikomik:

Dünya parasal sistemi, 1973'te Bretton-Woods'un çökmesinden bu yana en tedirgin ve sıkıntılı dönemini geçiriyor herhalde.

Tedirginlik, tereddüt ve endişe hissi... Ülke insanının hak etmediği bir ruh hâli bu...

Ocak ayı bütçe gerçekleşmeleri çok iyi geldi. Sezar'ın hakkı Sezar'a... Unakıtan'ın Maliye'si bütçeyi iyi götürüyor. Geçen sene de e-muhtıra ve seçim gibi negatif etkilere rağmen kamu maliyesi yalpalamamıştı. Ekonomide çapaların önemi malum.

Vehimli ve jakoben insanlarla ne bir özgürlük meselesini konuşabilirsiniz, ne de demokrasiyi... Baş örtüsü, bireyin tercih özgürlüğünün bir unsurudur ve bunun dışında mütalaa edilmesi, modern demokrasilerde abesle iştigaldir. Ama gelin görün ki koca profesörler, politikacılar, ana ekseni bireysel tercih özgürlüğü olan bir konuyu korku ve tehdit bulutu içine sokuyorlar.

"Her şey piyasa kuralları içinde dengesini bulur." Neo-liberal iktisatçıların ve "aslolan piyasa serbestliğidir" diyen ekonomi yöneticilerinin kafası "eşik altı krizi"nden beri bir hayli karışık.

Ipsos-KMG'nin ocak ayında yaptığı "Türkiye Beklentiler" raporunda, AB süreci ile ilgili enteresan bir veri var. "AB'ye girmeliyiz" diyenlerin oranı 5 puan artarak % 55'e çıkarken "girmemeliyiz" diyenler % 30'dan 23'e gerilemiş. Ulusalcı hezeyanın pompaladığı "herkes bize düşman, emperyalist işgal tehdidi var" korkusu, toplumda pek karşılık bulmamış anlaşılan.

Başlığı Candan Erçetin'in "Şehir" şarkısından ödünç aldım.

Küresel ekonominin en temel gerçeği, sermayenin serbestçe dolaşımını sağlamasıdır.

Küresel piyasalarda taşlar bir kere yerinden oynayınca tekrar yerine oturması zaman alıyor. Üstelik kriz bu defa Amerika kaynaklı ve ABD ekonomi yönetiminde "hissedilen" bir panik havası hakim.

"Rejimin temeline dinamit koyuyorlar". "Dinci dikta rejimi hedefliyorlar". "Cumhuriyet kazanımlarını yok ediyorlar"... Zannedersiniz ki Türkiye hercümerç olmuş, birileri zorla, şerle ülkeyi ele geçirmiş!

Soğuk savaş sonrasında gelişen ekonomik küreselleşme, ekonomik rasyonellerin değişmesine yolaçtı. Klasik para kazanma ve iş yapma araçlarının yanına yepyeni araçlar, iş kolları yerleşti. İletişimin başdöndürücü hızı bilgi paylaşımını artırırken, aşırı bir bilgi kirliliğine de yol açtı.

Dün piyasalarda kan gövdeyi götürdü. Avrupa borsaları (DAX, CAC40) paraşütsüz indiler. Konuştuğum bankacıların tamamı şu konuda hemfikir: Bu bir çöküş değil ama esaslı bir düzeltme. Beklenen ama nasıl ve ne şekilde olacağı kestirilemeyen bir düzeltme...

Dünyanın dev finans kurumları birbirlerinin ardı sıra milyarlarca dolar zarar açıklıyorlar.