Resul İzmirli

Çırak-kalfa-usta geleneği neredeyse bitti. Halbuki bunlar hayat üniversitesinin kademeleriydi. Bugün terzi, marangoz, elektrikçi gibi ustalar, yetiştirecek genç bulamıyor. Zenaat insan diye kıvranırken herkesin hedefi üniversite bitirmek. Herkes hücum edince de kalite düşüyor.

Tenkit etmek, malum insanoğlunun en hoşuna giden fiillerden. Ancak sadece tenkit etmekle bir yerlere varmasının idrakine varan insanlar uzun yılların tecrübeleri sonunda kısmî ve analitik teşhislere dayanan tenkitler yerine, sistem bütünlüğü içinde meselelere yaklaşıp "İyileştirme önerileri" ortaya koyma alışkanlığına yaklaşmaya başladılar.

Önce içinde yaşadığımız çağın 'bilgi çağı', Peter Durcker'in deyimiyle 'bilgi çalışanı çağı'nda yaşadığımızı kabul ettiğimizde anlaşalım.

Hani derler ya, "Kimseyi kınama başına gelir" diye. Benimki de o hesap oldu... Dinlenmek ve de rejenere olmak yani ki "yenilenmek" üzere geldiğim İzmir'de, abim kadar sevdiğim bacanağımın yazlığına misafir olduk.

Aslında bugün daha derin mevzulara dalacaktım. Ama İzmir'de öyle bir şey yaşadım ki, yazmadan edemedim. Belediye bürokratı olduğum ve de "Menemen Destisi" gibi meclis oturumlarında oturduğum yıllarda çok uzun tartışmalar sonunda yapılmasına karar verilen İzmir Otogarı'na torunları bırakmak üzere Bayraklı semtinden yola çıktım.

Yıllar hatta yüzyıl boyunca hep zihinsel zekası yüksek olanları seçip, onların yolunu açtı her toplum. IQ denilen 120'yi aşınca insanı "dâhi", 60'ı düşünce "gerzek" sınıfına sokan bu psikolojik kökenli rakam uzun yıllar iş hayatını da etkileye geldi.

İnsanoğlu yaradılışı gereği uzun yaşamak ister. Asırlardan beri bunun iksirine kafa yorageldiği malumdur. Hatta ölümsüzlüğe çare arayanlar bile vardır. Son zamanların modası ise "anti-aging" yaşlanmaya direnmek, yaşlanmayı geciktirmek ya da önlemek, diye tercüme edilebilir...

İnsan bu. İç dünyasında neler neler yaşar, neler konuşur, neler düşünür. İnsan, bir bakıma kocaman bir muamma. Çocukluk ve gençliğimden beri iç dünyama hakim olan bir düşünce örgüsünden bahsedeceğim bugün.

Çok kararsız biriyimdir. Hele bir şey satın alacağım zaman. Bazen kendi kendime kızarım. Bu defa da öyle oldu. Hanımla az da olsa bel problemimiz var. Hadi ortopedik yatağı yenileyelim dedik. Ver elini piyasa...

Bizler 70'li yılların 2 milyar küsur dolar ihracatı, 3 milyar küsur dolar ithalatı olan memleketin yaşlılarıyız. Lüzumsuz bir sürü tartışma ve daha da kötüsü cinayetlerle sonuçlanan bitmez tükenmez kavgalarla durmadan bozulan sosyal ve siyasi istikrar sebebiyle bir türlü belini doğrultamayan ekonomik hayatın mağdurlarıyız.

Televizyonda da "İş Dünyamız" adıyla bir program yapıyoruz mâlum. Her kesimden iş adamı ve yöneticileri misafir etmeye çalışmakla beraber, liderlik özellikleri ağır basan, Anadolu'nun bağrından çıkıp, sıfırdan başlayıp başarılı olmuş iş adamlarımızın katıldığı programlar daha renkli ve hareketli geçiyor ve biraz daha fazla ilgi çekiyor.

Geçen yazıdaki yaşlı köylünün "yürüyüşünü görmediğim adamın bizim köye kaç saatte varacağını nasıl bilirim?" motifini hatırlıyor olmalısınız. Peki ama o genç adamın yürüyüşünü o köy yolunda en uygun tarzda sürdürmesi nasıl mümkün olacak? Daha değişik bir deyişle o genç adam o yolda ve o hava şartlarında adımlarını nasıl ayarlamalı? O köyün yolunu tanımıyorsa, işte o zaman bir adım ayarlamaya ihtiyaç duyacaktır.

Genç adam gidecek olduğu köyden olduğunu öğrendiği yaşlı köylüye köyün kaç saat süreceğini sorar.

Marka olmak için şirketlerin anlatılmaya değer hikayeleri olmasına çok vurgu yapılıyor. Hikayesi olmayan şirket marka geliştiremiyor.

Geleneği yaşatmak, külü muhafaza etmek değil ateşi yanık tutmaktır'' demiş bir düşünür. Memleket'te olup bitene baktıkça, ateşi yanık tutamadığımız fikri bendenizde daha bir ağır basıyor.

Siz hiç otomobil nasıl yürür düşündünüz mü? Malum motor denilen nesnenin silindirleri vardır. Bu silindirlerin içine püskürtülen ve sıkıştırılan yakıt bir şekilde ateşlenir ve meydana gelen patlamadan muazzam bir güç oluşur.

Küreselleşmenin etkileri arttıkça, rekabet daha acımasız hale geldikçe, şirketlerin rahatları daha da kaçıyor.

Beş altı yıldır seminer, konferans, sohbet ve benzeri vesilelerle çok çeşitli şirketlerle temasım oluyor. Bugün bu konudaki izlenimlerimi açık yüreklilikle sizlerle paylaşacağım.

Türk toplumunun en zayıf olduğu alan nedir deseler -demezler ya- ben 'toplumbilimdir' derim. Teknik ve teknolojideki açığı kapatmak şimdilerde daha mümkün basar parayı az bayat cinsinden teknolojiyi satın alırsınız.

Onunla yaklaşık on yıl önce tanışmıştık. Yeni taşındığımız semtte koltuk döşemecisi sorduğumuz bir arkadaş onu hararetle tavsiye etmişti, "İstanbul'da az rastlanan cinsten bir sanatkâr" demişti. Gerçekten eski koltuk takımı yepyeni olmuştu. Aldığı para emsaline göre aşırı yüksek değildi ama yapılan iş bayağı farklıydı.