Yılmaz Öztuna

Irak'ta demokrasi tabiri, bizde de, yabancı medyada da çok kullanıldı. Demek Batı'da da politikanın katı gerçekleri ile hayale benzer temennileri karıştıranlar az değil. Üstelik anlı şanlı devlet adamlarından da Irak'ta demokrasi lafsını duyduk. Artık onlarınki, halka ve dünyaya bile bile yalan söylemek oluyor.

Irak'a asker gönderme konusunda Çankaya'dan devlet kararı çıktı. Ancak kararın, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin onayına sunulacağı anlaşılıyor. Daha açık ifadeyle: Yüce Meclis'e yeni bir tezkere arz edilecek. Milletvekilleri oylayacaklar. Reddi hâlinde, hükûmetin istifası gerekir. Bu da şüphesiz aynı başbakanın az değişiklikle yeni bir hükûmet kurup Meclis'ten güvenoyu istemesi demektir.

Yazımızı dünkü Çankaya zirvesi sona ermeden kaleme aldık. Irak'a asker göndermek... Konu budur. Ama bu kadar dar çerçeveli, bu kadar basit değildir. ABD ile ilişkilerimizi belirleyecek bir karardır. Biz Japonya ve İtalya'dan daha akıllı ve daha onurluyuz veya bizim Irak'la Japonya ve İtalya kadar sıkı münasebetimiz yoktur diyorsak, elbette askerimizi göndermeyiz. Eğer asker gönderenlerin hepsinden fazla Irak'la ilgili isek, ve de asker gönderenlerin de onurlu milletler olduğu fikrinde isek, birliğimizi yollayacağız.

Amerika'nın, işgal ettiği Afganistan'da da, Irak'ta da, elbette kendisine dost, fakat sağlam ve istikrarlı yönetimler kurmak istemediği açığa çıktı (bunu beceremediği ihtimalini de dışlamıyoruz). Bize göre şu sebeplerle: İran konusunu çözdükten, Suriye ile Suudi Arabistan'da Washington'a daha yakın iktidarlar oluşturduktan sonra, işgal ettiği ülkelerde yerli idareler kurulmasına izin ve destek verecektir. Çin Seddi'ne kadar uzanan coğrafyada tam bir nüfuz elde etmeden, askerî ve bahrî üsler ister, enerji kaynakları üzerinde son söz sahibi olmaya kalkışırsa, önündeki engellerin katmerleşeceğinden çekiniyor.

Beklemek, Türk milletine mahsus bir zevktir. Sonsuz keyif alırız da, neyi niçin neden nasıl beklediğimizi fazla düşünmeyiz. Bu hasletimiz, Washington'da espri konusu bile oldu. Yüce Meclis'in Ekim'de açılmasını bekliyorsak, önümüzde koskocaman iki ay var. Bu müddet içinde Japon'undan İtalyan'ına, İspanyol'undan Ukraynalı'sına kadar askerî birlikler, Irak'ta yerleşecekler. İster misiniz, dünyanın en gelenekli ordularının başında geldiği halde, göndereceğimiz birliğimize Irak'ta yer ve ihtiyaç kalmasın!!!

Doğu, 70 yıl kadar önce doğmak mastarından yapılmış yeni bir kelimedir. Daha önce Arapça şark derdik. Zamanla İstanbul şivesinde ve edebi dilde, şark'ın evvelce bahis konusu bulunmayan pejoratif, küçültücü manaları da oluştu. Bu mecazlar doğu kelimesinde yoktur. Şark'ta demokrasi, hele Şark işi demokrasi dersek, hiç de makbul bir rejimi dile getirmeyiz. Bugün İtalyanca alla turca'dan gelen alaturka da, tamamen negatif çağrışımlarla dolu hâle gelmiştir.

Pax Americana'nın Asya kıt'asındaki hedefi açıktır. Okuyucularımdan özür dileyerek yüzüncü defa tekrarlıyorum: Basra Körfezi ve Hazar Denizi havzalarındaki enerji kaynaklarının tevzii (dağıtılması) üzerinde kesin söz sahibi olmak. Niçin? Japonya'ya, Almanya'ya, Fransa'ya, İtalya'ya petrol vermiyecek mi? Verecek. Ancak bu devletler, petrolü dolarla alacaklar ve Amerika'nın cihan siyasetine karşı sert çıkışlardan kaçınacaklar.

Silahlı Kuvvetlerimiz, Avrupa Birliği düzenine geçiyor. Zira Atatürk'ün Türkiye'ye muâsır medeniyet seviyesini hedef gösterdiğini biliyorlar. Avrupa kriterleri, çağdaş uygarlık düzeyidir. İnkılâplarımızın daima savunucusu, hatta öncüsü olan Türk subayının, bu hedeften sapması bahis konusu değildir. Siyasi otorite ile asker arasında sürtüşme olmamalıdır. 3 defa oldu. Her iki taraf, ama bilhassa Türkiye büyük zararlara uğradı. Bugün aynı şeyleri hayal edenlere şurada burada rastlanmakla beraber, artık bu çıkmaz yol tıkanmıştır.

Yakın zaman önce, sevgili statükocularımız (ki içlerinde nice dostumuz bulunuyor), şu fantastik iddiada idiler: Avrupa Birliği, ABD gibi, Avrupa Birleşik Devletleri haline gelecektir. Fransa ve Almanya gibi dünyanın en gelenekli ve istiklâlleri üzerinde mutaassıp devletleri, ABD'nin Kaliforniya, Teksas eyaletleri benzeri federe devletler olacak, bütün dış politikalarını ve savunma sistemlerini, AB federal merkezine terk edeceklerdir!

Sayın Süleyman Demirel, geçtiğimiz perşembe sabahı telefon etti. Irak'a asker gönderme konusunu savsaklayıp, Amerika ile ilişkilerimizin bu defa iflâh olmaz derecede bozulacağından endişe ediyordu. Bu endişesini, çeşitli faktörlerle açıkladı.

ABD Devlet sekreterliği (dışişleri bakanlığı), 30 devletin, Irak'a asker göndermeyi kabul ettiğini bildirdi. 30 ülke arasında Türkiye'nin ismi yok. Bu da gayet tabii. Daha karar veremedik ki... NATO ve BM izni gibi çok uzun vadeli siyasi yatırımlara ümit bağladık. Amiyane tabirle ipe un serdik. BM ve NATO karar verinceye kadar (o da verebilirse) kim öle, kim kala... Amerika o tarihte Şam'da ve Tahran'da bile olabilir.

Abdullah Gül'ün Amerika ziyaretindeki -bir çok mahfil tarafından pek de beklenmeyen- performansı, kendisinin dediği gibi, şüphesiz Türkiye'nin -hele bu coğrafyada- pas geçilemeyecek bir devlet olmasından kaynaklanıyor. Buna, Washington Şahinleri'nin, ilişkileri düzeltmek için irade koymalarını eklemek gerekiyor.

Abdullah Gül'ün ABD ziyareti büyük başarı ile sonuçlandı. Amerika ile ilişkilerimizin canlandırılması için ümit kapısı açıldı. Her iki tarafın da buna istekli olduğu açığa çıktı. Bununla beraber, milletvekillerimizde Süleymaniye Vak'ası'nın olumsuz etkileri silinmiş değildir. Bilakis ben -belki ileri gidiyorum ama- yeni bir tezkere gelse de, Amerika'ya haddini bildirsek diye bekleyenlerin fazla olduğunu sanıyorum.

Yolsuzluk bakımından Türkiye, Dünya'daki 200 devlet arasında en üst sıralarda. Politikacılarımızın dışarıdaki şöhretleri şâibeli. Yabancılar, siyasî nüfuz kullanarak ülkelerini soyan kişiler şeklinde algılayabiliyorlar. Sonunda yolsuzluk, bölücülük ve irtica tehditlerini geride bıraktı, Millî Güvenlik Kurulu'nda gündemin birinci maddesi oldu.

Dışişleri bakanımız Abdullah Gül, Washington'da başbakan muamelesi gördü. Hattâ Amerikan protokolü bakımından inanılmaz bir şey oldu: Dışişleri bakanı Gn. Colin Powell, Gül'ü iki yanağından öptü.

Belirli şartlarımız kabûl edilirse, hükûmetin Irak'a asker göndermek istediği, Genelkurmay'ın da aynı eğilimde olduğu anlaşılıyor. ABD ile bozulan ilişkilerimizi onarmak arzuları da açıktır. Asker göndermek için ABD ile anlaşabilirsek, bunu hükûmet kararnamesi ile yapmak doğrudur. Çok kalabalık bir Meclis'imiz var. Milletvekillerinin çok büyük kısmı yenidir. Başbakan Erdoğan'ın grubu üzerinde yeterli otoritesi bulunduğundan şüphemiz vardır. Böyle değilse bile biz, Menderes, Demirel ve Özal gibi demokrasinin en büyük çapta üç liderinin dahi zaman zaman gruplarını tutamadıklarını biliyoruz. Talat Paşa, Atatürk ve İnönü dönemleri hariçtir ama, o zamanların şartları başka idi.

Gerek bizde, gerek birçok ülkede, Birleşik Amerika ve İngiltere'de bugünki Bush ve Blair iktidarlarının sona ermesi ile, saldırgan Anglo-Amerikan politikasının değişeceği ümidi sürekli dile getiriliyor. Bu ümit, politika gerçekleri ile uyuşmuyor. Diyelim ki Bush, Kasım 2004'te seçim kaybetti. ABD millî politikası olan Pax Americana'nın hedefleri asla değişmez. Sadece başka bir ekip yürütür. Washington'ın milletlerarası terörle savaştan ve Orta Doğu enerji kaynaklarını kontrolden vazgeçeceğine inanmak saflıktır. Dış siyaset, saflık kaldırmaz.

Majeste Kraliçeleri'nin harbiye nezaretinin (savunma bakanlığı) süper silâhlar alanında uzman danışmanı Dr. David Kelly'nin şüphesiz cinayet olan ölümü, demokrasiyi bütün dünyaya öğreten Büyük Britanya için, epey ağır bir prestij kaybıdır. Anladığım kadarıyla Dr. Kelly, mensup bulunduğu bakanlığın, daha açık ifadeyle İngiliz ordusunun sırlarına ihanet etmiş sayıldı.

Amerika ile ilişkilerimiz düzeliyor. NATO başkomutanı Orgeneral Jones'ın ve Orgeneral Abizaid'in Ankara'yı ziyaretleri, Genelkurmay Başkanımız'la görüşmeleri, ümit vericidir. General Abizaid, Irak'tan başka, Arz dediğimiz gezegenin önemli bir kısmındaki ABD silâhlı kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Ümid edilir ki, pis bir olay olan Süleymaniye vak'asını atlattık. Irak'ta ve Irak'ın da bulunduğu coğrafyada Amerika Birleşik devletleri ile daha nice sorunlar yaşamamız kaçınılmazdır. Bunun için, bir yerlere takılıp kalmak, hem yüksek politikaya, hem devlet ve milletimizin yüce menfaatlerine aykırıdır.