Yılmaz Öztuna

Majesteleri'nin başbakanı Tony Blair, Avam Kamarası'ndaki milletvekillerine teker teker 55 sayfalık haritalı bir istihbarat raporu dağıttı ki, evlere şenlik... Doğrusu tüylerimiz ürperdi.Rapora göre Saddam Hüseyin, füzelerini geliştirmiş. İsrail, Kıbrıs, Türkiye, Yunanistan, İran, Kafkasya ve Körfez ülkelerini vurabilecek, uzun menzilli, 45 dakikada ateşlenebilir füzeleri varmış. Bunlara istediği çeşitten kitle imha silâhları takabiliyormuş. Nükleer bomba yapmasına ise 12 ilâ 24 ay kalmış.

1 Ekim'de Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıyor. 6 gün kaldı. 1 Ekim, Meclis'in yıllık mutat açılış tarihidir. İsterse Cumhurbaşkanı da bir nutuk söyler. Atatürk'ten beri böyledir. Bu defa Sayın Sezer'in nutuktan vazgeçeceği sanılıyor. Bazı milletvekilleri tepki gösterebilirler.

Almanya'da Sosyal Demokratlar kıl payı kazandılar. Ankara rahat nefes aldı. Yeşiller'e gene dışişleri bakanlığını vererek Sosyal Demokratlar'ın yeni bir hükûmet kurmaları bekleniyor. Seçim sonuçları, resmen değilse bile, ister inanın ister inanmayın, sandıklar kapandıktan 1 saat sonra belli oldu. Bizde günler sürüyor, gene ayni şey olacak. Daha ucuz çağdaş sisteme geçemedik, geçmemekte acayip direndik. Zira statükonun bir parçasıdır.

Yazımız, Almanya seçimlerinin sonuçlarını öğrenmeden kaleme alındı. Bu hafta, bütün dünya gibi Türkiye'yi de ilgilendiren, Avrupa Birliği'nin güçlü üyesi Federal Almanya seçimleri konuşulacak. Yüksek Seçim Kurulu'nun vetoları bir ölçüde gündemin ilk sıralarından düşecek.

Millî bir projemiz olan Bakû-Tiflis-Ceyhan hattının Bakû'da temelleri atıldı. Törene Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan cumhurbaşkanları katıldı, güzel nutuklar söylediler. En ilginci, bu temel atma merasimine ABD Enerji Bakanı'nın da -tâ Washington'dan gelerek- iştiraki idi. Bakû'daki bütün kor diplomatik hazır bulundu. Kutlu olsun!

Başkan Bush'u savaştan vazgeçirmek, hâlâ Saddam'ın elindedir. Birleşmiş Milletler denetçileri, rezerv konulmaksızın Irak'ı denetleyeceklerdir. Nükleer, biyolojik, şimik silâhlar ve füzelere veya bu alanda çalışmalara rastlanırsa, imha edilecektir. Irak da, böyle bir savaşı istemeyen dünya da rahat nefes alacaktır.

Nisan 1999 seçimlerinde Sayın Bülent Ecevit, bir azınlık hükûmetinin başbakanı idi. Bir süper proje, seçimlerde Ecevit'e destek verdi. Medya, tıpkı 1973'teki gibi Ecevit diye ayağa kalktı. Teröristbaşı Öcalan'ın o sırada Afrika'da tevkifi ve Türkiye'ye getirilmesi, bu misyonda katkısı az olan Ecevit'e mâl edildi.

Şişenin kapağını Kemal Derviş açtı. Koalisyonun 3 partisi kesin ifadeyle seçimlerin zamanında yapılacağını söyledikleri halde, bu koalisyonun atadığı bir bakan, erken seçimin istikrar getireceğinden ve ekonomiyi ters etkilemiyeceğinden bahsetti. Böylesine beyanlar bütün demokrasilerde yalnız başbakana ve koalisyon liderlerine mahsustur.

Haftaya Almanya seçimleri, gelecek ay Amerika seçimleri... Sonuçlarını bütün dünya merakla bekliyor. Ardından Türkiye seçimleri geliyor. Bizimkini de AB ve ABD dikkatle izleyecek ve değerlendirecektir.

Cumhuriyet tarihinin en dökülen hükûmeti, aynı zamanda en düşürülemezi hâline geldi. Bu hükûmet, 3 Kasım'a kadar gider. 276 oyla ıskat edilse bile, başbakanlık sırası Dr. Bahçeli'dedir. Hiç şüphe buyurmayınız, ağırdan alır, 45 günden önce kabinesini kurmaz. Bu müddet, anayasal hakkıdır. Demokratik teamüller bakımından doğru mudur?

Türkiye bu hallere düşmemeliydi. Türk milleti böylesine maskaralıklara müstahak değildi. Mağrur bir millet, mahcup duruma düşürüldü. Demokrasilerde tek sorumlu, icra yani hükûmettir. Şahsa indirgersek, icrayı oluşturup başına geçen başbakandır. Koalisyon ise, ortak genel başkanlar, bir nispette bu sorumluluğu paylaşırlar. Sistem budur. Kimse yanlış hedefler göstermeye kalkışmasın.

Türkiye, biribiri üzerine yığılan sorunların diyarı hâline geldi. Bugün aday listeleri açıklanacak. Ortaya yeniden bir sürü mesele çıkacak. Politika daha çirkinleşecek.Seçimleri ileriye atmak, hiç olmazsa seçim yasasında bazı değişiklikler için mutlaka teşebbüsler yapılacak. Sonuç alınması da mümkündür. Zira bugün, milletvekillerinin üçte ikisi, seçilemiyeceklerini anlıyacaklar. Memnuniyetsizliğin boyutları, genel başkanların tahmin ve tasavvurlarını aşacaktır.

Bugün partilerin aday listelerinin yazıldığı gündür. Rötuşlar, sıra kaydırmalar ve yükseltmeler, isim eklemeler ve çıkartmalar, bu gece içinde, hattâ yarın öğleye kadar mümkündür. Partiler için hayatî önem taşıyan faktörlerden biri, aday listeleridir. Ne kadar sakat yapıldıkları, üç buçuk yıllık yasama döneminde parti değiştirenlerin inanılmaz sayısı ile açığa çıktı. Partiler arası trafikte bu dönem, 1908'den beri bütün meclislerimiz içinde mutlak rekor kırdı. Medya her gün, milletvekili çetelesi tutmaktan yoruldu.

Bugün partilerin aday listelerinin tamamlanması lâzım. Bunun için genel merkezlerde yarın sabaha kadar çalışılır. Ama yarınki salı günü, hattâ gecesi bile genel başkanlar, bir kaç rötuş yaparlar.

Hafta, Avrupa Birliği'nin neresindeyiz? münazaraları, liste yarışmaları, partilerin ittifak teşebbüsleriyle geçti. Daha hiç biri de sona ermedi. Yarın ve öbürsü gün, iki tatil gününde gene medyada AB konuşulacak. Parti genel merkezleri aday adayları ile dolup dolup boşalacak. Parti yönetimleri, genel başkanlarına sunulmak üzere listeleri düzenleyecek. Liderlere vekâleten, ittifak görüşmeleri sürecek.

3 Kasım'dan sonra oluşacak iktidar, muhtemelen bir koalisyon hükûmetidir, ekonomik kriz dışında, Türkiye için iki hayatî meseleyi kucağında bularak icraata başlayacak: Avrupa Birliği ve Irak...

11 Eylül beklentisi, fobi hâline geldi. Bu korku ancak 11 Eylül geçtikten sonra ortadan kalkabilecek. 11 Eylül'de milletvekili aday listeleri Yüksek Seçim Kurulu'na verilecek. Listeye giremiyen veya alt sıralara düşen adaylar için bu, bir matem günüdür. Hâlen milletvekili bulunanlar için ise, hattâ küçük kıyamettir.

Tastamam 7 gün sonra, bütün milletvekili listeleri hazır olacak. Parti ittifaklarının gerçekleşip gerçekleşmiyeceği bu hafta içinde ortaya çıkacak. İttifak şöyle mümkün oluyor: Bir parti, seçimlere girmeyerek bazı adaylarını diğer bir partinin listesine sokuyor. Seçilenler, Meclis açılınca, seçildikleri partiden ayrılıp yeniden eski partilerini kurabiliyorlar. Zira açık ittifak, bizim sistemimizde mümkün değil.

Türkiye Cumhuriyeti'nin eğitim ve kültür alanlarındaki düzeyi, Asya ve Latin Amerika'nın gerilerine düştü. Afrika düzeyine yaklaştı. Kitap ve gazete tirajlarına bakınız. Ancak 10 yıl önce komünist ceberutundan kurtulabilen devletlerle kıyaslayınız. Utanç duyarsınız. Ben utanıyorum. Halbuki Atatürk'ten Türk milletinin utanmak için yaratılmadığını öğrenmiştim, öyle demişti.

30 Ağustos zaferinin yeni bir yıldönümü, Türk milletine ve Silâhlı Kuvvetlerimiz'e kutlu olsun. Müstevlî ordularını vatanın harîm-i ismetinde yok eden Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa'yı, Atatürk'ümüzü şükran, sevgi ve saygıyla anıyoruz.