Ayşe G. Tunceroğlu

Yeryüzü için en büyük tehlikelerden birinin küresel ısınma olduğu sık sık yazılıp söyleniyor. Küresel ısınmanın başlıca sebebi atmosfere yayılan insan kaynaklı sera gazlarının artması. Başköşede karbondioksit, sonra metan, nitrozoksit, kükürtdioksit... Bu gazların emisyonu gezegenimizin istikbâli için başlıca tehdit.

Kambersiz düğün olur mu? Olmaz. Baktım Kurtlar Vadisi-Irak üzerine konuşmayan kalmadı. Ben de çorbaya bir tutam tuz atayım dedim.

Amerika'da ilkokula başlayan çocuğun İngilizcesi yetersizse, okul idaresi ona ESL denilen İngilizce takviye dersi vermeye başlar.

Londra'da lise öğrencisi Shabina Begüm cilbab ile okula devamını yasaklayan okul idaresine karşı açtığı davayı kazanmış. USA Today habere, "İngiltere'de İslâmî kıyafet ile okul kurallarının çarpışması" başlığını koymuş.

Mal, mal, mal... Son günlerde bu kelime o kadar çok duyuluyor ki, temiz, kirli o kadar çamaşır ortaya dökülüyor ki, ister istemez Yunus akla geliyor:

Bektaşî'nin biri Hoca efendiye "Abdestsiz namaz olur mu? diye sormuş. "Olmaz!" demiş Hoca. Bektaşî "Ama ben kıldım oldu" demiş.

Kuşu böyle bilmezdik biz. Kuş şiirlerimizin, deyimlerimizin, atasözlerimizin kahramanıydı. Bülbülü, turnayı, güvercini, balabanı, mürgü, ankâyı, hümâyı, kaknüsü bir yana bırakın, sadece "kuş" diye diye ne çok şey söylemişizdir?!

Bayram günleri dostlar, arkadaşlar, akrabalar arasında tebrikleşmelerle gelip geçti. Eskisi gibi süslü kartlarla değil, telefon konuşmalarıyla, cep telefonu mesajlarıyla, e-postalarla... Hele e-posta bir yeni âlem! Hiç tanımadığınız, muhtemelen tanımayacağınız insanlardan da geliyor ve hoş oluyor. Bazen aynı mesaj bir parmak dokunuşuyla bir düzine kişiye, on düzine kişiye gönderilse de bu yeni moda birlik, beraberlik halinden, paylaşma usulünden şikâyetçi değiliz.

Amerika'da bayramsız yaşamaya alıştık. Bu diyarın bayramlarını birkaç zorakî, mecburî kutlama hamlesi dışında benimseyemiyoruz. Kendi bayramlarımızı da lâyıkıyla kutlayamıyoruz.

ABD anayasasının 14'üncü ek maddesine göre ABD topraklarında doğan her çocuk ABD vatandaşı olur. (Yabancı diplomatların çocukları hariç). Ana babasının kim olduğuna bakılmaz. Ana babası bu ülkeye iki yüz, üç yüz sene önce gelmiş birilerinin soyundan da olsa, havaalanına yarım saat önce inmiş de olsa, hatta sınırı beş dakika önce ve gizlice geçmiş bile olsa sonuç değişmez. ABD topraklarında doğan her çocuk ABD vatandaşıdır.

Bugünlerde Amerika'da bayram bayram üstüne. Dün Noel idi, bugün (26 Aralık) iki bayram birden başlıyor. Musevîlerin Hanukkah'ı ile siyahî Amerikalıların Kwanzaa'sı. Başkan Bush bir o bayram için, bir bu bayram için mesaj yayınlayıp duruyor. Birkaç sene önce Ramazan Bayramı Noel'e denk gelmişti de çok keyiflenmiştik. Herkes bir şey kutlarken bizim de kutlayacak bayramımız olmuştu. İnsana, oturduğu ülkede kutlanan bayramların dışında kalmak hüzün veriyor.

ABD'de kanunen içki içmenin serbest olduğu yaş 21'dir. Ülkenin her tarafında bu böyledir.

Ben ekonomist değilim. Ama 20 küsur yıldır 'mortgage'lı bir ülkede yaşıyorum ve bu konuda okuyucuyu uyarmayı vazife bildim.

Amerika'ya geldiğimiz senelerde gıda maddelerinin üzerindeki "içindekiler" sütunlarında geçen her kelimeyi anlamaya İngilizce'miz yetmezdi.

AİHM'den çıkan karar hiçbir şeye çözüm getirmedi, her şeyi daha kördüğüm etti. Ben AİHM'yi suçlamıyorum. Başka türlü bir karar çıkmasını mı bekliyorduk? Böyle olacağı belli değil miydi? AİHM'ye giden hanım kardeşimiz mahkemenin "Bu uygulama insan haklarına, din ve vicdan hürriyetine aykırıdır.

Bush, Barzani'yi Beyaz Saray'da ağırlarken, yanında peşmerge kıyafetiyle dikilmekte olan misafirini işaret edip "Mr. Barzani" dedi. "Saddam döneminde bu kıyafetleri giyseydi yakalanır, belki öldürülürdü. Ama şimdi rahatlıkla giyebilir.

Rosa Parks öldü. 92 yaşındaydı. Naaşı, Amerikan Kongresi'nin şeref holünde katafalka konup ziyarete açılan ilk zenci kadın oldu. Zencilere "Afrikalı Amerikalı" denmesini başlatanlardan biri sayabiliriz onu. Amerika'da vatandaşlık hakları hareketinin sembolü. Zencilere "Afrikalı Amerikalı" demeye başlamak, onları vatandaş olarak hesaba katmak demekti.

Amerika'da 31 Ekim" üzerine ilk yazıyı yazıp memlekete gönderdiğimde yıl 1984 idi. O vakitler dünya düzdü, böyle "global köy" olmamıştı daha. 31 Ekim bayramını anlattığım yazıdan sonra dostlarımdan, ilk defa duydukları bu kutlamalara ne kadar şaştıklarını anlatan mektuplar almıştım.

Öğretmenlere okulda sigara içme yasağı konduğunu öğrenince biraz şaşırdım. "Zaten içiyorlar mıydı?" diye söylenmeden edemedim. Amerika'da okul bahçesindeki futbol, beyzbol, tenis ve benzeri spor sahalarında antrenmanları, maçları yöneten yahut seyreden öğretmenlere bile sigara içme yasağı vardır. Neyse, zararın neresinden dönülse kârdır. Galiba okul binası içinde, öğrencilerin göreceği yerlerde içerlerse para cezası da alınacakmış.

Tesadüfün böylesi... Akşamın geç bir saatinde -Türkiye'de gün ağarmıştı bile- kitap okuyordum. Attila İlhan'la yapılan röportajları bir araya getiren bir kitap: Söyletme Kötüyü.