İsmet Giritli

Günümüzde "Soykırım" kelimesi, kolaylıkla Batı dünyasının ilgisini çekmektedir. Nitekim, uyduruk "Sözde Ermeni Soykırımı" iddiaları Batı Avrupa ülkelerinin ve ABD kamuoyunun büyük ilgisini görmekte ve bir çok Batı ülkesinin parlamentoları ve ABD Kongresi, Birinci Dünya Savaşında yaşanan ve çoğu Ermeniler tarafından işlenen kanlı olayların faturasını, vakit geçirmeden ve hep tek taraflı olarak, sadece Osmanlı İmparatorluğuna çıkarmakta adeta yarışmaktadırlar.

Türkiye" gazetesinin Ankara'daki Medya Grup Başkanlığı'nı ziyaret eden Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül'ün, Yüksek Askerî Şûra, (YAŞ) Kararlarının yargı denetimine açılmasına imkan sağlayan 8. Uyum Paketi önlerine geldiği zaman, bunu değerlendireceklerini belirterek, şahsen YAŞ kararlarının yargıya açılmasına taraftar olmadığı görüşünü dile getirdiğini, 1 Temmuz 2003 Tarihli "Türkiye"de çıkan bir haberden öğreniyoruz. Bu münasebetle şunu belirteyim ki, ben de bu konuda öteden beri Sayın Gönül ile aynı fikirde olduğum gibi, esasen AB'nin yargı organı olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)nin istikrara kavuşturulmuş içtihadları da Yüksek Askerî Şûra (YAŞ) kararlarının yargıya açık olmasını talep etmemektedir.

2002 yılının Aralık ayında Washington Post Gazetesi'nde yayınlanan uzun bir makalede teröristlere uygulanan Amerikan Sorgulama Yöntemleri ele alınmakta ve bu yazıda Amerikalı görevlilerin, sanıkları uykusuz bırakmak, gözlerini bağlamak, saatlerce başaşağı sarkıtmak, dövmek, ihtiyaç halinde ağrı kesici ilâç vermemek gibi yöntemlerden söz ettikleri anlatılmaktadır. Bu makale birbirini tutmayan beyanlarla yalanlanmış ve Amerikalı yorumcular, tıpkı Kuzey İrlanda ve Cezayir'deki buna benzer uygulamalar gündeme geldiği zaman, İngiliz ve Fransız yorumcularının yaptığı gibi "Terör ve İşkence" konusunu tartışmaya fazla istek göstermemişlerdir.

Geçen yılın Temmuz ayının ortasında Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Durban kentinde toplanan Afrikalı devlet ve hükümet başkanlarının, 1963 yılında kurulan "Afrika Birliği Örgütü (OAU)'ya son vererek, onun yerine Afrika Birliği- AU'yu kurdukları bilinmektedir.

ABD Başkanı George W. Bush'un 2004 sonunda yapılacak ABD Başkanlık Seçimlerine şimdiden Cumhuriyetçi Parti'den yeniden aday olacağını, medya haberlerinden öğreniyoruz. ABD ekonomisinin görünüşte sağlıklı bir seyir takip etmesine ve işsizlik oranının % 6 gibi oldukça makul bir seviyede bulunmasına rağmen, son üç ay zarfında ABD'de 500.000'den fazla kişinin işlerini kaybederek Başkan George Bush zamanında işlerini kaybedenlerin sayılarının iki milyonun üstüne çıkması dikkatlerden kaçmamaktadır.

Anayasa'nın 129/3 maddesi; "Uyarma ve Kınama Cezaları ile ilgili olanlar hariç, Disiplin Kararları Yargı Denetimi Dışında Bırakılamaz" hükmünü içermektedir. Bu suretle, Anayasa'nın Uyarlama ve Kınama Disiplin Cezalarını yargı denetimi dışında bırakmak veya bırakmamak takdir yetkisini kanun koyucuya tanıdığı söylenebilir. Devlet Memurları Kanununun değişik 135. maddesi de Uyarma ve Kınama Cezalarına karşı idarî yargı yoluna başvurulamayacağını açıkça söylememekle birlikte, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarma gibi diğer disiplin cezalarına karşı idarî yargı yoluna gidilebileceğini belirtmektedir. Yine aynı kanunun m. 136/4 hükmü, uyarma ve kınama cezalarına itiraz edilmemesi veya itirazın reddedilmesi durumlarında ise, verilen kararların kesin olduğunu ve bu kararlara karşı idari yargı yoluna başvurulamayacağını öngörmektedir.

Boris Yeltsin'in sekiz buçuk yıl yalpalayan Devlet Başkanlığı'ndan sonra, 2000 Yılında Rusya'nın Devlet Başkanlığı'na gelen Vladimir Putin döneminde, Rusya'nın daha otoriter bir yönetim sergilemekle birlikte, istikrara kavuştuğunu ve modernleşme sürecini yeniden başlattığını görüyoruz. Başkan Putin, siyasal gücünü arttırırken, otoritisine karşı çıkan kurumları ya değiştirmiş ya bunlarla iş birliğine gitmiştir. Putin'in aynı tutumu Rusya'daki medyaya da uyguladığını görüyoruz.

El-Kaide Örgütü'nün 11 Eylül 2001'de ABD'ye karşı giriştiği terörist saldırıdan sonra ve ABD'nin El-Kaideyi koruyan Afganistan'daki Taliban rejimine son vermesinden itibaren, terörist olayların sanıkları olarak ele geçen 650'den fazla kişinin, ABD'nin Küba'dan süresiz olarak kiraladığı Guantanamo Koyun'daki Amerikan Deniz Üssün'deki hapishanede tutulduğu bilinmektedir. Geride bıraktığımız Mayıs ayında Guantanamo Kampında tutuklu bulunanlardan 15 kadarının serbest bırakılacağı haberi yayılınca bunun nedeninin ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'e yazdığı mektuptan kaynaklandığı zannedilmiş, fakat Pentagon sözcüleri bu tahliyenin yazılan mektupla ilgisi olmadığını, hiç vakit geçirmeden, açıklamışlardır.

El-Kaide Örgütü'nün 11 Eylül 2001'de ABD'ye karşı giriştiği terörist saldırıdan sonra ve ABD'nin El-Kaideyi koruyan Afganistan'daki Taliban rejimine son vermesinden itibaren, terörist olayların sanıkları olarak ele geçen 650'den fazla kişinin, ABD'nin Küba'dan süresiz olarak kiraladığı Guantanamo Koyun'daki Amerikan Deniz Üssün'deki hapishanede tutulduğu bilinmektedir. Geride bıraktığımız Mayıs ayında Guantanamo Kampında tutuklu bulunanlardan 15 kadarının serbest bırakılacağı haberi yayılınca bunun nedeninin ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'e yazdığı mektuptan kaynaklandığı zannedilmiş, fakat Pentagon sözcüleri bu tahliyenin yazılan mektupla ilgisi olmadığını, hiç vakit geçirmeden, açıklamışlardır.

Demokratik bir toplumda, adaletin yerine getirilme süreci, adaletin yerine getirilmesi kadar önemlidir. İşte İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 6. maddesi "Right to a Fair Trial=Adil Yargılama Hakkı"nı düzenlerken, bu yargılama sürecini gözönünde tutmuştur. Gerçekten bu maddeye göre: "Herkes gerek medenî hak ve hükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar, gerek ceza hukuku alanında kendisine karşı yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan yasa ile kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, davasının makul bir süre içinde, adil ve açık olarak görülmesini isteme hakkına sahiptir. Hüküm açık olarak verilir. Ancak Demokratik bir toplumda genel ahlâk, kamu düzeni ve millî güvenlik gerekçeleri ile veya küçüklerin ya da davaya taraf olanların özel yaşamlarının korunması için gerekli olduğunda veya davanın açık olarak görülmesinin adaletin yerine gelmesini zedeleyebileceği bazı özel durumlarda, mahkemenin zorunlu göreceği ölçüde, duruşmalar, dava süresince tamamen veya kısmen basına ve dinleyicilere kapalı olarak sürdürülebilir." (m. 6, 1. paragraf)

Demokratik bir toplumda, adaletin yerine getirilme süreci, adaletin yerine getirilmesi kadar önemlidir. İşte İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 6. maddesi "Right to a Fair Trial=Adil Yargılama Hakkı"nı düzenlerken, bu yargılama sürecini gözönünde tutmuştur. Gerçekten bu maddeye göre: "Herkes gerek medeni hak ve hükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar, gerek ceza hukuku alanında kendisine karşı yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan yasa ile kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, davasının makul bir süre içinde, adil ve açık olarak görülmesini isteme hakkına sahiptir. Hüküm açık olarak verilir.

Geride bıraktığımız Mayıs ayının ilk yarısında, Suudi Arabistan'ın Başkenti Riyad'a yapılan bombalı intihar saldırısında, Usame bin Ladin'in El-Kaide Örgütü'nün damgasını bütün damgalarını taşıyan eyleminde, aralarında dokuz intihar bombacısı olmak üzere, en az 34 kişinin öldüğünü ve 190 kişinin yaralandığını medya haberlerinden hatırlıyoruz.

B'ye üyeliği kesinleşen bazı ülkelerin, ABD'nin Irak'taki operasyona destek vermesi, başta Fransa Cumhurbaşkanı Chirac olmak üzere hem Fransa'yı, hem de Almanya'yı kızdırmış, bu ülkelerden biri olan Polonya, hem 1999'dan beri NATO üyesi ve 2004 yılında AB'ye katılması kesinleşen ülkeler arasında hem yüzölçümü, hem de nüfus itibarı ile en büyük ülke olduğu için, ABD tarafından dört bölgeye bölünmesi tasarlanan Irak'ın bir bölgesinin yönetimi ile görevlendirilmek sureti ile, ABD tarafından ödüllendirilmiştir.

29-30 Mayıs 2003 günlerinde İstanbul'daki Harp Akademileri'nde Genelkurmay Stratejik Araştırma ve Etüd Merkezi (SAREM) tarafından düzenlenen "Küreselleşme ve Uluslararası Güvenlik" konulu Uluslararası Sempozyum'un Açış Konuşmasını yapan Genelkurmay II'nci Başkanı Org. Yaşar Büyükanıt'ın yaptığı konuşmasında önemli konulara etraflı şekilde değindiğini görüyoruz. Sayın Büyükanıt'ı dinlerken ve katılanlara dağıtılan konuşma metninin kitapçığını okurken bu konuşmada yer alan konulardan üçünü kısaca vurgulamağa karar verdim

İlk olarak ABD'de geliştirilen "Baskı Grubu-Pressure Group" kavramı başlangıçta sadece sendika, şirket, dernek, birlik gibi özel kuruluşlar yönünden işlenerek, bu grupların, siyasal iktidar üzerindeki etkileri inceleme konusu yapılmış, daha sonraları ise devlet yapısı içinde yer alan bazı kamu kuruluşlarının baskı grubu sayılıp sayılamayacağı sorunu politika biliminin inceleme alanına girmiştir.

Mayıs ayında Antalya Tekirova Kampında partililere seslenen AKP Başkanı ve Başbakan Sayın R. T. Erdoğan'ın, AKP'nin Merkez Sağ Parti olduğunu, hiçbir parti ile özel bağı bulunmadığını ve AKP'yi Demokrat Parti'nin devamı saydıklarını kaydettikten sonra sözlerine "Hiçbir parti ile ideolojik bağımız yoktur. İçimizde geçmişteki bazı siyasî partilerle bağı olanlar olabilir. Ama artık biz o elbiseyi dışarda bıraktık. 70 milyonu kucaklamak istiyoruz" şeklinde devam ettiğini, gazetelere akseden haberlerden öğreniyoruz.

Cumhurbaşkanı'nın tek başına yaptığı işlemler, Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) ve Yüksek Hakimler Kurulu Kararları'nın ve memurlar ile ilgili kınama cezalarının aleyhine yargı yoluna gidilememesi karşısında, bunu engelleyen Anayasa Hükümleri'nin değiştirilmesi ve bu suretle bireyin adil yargılanma hakkına kavuşmasını sağlamak amacı ile, bazı çalışmaların yapıldığını bir süre önceki medya haberlerinden hatırlıyor, Anayasa Mahkemesi'nin 41. yıldönümünde konuşan Mahkeme Başkanı'nın YAŞ kararlarının yargı denetimine açılmasını istediğini öğreniyoruz.

Üç büyük dince kutsal sayılan Filistin toprakları ile ilgili sorun çok gerilere gitmekte, fakat günümüzdeki durum, 1948'de bu toprak üzerinde kurulan İsrail Devleti ve onu takip eden Arap-İsrail çatışmaları ile hemen tüm İsrail topraklarının İsrail'in işgali altına girmesi, bu topraklarda yaşayan insanların büyük çoğunluğunun mülteci kamplarına göçmesi ve Birleşmiş Milletlerde sayısız kararlara rağmen soruna bir çözüm bulunamamasından dolayı büyüyerek devam etmektedir.

İngilizce adı "Charter of Fundamental Rights of the European Onion" olan ve Aralık 2000 Nice Zirvesinde onaylanan 'AB Temel Haklar Şartı' bir 'Başlangıç' kısmıyla yedi bölüm ve elli dört maddeden oluşuyor.

ABD Savunma Bakanlığı Yardımcısı Paul Wolfowitz'in, CNN Türk'te yapılan röportajda, bırakınız diplomatik nezaketi, edepsizliğe varan bir üslup ve öfke ile, Türkiye'yi suçlaması ve "Irak Savaşında bize destek vermeyen Türkiye hatalıdır. Özür dilemeli, bundan sonra da dediklerimizi yaparak kendini affettirmelidir" mealinde beyanda bulunması, memleketimizde, hiç olmazsa bazı çevrelerde, haklı tepki ve öfke ile karşılanmıştır.