Metiner Sezer

Bade harabül Basra!.. "Basra harap olduktan sonra..." Binlerce olumsuzluğun ifadesini bulduğu bu cümleyi Irak için kurmak da mümkün. Son çeyrek asrı savaşlarla, katliamlarla, iç isyanlarla ve en sonunda da rejim değişikliğiyle geçirdi. Harap olmayan hemen hiçbir şeyi kalmadı. Şehirler yakıldı, yıkıldı. Tarım arazileri kimyevi silahların etkisiyle ziraat yapılamaz hale geldi. Hayvanları helak oldu. En büyük zararı gören belki de insan kaynakları. Öldüler... öldürüldüler... sakat kaldılar... ve hepsinden önemlisi de vasıflarını kaybettiler...

Türkiye neyi doğru yaptı da, tarım işini doğru yapsın?!. Bir işi doğru yapmak için evvel emirde niyetin halis olması lazım. Türkiye'de samimi, halis niyetle yapılan bir iş olmadı ki, hayırlı akıbetler olsu!..

Kimi iş vardır, yapar geçersin. Kimi iş de vardır, seversin; bitsin istemezsin. Yazı yazmak da öyle. Severek yazılan yazının tadı bir başkadır. Yazana olduğu gibi okuyana da zevk verir. Hep severek, hep neşeli yazı yazmak istemişimdir. İçime sinsin isterim en azından. Yine de yazdığım her yazıyı sevdiğimi söyleyemem. Mümkün olmuyor işte. Ya konu beni sarmamıştır, ya da ben konuyu.

Trakya ve İstanbul'u yağış vurdu!.. Son 80 yılın en büyük felaketi. Bilanço çok ağır. Binlerce ev ve iş yeri su altında. Onlarca insan hayatını kaybetti.

Slogan çok net. "Alın verin. Ekonomiye can verin." Maksat, ahaliyi alışverişe özendirmek.

Bir evvelki makalem Yüksekova'da kalmıştı. Daha doğrusu, orada gördüklerimin yorumunda. Yüksekova'nın ekstrem bir örnek olduğunu belirtmeliyim.

"Dünya Barış Günü" olan 1 Eylül'de 35 gazeteci ve bir o kadar da iş adamı Yüksekova'ya gittik. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, "Başlatılan Demokratik Açılım'ın ekonomik ayağını pekiştirmek için geldik" diye özetledi bu ziyaretin hikmetini. Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Şen ise "Yüksekova'ya başbakan gelmişti. Bakan gelmişti de bu kadar gazeteci hiç gelmemişti" dedi ve bu ziyaretin bölgeye tıpkı Demokratik Açılım gibi moral getirdiğini ifade etti.

Türkiye bugünlerde malum, "Demokratik Açılım" sözünün etrafında dönüyor. Bazen hızlı, bazen yavaş dönüyor ama dönüyor. Bu dönme her kafadan bir ses çıkmasına da neden oluyor tabii. En dikkat çekeni de, "Amerikan parmağı" sözü. "Bu işin içinde Amerikan parmağı var!" Muhalefetin iddiası böyle!..

Bazı şeyler vardır, "teferruat" der geçer insan. Üzerinde durmaz. Aydın'da gördüğüm de öyle bir şeydi belki ama ben üzerinde duracağım. Kaç defa niyetlendim, olmadı. Teferruat ya. Yazsam mı, yazmasam mı? Tereddüt ettim durdum. Fakat, yazmam lazım geldiğine kesin kanaat getirdim. Teferruat da olsa yazacağım.

Türk sanayicisi son senelerde çok değişti. Ürün çeşidini arttırdı. Maliyeti düşürmeyi öğrendi. Değişik ürünleri işleyip hem iç, hem de dış piyasada değerlendirme becerisi de gösteriyor.

İstanbul sanayicisinin şu günlerde en çok konuştuğu konulardan biri de hiç şüphe yok ki, "sanayinin şehir dışına çıkması" hadisesi. Daha doğrusu, "çıkarılması."

Şu Japonlar enteresan millet, vesselam. Mutlaka siz de fark etmişsinizdir. Televizyonlar gösterdi çünkü. Hani, kahvehane sahiplerinin "sigara eylemi" vardı. İşte o eylemden, daha doğrusu o eylemci kalabalığın arasına karışan Japon gruptan söz ediyorum. Niyetleri ne eyleme destekti, ne de başka bir şey.

Türkiye'nin dört bir bucağını gezdim. Hâlâ da geziyorum. Bugüne kadar ne aidiyetimden, ne de sahip olduğum etnik kimlikten dolayı bana yan bakan olmadı. Niye baksınlar ki, hepsi adam gibi adam. Bölge farkı gözetmeden söylüyorum, hepsi sıcakkanlı. Yürekleri insan sevgisiyle dolu. Batılı insanı ne ise Doğulu da o! Hakeza Güneyli ile Kuzeyli, onlar da öyle; aralarında hiç fark yok. Hepsi candan. Hepsi iyi niyetli. Sadece bana da değil bu hüsnükabul. Herkes için geçerli. Yeter ki sen iyi niyetli ol.

Tarım, Türkiye'nin olmazsa olmazı, bu kesin. 70 milyon nüfusun beslenmesi için lazım bir kere. Hele ticarî boyutu? O daha da önemli. Türkiye tamı tamına 1 trilyon dolarlık bir gıda pazarının orta yerinde duruyor çünkü. İklim müsait. Toprak verimli. Su var. Güneş var. Eee, neden 25-30 milyar dolarlık bir ihracatı olmasın? Bırakın ihracatı, kendini beslemekten aciz!..

Bilmemek ayıp değil ya, sordum öğrendim. Fakat, o an'a kadar ne çok spazm geçirdim, gelin bana sorun. Zaman geldi, beynim çatlayacak gibi oldu! Zaman geldi, boyun kaslarım tutuldu! Cevabı alınca, çok basit bir mesele olduğunu anladım ama olan oldu. Neyse, öğrendim işte.

Önceki gün Bursa'daydım. Bugün de Aydın'da olacağım. Bu iki seyahatin tek nedeni var: Tarım!.. Tarım sektörü nereye gidiyor? Bu sorunun cevabını arıyorum. Hemen söyleyeyim ki, yok. Yok bu sorunun cevabı!.. Tam bir problem yumağı!... Haaa, hepten mi kötü? O kadar da değil tabii. Bazı iyileşmeler var. İhracat mesela. 1 milyar dolar yaş meyve ve sebze ihraç ediyor Türkiye. Ayrıca, bir o kadar da meyve sebze mamulleri ihracatı var. Nedir bunlar, derseniz; söyleyeyim. Domates konservesi, domates salçası, dondurulmuş sebzeler, meyve suları, sebze konservesi, dondurulmuş meyve ve gazlı içecekler.

Adına ister "başarı öyküsü" deyin, ister "hikâye." Onu bilmem ama anlatacağım hadise yüzde 100 gerçek ve bir o kadar da ibret verici. Sene 1969. 40 sene önce yani. O zaman öyle bir zaman ki, Türkiye'de sektör tanımı dahi yok. Sadece, atölyeler var. Mahalle aralarına sıkışmış, bilgi ve sermayesi olmayan atölyeler... Kimi nacak yapıyor, kimi satır. Kimi masa yapıyor, kimi sandalye. Seri üretim falan hak getire. 10 satır veya 20 sandalyeye ihtiyacı olan 15-20 gün beklemek mecburiyetinde. Tek ustayla daha fazlası mümkün değil çünkü. O kadar beklemeye değse bari. Siparişin biri uzun, biri kısa. Biri ince, biri kalın. Zanaatın sayısız handikaplar içinde çırpındığı bir dönem bu dönem.

Nasıl gururlandım, nasıl mutlu oldum, anlatamam. Resul İzmirli'den bahsediyorum. Kooperatifçilik konusunda konuşmasını isteyen yazım, motoru çalıştırmaya yetti. Onun içindeki cevherin üstündeki küller savruldu. Bakmayın siz onun, "Derinlemesine tartışmak isteyenler için kapımız ve gönlümüz açık" diyerek; ağırdan aldığına. Zokayı yuttu bir kere. Bağlasanız durmaz artık. İlla anlatacak. Anlattıkça da rahatlayacak tabii. Emeğinin boşa gitmediğini görüp mutlu olmayı kim istemez?

Global Kriz... 2008'in Ekim ayında patlak veren ve dünyayı yakıp kavuran kriz neredeyse senesine giriyor! Bitti mi acaba? Bu sorunun cevabını vermek için önce krizin merkez üssü olan Amerika'ya, sonra da şöyle bir dünyaya bakalım ve ardından da Türkiye verilerini gözden geçirelim.

Türk... Kürt... Laz... Çerkez... Gürcü.... Boşnak... Ermeni... Rum... çeşitli etnik gruplara mensup bu insanlar Türkiye'nin çimentosu. Mozaik taşları. Üstüne üstlük zenginliği de.