Özcan Ünlü

Televizyon ekranlarında yayımlanan eski tarihli melodramlar hâlâ iş yapıyor. Kemal Sunal, Ayhan Işık, Kartal Tibet, Cüneyt Arkın, Belgin Doruk ve daha niceleri, sanki birer halk kahramanı olarak insanlarımızın kalbindeki yerini koruyor. Ama bu arada, Türk sinemasında güzel şeyler de oluyor. Televizyon ekranlarındaki başarılı dizilerin yanısıra son yıllarda üretilen ve dünya sinemasıyla boy ölçüşebilecek filmlerin sayısı giderek artıyor. Derviş Zaim, Nuri Bilge Ceylan, Zeki Demirkubuz, Yeşim Ustaoğlu, Fatih Akın, Ferzan Özpetek gibi isimler, aldıkları alkışlar ve ödüllerle ülkemiz sinemasının yüzünü ağartıyor.

Depremden sonra idi. Sapanca Şiir Akşamları'na davet edilmiştim. Ülkemizin önde gelen şairleri ile yurt dışından gelenler bu şirin beldemizde buluşmuştu. Karikatürün sessiz ama çalışkan ismi Osman Suroğlu, Adapazarı ve civarında çıkan dergilerden çeşitli örnekler hediye etmişti misafirlere. "Adı Yok" da bu dergiler arasındaydı... Aradan iki yıl geçti. Sibel Talay'dan heyecanlı bir mektup aldım: "Genç kalemlerin -adı yokların- edebi yazılarını, şiirlerini, öykülerini yayınladığımız Adı Yok'u daha çok insanla paylaşmak istiyoruz. Onların kitaplarını yayınlamak ve onları kazanmak istiyoruz." Üç ayda bir çıkan "Adı Yok"un artık İstanbul'da; edebiyatının kalbinin attığı yer olan Beyoğlu'nda yayını sürdürdüğünü belirtiyordu ilerleyen satırlarında. Gerekçelerini de sıralayarak. ............

Bu yıl 21.'si İstanbul'da düzenlenen "Dünya Felsefe Kongresi", alışılmış toplantıların dışında, ortaya koyduğu ortak -bazı tartışmalar yaşandıysa da- sonuçlarıyla kayıtlara geçecek. Yeniden şekillenen, küresel bir köy haline gelen ve klasik sistemlerin birçoğunun hükmünü yitirdiği günümüzde felsefenin gerekliliği veya gereksizliği, ne işe yarayıp yaramadığı gibi yaklaşımları bir kenara bırakırsak, yaklaşık bir hafta süren kongre, dünyanın son yüz yıl içinde gelişen ve değişen düşüncelerini, bizzat bu düşünce sahiplerinin ağzından dinleme fırsatını sunması bakımından önemli idi, şüphesiz.

Cevr-i Rum, Cürümlü, Çorumlu... Bu üç isim de, Çorum'un adlarından sadece birkaçı... Emekli öğretmen Halit Baylaz'ın evinde sabah kahvaltısı yaparken, kızları Nilay ve Nur ile arkadaşları Sema ve Neşe, kendi aralarında konuşuyorlar, kulağıma yabancı ama çok sevimli kelimeler çarpıyordu. Merak ettim. "Hevri" ne demekti? "Gayli", "Badal", "Avgun", "Sinembitti", "Şergada", "Gumpür"...

Ebû Eyyûb hazretleri, zafer kazanılan bir deniz savaşından sonra, esirler arasında bir kadının ağladığını gördü. Nöbetçilere sordu: - Bu kadın niçin ağlar? - Bilmiyoruz, ya Ebâ Eyyûb. Kadının dilini bilen birini buldurttu. Onunla konuşturdu. Sonra tercümana sordu:

Feridüddin-i Attar, "Perdenâme"de söyle der: "Yüksek adam olmak istiyorsan ey oğul, kendine rahat kapısını kapa. Cennet kapısı ancak dünyada rahat kapısını kapayanlara açılır. Alemde haktan başka bir şeye güvenen kimseden daha şaşkın kim olabilir? Ey kardeş, ululuk ve mevki hevesinden vaz geç, kendini Allah kapısına yarayışlı kıl."

Rahatsızım ya... Baş ağrılarım dayanılmaz hale gelince, ülkemizin önde gelen Beyin ve Omurilik uzmanlarından Doç.Dr. Ahmet Yıldızhan'a gittim. Haftada birkaç defa hem hastalığın teşhisi, hem tedavisi için görüşmeye başladığımızdan, her seferinde farklı konular hakkında sohbet etme imkanımız oluyor.

Önce farklı yayınevlerinde göründüler. Her biri kişisel çabaları ve eserleriyle edebiyat dünyasında etki uyandırdılar. Birey/Kırklar Dizisi ve "Kırklar" dergisi ile geniş bir okur kitlesine ulaştılar ve şimdilerde, yayıncılık çizgisini sürekli yukarılara çıkarmak için çabalayan Birun Yayınları'nın çatısı altına girdiler...

Reşad Ekrem Koçu vefat edeli tam 28 yıl olmuş (doğumu 1905, vefatı 7 Temmuz 1975). Çeyrek asır öncesinden bugüne, edebiyat ve tarihimizin "Çekirge Pehlivan"ı Koçu kadar, onlarca değerli ismi, yerine yenilerini yetiştiremeden toprağa yatırmışız.

Kilim Kültür ve Sanat Merkezi'nden Lokman Erdoğan aradı: - Sizi burada onlarca kişi bekliyor; biz de dahil olmak üzere... Bu davete icabet etmek gerekiyordu; gittik. Çorum'a ilk defa gidiyordum. Heyecanlı idim. Yanımda, şair Kahraman Tazeoğlu...

Üç hafta önceki yazımı, "... siz de bizi yalnız bırakmayın" diye bitirmiştim. Bu sesime o kadar çok karşılık geldi ki, mutluluğumu paylaşmak istedim sizlerle... Ordu/ Ünye'den yazan şair İsa Yar, "Yansımalar'da; '...siz de bizi yalnız bırakmayın' diyorsunuz.

Kendilerini gazete olarak tanıtıyorlar. İkisinde de iki dostun emeği ve alınteri var. Birisi Şefik Memiş'in gayretleri ile çıkan "İstanbul'daki Anadolu", diğeri ise edebiyatımızın ele avuca sığmaz "delikanlı" yazarı Hurşit İlbeyi'nin "Kızkulesi" isimli gazetesi. Aylık dergilerin cirit attığı gazete vitrinlerine "aylık gazete" olarak asılan "İstanbul'daki Anadolu" ve "Kızkulesi", her biri birçok yerde yazan çok değerli isimleri kadrosunda barındırıyor. Şairler, yazarlar, bilim adamları her ay okurlarına sesleniyorlar kendilerine ayrılan sütunlarda.

Bir ay içinde Kütahya/ Simav, Tokat, Bursa, Uşak, Ordu, Samsun ve Çorum'da düzenlenen şiir gecelerine katıldım. Şiir gecelerinin en önemli katkılarından -gezip-görmenin dışında- birinin de, her seferinde, asıl mesleğimle dostluğumun yeniden hatırlatılıp pekiştirilmesi oldu.

Türk Dil Kurumu (TDK), "eleştiri" kelimesinin karşılığını genel olarak; "Bir insanı, bir eseri, bir konuyu, doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek maksadıyla inceleme işi, tenkit" olarak açıklıyor. Edebiyat eleştirisini "Bir edebiyat veya sanat eserini her yönüyle sağlamak ve değerlendirmek amacıyla yazılan yazı türü, tenkit, kritik"; felsefe eleştirisini ise "Özellikle bilginin temellerini ve doğruluk durumunu inceleme, sınama, yargılama" olarak yorumluyor.

Yeni bir dil ve üslup yakalayan Türk sineması son yıllarda neredeyse dünya sinemasıyla boy ölçüşür hale geldi. Genç yönetmenlerin filmleri yurtdışındaki salonlarda gösterim imkanı bulmaya, yurtiçinde ise hasılat rekorları kırmaya başladı. Dışarıdan bakıldığında, bu başarı çok anlamlı ve önemli görünebilir ancak Türk sineması -ya da eski adıyla Yeşilçam-, geçmiş yıllardan beri kangren hale gelmiş problemlerinin bir çoğunu ne yazık ki henüz çözebilmiş değil.

Tarihin nisyan sayfalarına terkedilen "klasik" değerlerimiz arasında, Türk musıkisinin öncelikli bir yer tuttuğunu söylemeliyiz. Popüler kültürün dayattığı müzik anlayışıyla iyice gölgede kalan ve artık üzeri küllenmeye başlayan klasik Türk musıkisi, ne televizyon ekranlarında hak ettiği yeri bulabiliyor, ne de insanların günlük hayatlarında eski görkemli günlerini yaşayabiliyor.

Üstad Ömer Öztürkmen, Murat Başaran'ı, "metafizik müjdeler serpen" bir yazar olarak tanımlıyordu, bir yazısında. Doğrudur. İnsanları, sevmeye ve keşfetmeye yönlendirmek için kalemi ele aldığında "ruh güzelliği" galerisindeki mecazlarla öyle bir mensur şiir dünyası kuruyor ki, okuyucusunu deneme ve hikaye arasında müthiş bir yolculuğa çıkarıyor her defasında...

Ali Ayçil; "Moğollar, Bağdat'a girdiklerinde iki şeyi bir arada yaptılar: Ademoğlunu öldürmek ve kitap yakmak. Ve garip bir şekilde, her iki işlerini de insan doğasını aşan bir gayretle yerine getirdiler. Derisi soyulmuş bir düşman, onları ziyadesiyle mutlu ediyordu, ama yanan bir kitabın sayfalarından gelen kokudan da bir o kadar sarhoşluk duyuyorlardı" sözleriyle kayıt düşüyor yaşananlara ve ekliyor:

Kırk yaşından sonra ışık hızıyla Geçiverip giden yıllara yandık, Nice acılara katlandı yürek; Zaman zaman şükürlerle uyandık.

İstihdama referans olarak kurulan İstanbul Belediyesi Meslek Edindirme Kursları (İSMEK), tam yedi dönemdir, yaklaşık 50 bine yakın kursiyere hizmet verdi. İnsanların genel eğitim ihtiyaçlarına cevap verebileçek, mesleki becerilerini geliştirecek, onları sadece pasif tüketici olmaktan çıkartıp aktif üretici kılacak ve iş gücü piyasasının talep ettiği nitelikli iş gücünü karşılayacak elemanların yetiştirilmesi yönünde örgün eğitimi tamamlayıcı bir eğitim anlayışı ile çalışmalarını sürdüren İSMEK, Avcılar, Bağcılar, Bakırköy, Beykoz, Esenler, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Küçükçekmece, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Maltepe, Pendik, Sarıyer, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu gibi şehrin belli başlı noktalarındaki kurslarını sürdürüyor.