Resul İzmirli

Patnos'ta yetmişli yıllarda yedek subay olarak görev yaparken dört bin dört yüz küsur metre yüksekliğindeki Süphan Dağına sabah başlayıp akşama geri dönmek üzere tırmanmıştık. Laf aramızda insan yaşlandıkça böyle hatıraları daha bir zevkle anlatıyor.

Çocukken kendimiz oyunlar tasarlar, bu oyunların kurallarını kendimiz belirlerdik.

Şöyle etrafınızı dikkatlice gözleyin! Ne kadar çok israf olduğunu hemen görürsünüz. Mesela ekmek konusundaki israf dillerden düşmez. Gerçekten milyonlarca ekmek çöpe gitmektedir.

"Benim köylüm, benim işçim, benim memurum, benim esnafım...", "Dün dündür, bugün bugündür...", "Binaenaleyh biz ne demişiz de, yerine getirmemişiz...", "Kim ne veriyorsa benden beş misli..."

Uzun yılların tecrübesiyle söylüyorum 'İnsanoğlunun alışkanlıklarından vazgeçmesi çok zordur!..' Şimdi siz bunu hemen sigarayla ilgilendirmişsinizdir. Evet, en göze batan alışkanlıklardan biridir sigara tiryakiliği. Ama öyle başka alışkanlıklarımız var ki onlardan kurtulmak bazen mümkün olmuyor.

Bizim Alaşehir'de 'engastan' diye bir deyim vardır. Bu deyimi çok uzun yıllar önce bu sütunda başka bir vesileyle gündeme getirdiğimi hatırlıyorum. Ancak bu kelimeyi en güzel açıklayan örneği de anlatayım yeniden...

Her şeye 'yönetim' gözlüğüyle bakmak bende bir 'tik' oldu. Her girdiğim ortamda gözüm kulağım etrafta.

İki insan bir araya gelince mutlaka bir yönetim problemi ortaya çıkar. İsterseniz hemen deneyin. O zaman bu yönetim işini ciddiye almak lazım geldiğinde hemfikiriz. Üniversite'de asistanlığa başladığım 1970'li yıllarda aynı kürsüde beraber çalıştığımız bir arkadaşım Fransa'ya iki yıllık bir ihtisas programına gitmek için hazırlanıyordu. Verdiği derslerden biri de 'Yönetim ve Organizasyon' idi. Bu dersi kime teklif etti ise kimse kabul etmemişti. Sonunda gerçek dostu olan bendenize bu dersi kabul etmem için rica etti. Ben de kendisini kıramadım kabul ettim.

Uzun yıllar önce Philips Türkiye'nin yöneticisi olan Atok İlhan Beyi dinlemiştim bir kongrede. Değişimle ilgili muhteşem bir sunuş yapmıştı. Ama o günden bendenizin aklında kalan en önemli cümle şu olmuştu: "Susan toplumun problemlerine çözüm üretemezsiniz!"

İnsanoğlunun bu dünyadaki macerası bilinmez öncelerden beri devam edip gidiyor.

Örgütlerde iletişim, olmazsa olmazların başında gelir. İnsan vücudundaki sinir sistemi ile meseleyi anlamak hep başvurulan bir usuldür malum. Hani beyinde bir bölge hasar görür veya beyinden çıkan mesajları ileten sinirlerde bir yıpranma olursa mesajın ulaşması gereken bölüm zarar görür, hatta zaman içinde bundan bütün vücut etkilenir. Yani bir organizmada mesajların en ücra köşelere kadar yayılması şarttır.

Tarım çağından sanayi çağına geçilirken ortaya çıkan büyük işletme veya daha bilindik tabiriyle 'fabrika'larda verimliliği artırmak için birçok bilim adamı kafa yormuşlar malum.

Dünyanın en zor işi nedir sizce? Bana sorarsanız 'Karar vermek' derim. Gerçekten karar vermek insanın bütün benliğini sarsan bir faaliyettir.

Babamın marangoz dükkânı bazı okuyucuları bıktırmış olabilir, onun için bu defa dayılarımın mobilya atölyesinden sesleneceğim sizlere bu soğuk kış gününde... Bende derin izler bırakan o dükkan İzmir'de Arap Fırını Sokağındaydı. Her yıl birkaç haftalığına gittiğimiz İzmir'de, dayılarla beraber çocukluğumun unutulmaz hatıralarından olan günler yaşamışımdır hep.

Yönetim ve Organizasyon konusunda Yüksek Lisans Programında bir sömestir beraber olduğumuz arkadaşlara "Türkiye'deki 'Yönetim ve Organizasyon Kültürü'nü genel olarak değerlendiriniz!" diye sorduk. İşte onlardan birinin verdiği cevap:

Memlekette senelerdir öyle lüzumsuz gailelerle uğraşıp duruyoruz ki, çok önemli konulara dönüp bakmaya bile vaktimiz olmuyor.

Genel Ekonomi'den çok fazla anlamam. Ama ara sıra kendime göre modeller kurarak konuyu kafama yatırmaya çalışırım.

Kavga gürültüden dünyada ne olup bittiğini ıskalamaya başladık yeniden. Bunu biz hep yapıyoruz. Ya da bize bunu hep yaptırıyorlar. Sonuç değişmiyor. Biz zararlı çıkıyoruz.

Bir takım çantası düşünün! Neler olur içinde. Her çeşitten alet değil mi? Çekiç, kerpeten, pense, testere, her boyda anahtar, alyan anahtarları, tornavida, lokma takımı...

Köşe yazarları okuyuculardan sözlü, yazılı, elektronik, klasik her ne şekilde olursa olsun bir mesaj, bir tepki aldıkları zaman 'dört köşe' olurlar...