Yılmaz Öztuna

Hepsi dikkatli olan okuyucularım hatırlıyacaklardır, bu sütunda, erken seçim için 3 Kasım tarihinin münasebetsizliğini ve barajın hiç değilse yüzde 8'e çekilip seçime gidilmesini müteaddit defalar yazdım. İki seçkin ekonomist politikacımız, Prof. Çiller ile Dr. Bahçeli, barajı indirmeyi ve seçimi bir kaç ay ertelemeyi, zaaf işareti saydılar. Partileri için açık tehlike sinyali verenlerden daha tecrübeli siyasetçi olduklarına kanaatleri kesindi.

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (1946-1960) ve -Demirel'in tabiriyle- onun ta kendisi olan Adalet Partisi'nin (1961-1980) devamı şeklinde Sayın Süleyman Demirel tarafından kurduruldu. Demirel'in Başbakan iken ansızın Cumhurbaşkanlığına seçilmesi üzerine Doğru Yol Partisi genel başkanlığı açıldı. Demirel'in yerine Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Sayın Hüsamettin Cindoruk geçse idi, Merkez Sağ'ın büyük partisi durumunda yoluna devam edecekti. Cindoruk'un, genel başkan seçilmekte hiçbir müşkilâtı yoktu.

Mevlânâ Celâleddin Rûmî'nin ebediyete intikalinin 729. yıldönümüdür: Şeb-i arûs... Konya 17 Aralık 1273 gecesi... Bu tarihte Yûnus Emre 33 yaşında genç bir derviştir. Yaşlı Ertuğrul Gazi, hâlâ Söğüt kasabasında uç beyidir.

Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Avrupa Birliği (AB) ile ilişkileri, Kopenhag Zirvesi'nde Türkiye konuşulurken daha bir açığa çıktı.Tayyip Erdoğan, Beyaz Saray'da, Başkan Bush'tan, Avrupa Birliği'nden tarih almamız için tavassutunu, çok vurgulayarak istemişti. Başkan, bu ricayı yerine getirdi. Fransa Cumhurbaşkanı'na, Almanya Şansölyesi'ne, tekrar gece telefonları açtı. Türkiye meselesini konuştu. Türkiye'nin olağanüstü önemini anlattı.

Kopenhag Zirvesi'nden Türkiye nasihat değilse bile ders aldı. Dersi kavramak gerekiyor. Bazılarımızın zihinleri o kadar kapalı, o derecede beyinleri şerbetli ki, çıkan dersi ihata edebileceklerinden şüpheliyim.

Yazımız, Kopenhag Zirvesi'nin dün geceki gelişmelerinden önce kaleme alındı. Türkiye'ye tarih meselesi hâlâ münakaşa konusu idi. Kıbrıs da öyle.Zirve'den olumsuzluk beklemiyoruz. Her hâl-ü kârda yolumuza devam kararımız değişmiyecektir. 24 Şubat 1793'te Nizâm-ı Cedîd'i (bugünki Türkçe'si: Yeni Düzen) devlet rejimi ilân etmiştik. Ki Batı'ya (yani Avrupa'ya) dönük büyük reformların başlangıcıdır.

O kadar zamandır üzerinde konuşulan tarihî Kopenhag Zirvesi bugün başladı. 15 Avrupa Birliği üyesi ve 13 aday devletin hükûmet başkanları, bu arada Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, Zirve'ye katılıyor. 10 aday ülkeye tam üyelik verilmesi bekleniyor (Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Litvanya, Letonya, Estonya, Malta, Kıbrıs). 2 aday ülke (Romanya ile Bulgaristan) müzakerelerine devam ediyorlar, muhtemelen tam üyelik tarihleri belirlenecek. Türkiye Cumhuriyeti 13. adaydır.

Kopenhag geriliminin finaline saatler kaldı. Cumhurbaşkanımız gitmekten vazgeçti. Haklıdır. Sayın Erdoğan ve Başbakan Sayın Gül, gidip filmin finalini seyredecekler. Final, Türkiye Cumhuriyeti'nin dış politikasını etkiliyecektir. Almanya'ya fayda getirmiyecektir. Türk oyları ile seçim kazanan bugünki federal hükûmet, Türkler'i kızdırdı. Berlin, en büyük rakîbi saydığı Washington'ın Avrasya projelerinde Türkiye'nin daha yardımcı olması zeminini hazırladı.

Saddam Hüseyin, 12.000 sayfa tutan Irak'ın silâh envanterini Birleşmiş Milletler'e gönderdi. Denetçiler ise ülkede harıl harıl kitle imha silâhları arıyorlar. Arada bir, hardal gazı izlerine tesadüf edildiği kabîlinden rivayetler çıkıyor. Hangi çeşit füzenin Irak kategorisindeki devletlere yasaklandığını bilecek askerî kültürüm yok. Ama Irak'ın elinde füzeler bulunuyor.

Berlin'in kasvetli bir şatosunda Fransa Cumhurbaşkanı Chirac ile Almanya Şansölyesi Schröder'in Türkiye'ye verdikleri müzakere tarihi, çok sakıncalıdır. Hem Türkiye, hem Fransa ile Almanya ve Avrupa Birliği bakımından... Hiçbir tarafa hayır getirmez. Akla gelebilen ve gelmeyen nice şer tohumlarını yeşertebilir.

Dış politika temaslarında yaşayıp doruğuna eriştiğimiz trafik, önümüzdeki hafta durgunluğa girecek. Zira Kopenhag'da hakkımızda bir karar alınacak. Tavrımız, kararın mahiyetine göre şekillenecek. Her kafadan başka ses yükselecek. Sonra nisbeten sükûn başlıyacak. Avrupa kriterleri istikametinde reform çalışmalarımız rutinleşecek.

Hükûmetin bütün önceliği ve âciliyeti Avrupa Birliği'ne vermesi, en doğru millî politikadır. Kimse statükoculara kulak asmasın. Zira gerek ekonomi, gerek demokrasi çıkmazlarından kurtulmamız, Avrupa Birliği'ne girmemize, veya yakınlaşmamıza, yahut AB normlarını hızla ve tereddütsüz kabûl etmemize bağlıdır. Başka alternatifimiz yoktur.

Bayram günleri Ankara'da yoğun dış politika temasları ile geçecek. Dün Kofi Annan'ın temsilcisi Alvaro de Soto, Birleşmiş Milletler'in Kıbrıs planı için Ankara'da dışişleri bakanlığında acele edilmesini istedi. ABD savunma ve dışişleri bakan yardımcıları geliyor. Biri biri ardı sıra Avrupa devletleri dışişleri bakanları gelip gidiyor. Bu arada IMF ile AK Parti iktidarının resmî temasları da başladı.

Bayram haftasındayız. Türkiye Büyük Millet Meclisi hafta içinde yalnız yarın toplanıp komisyon üyelerini seçecek. Buna rağmen diplomatik trafik çok yoğun. Yabancı devlet adamları biribiri ardınca Ankara'ya gelip önemli siyasî temaslarda bulunacaklar.

Yazımın başlığını Sayın Mesut Yılmaz için attım. Acaba yanlış mı yaptım? Zira Yılmaz, sadece Anavatan Partisi genel başkanlığından istifa etti. Politikadan çekileceğine dair teyitte bulunmadı. Bu alanın çok tecrübeli bir üstadının politikaya girilir, çıkılmaz dediğini unutmuyorum.

Kopenhag zirvesine iki hafta kala Avrupa Birliği'nin neresindeyiz? sorusunun cevabı, boşluktadır. 12 Aralık zirvesinde 2003 içinde müzakere tarihi almamız ihtimali bize göre yüzde 49'dur. Ancak dış politikada bazan süratli gelişmeler olur.

İktidar partisi genel başkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, ikinci Avrupa turuna başladı: Lizbon, Helsinki, Stockholm vs. Bu suretle yarın, 15 Avrupa Birliği üyesi ülkeyi ziyaretlerini tamamlıyacak. Arkasından Başbakan Sayın Abdullah Gül'ün Avrupa başkentlerine gezisi başlıyor.

Kopenhag zirvesine iki hafta kaldı. Başbakan Abdullah Gül, Avrupa Birliği'ni şoke edecek reformlar yapılacağını söylemişti. Tayyip Erdoğan, Avrupa demokrasi ölçütleri yönünde bütün reformların en büyük hızla yerine getirilip uygulanacağı üzerinde güvence verdi. Görüştüğü Avrupalı devlet adamları, içtenliğine ve ciddiyetine inanmışlardır sanıyorum.

Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın, demokrasilerde görülmemiş durumunu vurgulamak istiyorum. Ülkenin en çok oy almış kişisi, milletvekili değildir. Bu çarpıklığı düzeltmek lazım. Uzamaması gerekir, uzarsa tavsar. Bu husustaki kanaatimiz kesindir.

Kıbrıs ve AB konularının biribiri ile ilişkisi bulunmadığı hususundaki resmi görüşümüzü daha fazla sürdüreceğimizi sanmıyoruz. Niçin! Çünkü bütün dünya ve bizim en yoğun münasebette olduğumuz ABD ile AB, bu fikirde değiller. Bundan önemlisi, görüşümüz gerçekleri yansıtmıyor. Katı gerçeklere oturtulan politika daha sağlıklıdır.