Ayşe G. Tunceroğlu

Dünya küçüldü demek âdet oldu. Dünya global bir köy haline geldi demek. Ben de sık sık söylüyorum bunu. Haberleşme ve ulaşım vasıtalarının akıl almaz gelişmesi bize böyle düşündürür oldu.

Bugün ayın üçüdür... Ben ABD yolundayım, memleketim AB yolunda. Uçak Atlantik'i geçerken mutlaka türbülansa yakalanır. Sarsılır da sarsılır, sallanır da sallanır. Çok geçmeden yumuşak sesli bir hostesin anonsu duyulur: "Sayın yolcular, bulunduğumuz yükseklikteki hava şartlarından dolayı...." Yani "Korkmayın, dayanın, koltuklarınıza oturup kemerlerinizi bağlayın, pilotunuza güvenin, şimdi geçecek" demeye getirirler. Korkmuyor gibi, oralı değilmiş gibi davranırsınız ama pekâla korkarsınız. Gerçekten biraz sonra sarsıntılar geçer, rahat bir nefes alırsınız.

Âletler bizâtihî iyi veya kötü olmaz. Kullanıcılarının elinde iyi veya kötü olarak iş görürler. Bıçak ile cinayet de işlenir, ekmek de kesilir.

Bir sahil kasabamızda, motelin küçük lobisinde ilköğretim çağı çocukları televizyon seyrediyordu. Altı çocuk... Ekrana peş peşe müzik kliplerinden parçalar geliyor. Cep telefonu sesi reklamı gibi birşeydi sanırım. Hani "şu sesi istiyorsanız şu numarayı arayın" falan deniyor ya... Günün moda şarkıları geçit resmi yaptı, derken... baktım, mehter marşı klibi yayına girdi. "Ceddin deden, neslin baban...."

3 Ekim yaklaşırken memleket havasını bulandırmak isteyenler ayaklandı. Maksat halkı, polisi, askeri galeyana getirmek, kargaşa ortamı doğurmak, gerginlik çıkarmak, güvenlik kuvvetlerinin müdahale etmesini sağlayıp kendilerini mağdur duruma düşürmek, sonra da Avrupa'ya dönüp "Bakın demokrasi yok burada. İnsan hakları ihlâl ediliyor. Daha fazla demokratikleşme istiyoruz!" diye haykırıp "nihaî hedef" yolunda mümkün olduğunca yol katetmek.

Şimdi ben bu başlığı "İngilizce Sendromu" şeklinde koysaydım daha "havalı" olurdu. Daha ciddî havalı, daha ilmî havalı...

Bizdeki sorunlardan biri de "köpek sorunu"dur. Avrupa Birliği bu işe el attı mı, atacak mı bilmem. Ben bir atayım dedim. Köpek sorunu iki başlık altında incelenmelidir: 1-Sokak köpekleri 2-Sahipli köpekler.

Tanburî Mustafa Çavuş'un şarkısı böyle der. Tarladan dönen yorgun delikanlı "Biberler fesleğen oldu" diye dertlenince bu şarkıyı hatırladım. Bayılıyorum bu halk ifadelerine. Meğerse kırmızı biber kökenlerinin kimi hastalık kapmış.

Bir de İstanbul'a indim ki çarşı pazar... "Kürt sorunu" diye çalkalanmakta. Hava kirliliği sorun... Deniz kirliliği sorun... Gürültü kirliliği sorun... Sokak kirliliği sorun... Kaçak yapılaşma sorun...

Dünyada 6 milyar kişi olduk. Orhan Veli: Şu dünyada topu topu / İki milyar kişiyiz, / Birbirimizi biliriz. demiş 1940'lı yıllarda. O vakitten beri nüfusumuz üçe katlanmış.

Hapishâneden çıkar çıkmaz tekrar suç işleyenlere neden şaşırıyoruz ki? Bazıları, -elbette herkes değil- dışarı çıkar çıkmaz, âdeta tekrar nasıl içeri girebilirim diye düşünmeye başlıyor. "Bak sen! Hiç ders almamışlar. Uslanmamışlar" diye niye kınıyoruz ki onları?

Televizyon ana haber bülteninden öğrendik geçenlerde: Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde ilk yürüyen merdiven hizmete girmiş! Spiker devam etti: "New York'ta ilk yürüyen merdiven 1848'de açılmıştır.

Terör sivil insanları vurduğu için vahşettir, dehşettir, kalleştir. Sivil insan ne demek? Üniformalı olmayan, savaş düzeninde olmayan, elinde silah bulunmayan insan. Yoksa sonuç itibariyle terör de savaş da insanların öldürülmesiyle sonuçlanmaktadır. İ

Onlar evlerinde oturuyorlardı. Evlerinde uyuyorlardı. Ocağa bir kap yemek koymuştu birisi. Nohutlu bulgur pilavı... Nine plastik leğenin içinde torununu yıkıyordu. Genç anne yeni doğan bebeğini dizine yatırmış sallıyordu...

"Hayatımın bu son devresinde, hayatımın hikâyesini anlatmak üzere mütevazı bir işe giriştim... İnsanoğlunun kendi kendini yok etmenin eşiğine geldiği gerçeğini görmezsek, ülkemizi ve dünyadaki diğer milletleri anlayamayız.

Evvel zaman içinde... Bir delikanlı vardı. Amerika'da doğup büyümüş okumuştu. Hem TC vatandaşı hem ABD vatandaşı idi. Yüksek tahsilini Cornell Üniversitesi'nde yaparken Türkiye'de askerlik yaşı geldiği için askerliği tecil ettirmek üzere Washington Büyükelçiliği Eğitim Müşavirliğine başvurdu. "Sana öğrenci dosyası açalım" dediler.

Geçen aylarda iki liste yayımlandı. Dünyanın en iyi üniversitelerini gösteren iki liste.

Amerikalıların "büyük" şeylere meraklı olduğu söylenir. Amerikalı fizikî görünüşe hayran imiş ama asıl büyüklük karşısında gözleri kamaşırmış. Meselâ, Avrupalılar nüansları ve karmaşıklığı önemsermiş; Japonlar sadelikten ve küçüklükten yanaymış. Fakat Amerikalı için ille de en iri, en büyük, en çok... En şöyle, en böyle...

Amerikan okullarında ilk, orta, liseyi okuyan çocuklarımı eğer haftada bir, ayda bir kiliseye götürselerdi, rahibin önünde diz çöktürüp İncil'den parçalar dinletselerdi asla kabul edemezdim.

Bazen düşünürüm, İstanbul'u bize böylesine sevdiren İstanbul şarkıları, İstanbul şiirleri midir acaba? Dünya coğrafyasının dört bir tarafında çok güzel şehirler gördükçe buna daha fazla inanır oldum.