Yılmaz Öztuna

Enver Paşa, Talat Paşa, Cemal Paşa, en derin Türk milliyetçileri arasındadır. Türk yaratılmanın aşkıyla yanıp tutuşuyorlardı. Sonuç: 2 milyon Türk'ü öldürüp son Türk imparatorluğunu batırdılar. Adriyatik'le Hind Okyanusu, Orta Avrupa ile Orta Afrika arasında teslim aldıkları Türkiye'de birkaç yıl sonra Polatlı'da düşman toplarının sesi duyuluyordu.

Devlet Bakanı Kemal Derviş'in Ekonomi ile Politika'nın ayrılması ifadesinin yanlış anlaşıldığını sanıyorum. Sayın Bakan'ın söylediği, özelleştirme suretiyle KİT'lerin, bankaların, Devlet'le ilişkilerinin kesilmesi manasındadır. Bu suretle siyasî nüfuz kullanarak yolsuzluk, hortumlama, âtıfet yapılamıyacaktır.

Bankalar Yasası ile Telekom Yasası, bu hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndedir. Batı, bu iki kanunu gösterge şeklinde algıladığını saklamadı, açıkça yüzümüze karşı söyledi. Türkiye'ye kredi musluklarının açılması için gösterge... Niçin?

Kimsenin tanımadığı çok değerli bir ekonomist, birden Türkiye'nin tam ortasına düştü. Bugün seçim olsa partisi, muhtemelen 1. parti olacak derecede halkın teveccühünü kazandı. Ama bir hafta veya bir yıl sonraki popülerliği tamamen meçhuldür.

Politika, bilhassa şu krizli günlerde hata kaldırmaz. Bu husus bütün partiler, özellikle krizden sorumlu iktidar partileri için geçerlidir. Ama böyle olmuyor.

Lider kelimesini genel başkan yerine, daha kısa olduğu için kullandığımız farkedilmiştir. Zira bugün genel başkanlar var. Liderler yok. İnönü, Menderes, Demirel, Özal, Türkeş lider idiler.

Hükûmetin revizyonunun arefesinde bulunduğumuzun bütün emareleri kendini gösterdi. Bir hükûmetin ve üyeleri bakanların karakterleri, güven oylamasından sonraki birkaç ay içinde belli olur. Neler yapıp neler yapamıyacakları üzerinde fikirler oluşur.

Siyasî sorumluluk çok geniş kapsamlı bir kavramdır. Pek çok faktörü içerir. Sadece yasalarla sınırlı değildir. Yasaların ötesinde, yasalarda bulunmayan unsurları ihtiva eder. Parlamenter sistemde sorumluluğun zirvesinde başbakan vardır.

Çok büyük bir sakarlık veya aymazlık yapmadığımız takdirde bu krizi atlatacağımız belli oldu. Krizin bilançosunu sonra yaparız. Asıl bilançoyu daha sonraları tarihçiler çıkartacaklar. Ancak bu defa da sistemi bozmadan, daha açık ifadeyle demokrasiden ve liberalizmden kopmadan, çıtayı kör topal da olsa atlamış bulunmamız, değil uzun, orta vadede bile bizi kurtarmaz.

Avrupa Birliği olur da Amerika Kıt'ası Devletleri Birliği olmaz mı? Birkaç gün önce Kanada'nın Kebek şehrinde Kuzey ve Güney Amerika kıt'alarındaki -yalnız Küba'yı dışarıda bırakarak- tam 34 devlet başkanı veya başbakanı, tarihî bir anlaşmaya imza koydular: Amerika Serbest Ticaret Alanı (FTAA).

Hükûmetin kredi bulmakta zorlandığı açıktır. Elbette taze para gelmeye başlıyacak. Fakat kredi verecek ülkeler -ki başta Birleşik Amerika, sonra Almanya geliyor- kılı kırk yarıyorlar. Niçin? Efendim, Türkiye belirlenmiş ve verimli yatırımlar için para taleb etmiyor.

Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün'ün bir teklifi dikkatimizi çekti. Bilmem hükûmetimizin dikkatini de çekti mi? Başkan, yurt dışındaki servetlerin beyanına imkân tanıyacak düzenlemeler yapılır, bu paralar ülkeye getirilirse, döviz ve kaynak sıkıntsı ortadan kalkar diyor.

İstanbul'da 5 yıldızlı bir otel, 12 saat müddetle, yeni bir Çeçen eylemi yaşadı. Türkiye'nin misafiri pek çok yabancı rehine alındı. Felâketli günler geçiren Türkiye, bir millî bayramını kutluyordu. Milyonlarca Türk ya Kafkas asıllıdır veya Kafkas kavimlerinden biriyle herhangi bir kuşakta akrabalığı vardır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışının 81. yıldönümüdür. 23 Nisan 1920... Tarihimizin en karanlık günlerinde söndürülemez bir alev gibi fışkıran millî irade... Millî Mücadele'mizi kazanan 1. TBMM'nin üyelerine ve başkomutan seçtikleri başkanları Gazi Mustafa Kemal Paşa Atatürk'e, şükran, minnet ve muhabbet duygularımızı tekrarlıyoruz. Yaptıklarına hayranlığımızı vurguluyoruz.

1914'te 1 TL=4.80 dolar idi. Sonraki gelişmeler şöyledir: 1917'de 1 TL=3.70 dolar, 1923'te 1 TL=0.80 dolar, 1925'te 1 dolar 189 kuruş, 1930'da 120 kuruş. Sonra 1 dolar 180 kuruş, devalüe edilip 280 kuruş, sonraki devalüasyonlarda önce 10 TL, sonra 13 TL oldu. Bu devalüasyonlar 1950'de İnönü, 1960'ta Menderes hükûmetlerini yıktı.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Savurganlık Ekonomisi başlıklı bir rapor yayınladı. Rapora göre anlı şanlı Türkiye Cumhuriyetimiz, son 10 yılda (1990-2000) 195 milyar doları gereksiz yere harcamış, her tarafa savurmuş.

Piyasalarımız kadar, kredi verecek dış kuruluşlar da Kemal Derviş'in, programın para bölümünü açıklamasını bekliyorlar.

Kemal Derviş, 1990'lı yılları Türkiye'nin pas geçtiğini, değerlendiremediğini, borç ve yüksek faiz batağına düştüğünü vurguladı. Acaba niçin? Niçinini açıklamak, ekonomi veya hazine bakanının konusu değil.

Sayın Kemal Derviş, haftalardır sabırsızlıkla beklenen reform programının anahatlarını nihayet açıkladı. Güzel bir programdı. Uygulandığı takdirde kısa müddet içinde Türkiye'yi krizden çıkaracak mahiyetteydi. Enflasyon tedricen düşecek, serbest döviz kuru ihracatı açacak, turizmi geliştirecekti. Üzerinde iyi çalışılmış, ümit verici bir programdı.

Türkiye ümidini yitirmiş, öfkeli insanlarla dolu. Böyle bir ortamda kışkırtma sonucu eylemler işten bile değildir. Kötü şeyler vuku bulur. Olumlu herhangi bir sonuç mümkün değildir. Demokrasi bozulur.