Prof. Dr. İsmail Kaya

Hakiki esnafın ağzından duyarız, "dükkân senin!" Para mühim değil manasına söylerler. Alsam mı, almasam mı; şunu mu alsam, bunu mu alsam diye düşündüğünüz bir sırada da "mal benim, ne zaman istersen paran hazır" der, sizi rahatlatırlar. Gerçek esnafın bu sözlerinde gerçekten samimi olduklarını düşünürüm.

Türk Telekom'un özelleştirilme ihalesinde en yüksek teklifi veren firmanın genel müdürü, "Daha fazlasını verirdik. Eğer rakibimiz devam etseydi, biz de fiyatı yükseltir, % 1'i bir farkla Telekom'u kaçırmak istemezdik" demiş. İhaleden sonra, "ama biz peşin ödeyeceğiz" diyenler de çıkmıştı, duymuşsunuzdur.

ki hafta boyunca memleketimin kendine has o güzelim şivesiyle kulaklarımın pasını giderdim. Ama şivemi bir türlü tam açamadım. Siz becerebiliyorsanız, başlıktaki "sıkdı gaari" kısmını lütfen Ege-Denizli şivesiyle okuyun.

İş Dünyamızda bazı "joker" kelimeler var. Bunlardan biri pazarlama ise diğeri de marka. Cem Yılmaz'ın "eğitim şart" gırgırı gibi, okumuş yazmış insanlarımız dâhil, hemen herkes markaya ve pazarlamaya süslü püslü elbiseler giydirip her fırsatta ortaya sürüyorlar.

Çilek mevsimi geldi geçiyor. Meyvelerin en süslüsü, kokusu, rengi, lezzeti ve ağız dolusu suyuyla ağızlarda ve dillerde. Geçen hafta başlayan Wimbledon Tenis Turnuvası vesilesiyle öğrendiklerimi sizinle paylaşayım istedim.

Bir pazarlamacının ilk ve en önemli işi, müşterisini yakından tanımaktır. Ben de, bir kuş olup omzunuza konmak ve siz bu yazıyı okurken seyretmek, duygularınızı, düşüncelerinizi, duruşunuzu, yüzünüzü ve mimiklerinizi okumak isterdim.

İlk ve orta dereceli okullarda üç ay sürecek tatil dönemi başladı. Karneler ve hediyeler alındı verildi. Piyasalara bir hareket geldi.

Çok şey satmaya kalkan bir şey satamıyor. Bir şey satan çok şey satabiliyor. Bu köşelerde çok laf ederiz, ama aslında derdimiz "bir şey" diyebilmektir. Bir şey diyebilmişsek çok şey anlatmışızdır.

Bol gollü bir haftayı geride bıraktık. Şampiyonlar Ligi maçında karşılıklı goller gördük. Bu organizasyondaki başarımızla biz de bir nevi gol atmış olduk. Yüzlerce TV kanalı üzerinden dünyadaki milyonlarca seyirciye İstanbul ve Türkiye tanıtıldı. İyi oldu.

Nano" kelimesini reklâmlarda da gördüm ya, artık gam yemem. No, no diyenlere rağmen, nano teknoloji hayatımıza girdi demektir.

Pazarola'yı kimler okuyor bilmiyorum ama gençlerin okumalarını daha çok arzu ediyorum. Artık iş onlarda. Bizler bayatlamışız. Ne eğilir, ne bükülürüz. Gençler ümit dolu. Yeter ki, yenilik üretsinler, kafa yorsunlar. Yeter ki, önleri kesilmesin, yolları tıkanmasın.

Geçen hafta, alışveriş dünyamızı ve gelecekteki refah düzeyimizi etkileyecek bir anlaşma epeyce ses getirdi. Fiba'nın Gima ve Endi'si, gündüz bir yandan Koç'un Migros'uyla görüşülürken, gece yarısından sonra aniden Sabancı'nın Carrefour'una satılıverdi.

Yıllardır güzel güzel kullandığınız cep telefonuna bir gün "yüksek fatura yüzünden telefonunuz görüşmeye kapatılmıştır" mesajı gelirse ne yaparsınız?

Altmış ülkeden bin kadar yönetici ve girişimci Dünya Alışveriş Merkezleri Zirvesi için geçen hafta İstanbul'daydılar. Alışveriş merkezleri, günümüzde sadece alışveriş yapılan yerler değil, pazarlamanın yoğun bir şekilde insan hayatına girdiği, ihtiyaçla eğlencenin birleştiği, insan ömrünün bir bölümünün yaşandığı mekânlar haline dönüştü.

Hizmet etmeyen hizmetçi bulamaz. Devlet vatandaş ilişkisi de aynen öyle. Vatandaş devlete hizmet edecek, devlet de vatandaşa.

Pazarlama, mutluluğun manivelası. Pazarlamacı, elindeki manivela ile dünyayı değiştirebilecek bir kahraman. Pazarlamacı, insanların en duyarlı ve en haz verici noktalarına dokunmak suretiyle kendilerini mutlu hissetmelerine, keyif almalarına yardımcı oluyor.

Pazarlama, başkalarının hacetini görerek kendi hacetini giderme sanatıdır. Hacet kelimesi size kötü çağrışımlar yaptırdıysa, onun yerine, ihtiyaç, istek, arzu, heves, maksat, amaç, kazanç gibi kelimeler de koyabilirsiniz. "Pazarlama, başkalarına kazandırarak kazanma sanatıdır" örneğinde olduğu gibi.

Gerçeklerin sun'i ortamlarda yaşandığı, hakikatlerin yerini hayallerin aldığı bir televizyon dizisi daha listelerde kendine yer arıyor. Konu iş dünyasıyla ve hele pazarlamayla ilgili olunca, dayanamadım. Üç ay daha gündemde kalacak.

Pazarlamanın inceliklerini, kâr anlayışını, müşterinin asıl kazanç kaynağı olduğunu anlattığım bir derste, keyiflenmiş ve "Demek ki neymiş? Müşteriden gelir, müşteriye gidermiş!" demiştim.

Alnımın teriyle kazandığımı dilediğimce harcarım, kime ne? Siz asıl, üretmeden tüketenlere, "Yörük kesesinden kuzu çevirenlere" dikkat edin.