Resul İzmirli

Yabancı sermaye konusu yıllardır ülke gündemini işgal eder durur. Herkes bu konuda konuşur, fikir beyan eder. Dünyada katrilyonlarca -hadi trilyonlarca olsun- dolar gidecek ülke, desteklenecek rasyonel projeler arar durur.

Yurt dışında Sudanlı bir grupla karşılaşmıştım yıllar önce. Bir dolmuşa binmek üzere sırada bekliyorduk. Kısa bekleme anında dünyanın sempatiklikte birinci sıraları zorlayacak güzellik ve samimiyetteki "Sudanlı"larla kısa bir tanışma faslı oldu. Biz onları bembeyaz kıyafet ve dişlerinden tanıdık. Onlar bizi çıkaramadılar.

Üniversitede asistanlık dönemlerimiz... Arkadaşım Prof. Dr. Erdoğan Oktay Hollanda'ya, bir üniversitede iki yıl tarımsal planlama ile ilgili çalışmalar yapmak üzere gitmişti. Döndüğünde epey sorgulamıştık kendisini. O yıllar yani 1970'li yıllarda Avrupa'ya gitmiş olmak bayağı önemli bir özellikti. Sohbetlerden aklımda kalanlardan biri şu;

1 Ocak herkes evinde. Gazeteciler görev başında. Yılbaşı ertesinde manşete çekilecek haber bulma zorluğu yaşanır genelde. Bizde de öyle oldu. Gündemi isteksizce gözden geçirirken bir konu, toplantıya katılanları yavaş yavaş harekete geçirdi. "Kaçak elektrik" hırsızlık suçu kapsamına alınmış.

Başbakanlık'tan dün yapılacak toplantının davetini alınca, Pazar günkü yazımı bu toplantının mahiyetini kestirmeye yöneltmiştim. Özet olarak, ülke çıkarları söz konusu olduğunda "Karizmatik gazetecilik"ten biraz fedakârlık yapmamız gerekir demiştik o yazıda...

Yaklaşık 15 yıldır "basın" denilen camianın içindeyim. Özellikle son iki yıldır da bire bir gazetecilik yapıyorum. Her gün "manşet toplantısı" ya da "Birinci sayfa"nın hazırlandığı toplantılara katılıyorum. Elinizde binlerce haber, görüntü, dedikodu, sansasyon;

Biz savaş işini dünyada en iyi bilen bir milletiz. Özellikle Osmanlı İmparatorluğunun yok olmasına sebep olan Birinci Dünya ve Balkan Savaşlarında ve onu takip eden Kurtuluş Savaşımızda milletimizin neler çektiğini bizden önceki nesil bizzat yaşayarak, bizim nesil duyarak ve o sıkıntılı dönemin acılarını ekonomik açıdan az çok hissederek bildik. Şimdi de etrafımızda Ortadoğu'da, kuzey doğuda halen bu acıları çeken insanlar var. Buna bir de burnumuzun dibinde Irak savaşı ekleniyor.

Bendeniz 1970-1990 yılları arasında İzmir'de iki üniversitede görev yaptım. Görev yaptığım fakültelere arasıra uğramaya gayret eder, arkadaşlarımla hasret gidermeye çalışırım. Gözlemlerim ana hatlarıyla şöyle...

Uzaya ilk uydunun gönderildiği yılları bizim nesil yaşadı. Ne heyecanlanmıştık... Amerikalılarla Ruslar kıyasıya yarışıyorlardı o zaman da... En çok merak edilen konu da uzay kapsülünün geri dönüş macerasıydı.

Çocuğunun hastalığı konusunda hekimlere başvuran ve derdine deva bulamayan bir anne, çaresiz kalınca, zamanın âlimlerinden birine başvurur. "Efendim der, bu benim çocuğum şekeri çok seviyor, yemeden duramıyor. Şeker yiyince de vücudu kabarıyor. Hekimlere başvurduk. Bir netice alamadık. Lütfen bize yardım edin. Ne yapmalıyız, nereye başvurmalıyız?"

Lütfen ne olursunuz, şu güzel ülkenin ve o güzel ülkenin insanlarının kıymetini bilelim... Nereden mi çıktı şimdi bu laf! Arzedeyim. Beş gün içinde biri Avrupa Birliği'nin kıdemli üyesi ve dönem başkanı olan Danimarka-Kopenhag'ta, diğeri Avrupa Birliği'nin ortak almak hususunda güya nazlandığı Türkiye'de-Antalya'da iki otelde kaldım...

12 Aralık hepimiz için gerçekten uzun bir gün oldu. Özellikle Kopenhag'ta hareketlilik gece yarısına kadar sürdü. Sonunda Dönem Başkanı Danimarka'nın genç Başbakanı beklenen açıklamayı yaptı. Türkiye 2004 Aralık'ına kadar siyasi kriterlerle ilgili hukuki ve fiili olarak tatminkâr düzenlemeleri gerçekleştirirse müzakerelere başlayacak ve göstereceği performansa bağlı olarak üyeliğe kabul edilecek.

"Yüzdük yüzdük, kuyruğuna geldik" deyimi de anlamlıdır bendeniz için.Hani kurban bayramında koyunu yatırıp yüzmeye başlarsınız, üst tarafta pek zorlanmazsınız, ama iş kuyruk kısmına geldiğinde bayağı bir zorlanırsınız. Bunun iki sebebi vardır. İş oraya varıncaya kadar epey yorulursunuz, diğer taraftan kuyruk kısmının derisi biraz yağlı ve de karmaşık bir yapıdadır. İşte bu anda sinirlerinize hakim olmalı, bütün ustalığınızı sabırla uygulayıp deriyi bıçak darbeleriyle zedelemeden sıyırıp çıkarmalısınız. Aksi takdirde derinin değeri düşer.

Yönetim konusunda son yıllarda akıl almaz, çok renkli ve etkileyici akımlar ortaya çıkıyor. Son yılların gözde modellerinden biri "Öğrenen Organizasyonlar..." Birçok yönetim uzmanının kafa yorduğu bu akımın en etkili öncülerinden biri Peter Senge. Kendisini İstanbul'a geldiğinde dinlemiş ve o zamanlar hazırladığımız bir televizyon programı için özel bir röportaj yapmıştık.

İletişim son yılların gözde konusu... Kitaplar, konferanslar, seminerlerde enine boyuna ele alınan bu konunun en önemli boyutlarından biri "empati". Empati çok dar anlamıyla "İletişimde kendini muhatabının yerine koymak" olarak tamamlanıyor.

Sünnet günü tutturdum "Ben fayton değil, taksi isterim" diye. Bende bir naz bir hava. Aslında halamın beyi Şükrü enişte faytonculuk yapıyor. Sünnet için faytonunu hazırlamış süslemiş. Adamcağıza ayıp olacak. Bendenize anlatmak ne mümkün. Sonunda bir taksi geliyor, taksi önde, faytonlar arkada sünnet konvoyu şöyle davullu zurnalı, harmandalılı zeybekli yola çıkıyor. Sünnet çocuğu eğer biraz kendini pek bilemiyen cinsten 7-8 yaşlarında ise, etrafında olan biteni pek algılayamaz.

Çocukluğumda, Alaşehir'de bir "Mestçi Nene"miz vardı. Kültür hazinesi cahil bir kadındı. Annelerimiz toplanıp üç beş laf etmek istedikleri zaman, ayrı bir odaya ninemizi alır, bütün çocukları en canavarları dahil o odaya tıkar ve keyiflerine bakarlardı. "Mestçi Nene"nin ağzından bal damlardı. O ne masallar, ne hikayeler, en azılılarımız bile ağzımızın suyu akarak saatlerce dinlerdik rahmetliyi.

TOBB ve İKV'yi, Brüksel-Conrad Otel'de düzenlediği gerçekten mükemmel Türkiye Platfomu organizasyonundan dolayı tebrik ediyorum.. Toplantıya Avrupa Birliği'nden katılan Bay Roger Briesch ve Bayan Anna Diamontopoulou'yu çok büyük bir dikkatle takip ettim. Bay Briesch Türkiye'de uzun yıllar bulunmuş bir sendikacı. Türk toplumunun Avrupa Birliği'ne katılma konusunda son yıllardaki arzulu ve canlı davranışını yerinde görmüş biri.

NATO Asamblesi dolayısıyla verilen resepsiyonda çeşitli ülkelerin temsilcileriyle ayak üstü sohbet etme imkânı bulmuştum. Hatta babacan tavırlarla elini uzatıp hararetli bir tokalaşmadan sonra kendini Rus askerî ataşesi olarak takdim eden zat bir an irkilmeme sebep oldu. Bunu kendisine de söyledim epey gülüştük.

Yıl 1974. Almanya'ya genç bir doktora öğrencisi olarak gitmiştim. O günlerde enstitüdeki Alman çalışma arkadaşlarım kıyafetime bakıp, "Siz her zaman böyle ceket kravat, daha doğrusu bizim gibi mi giyiniyorsunuz? Fes takmıyor musunuz?" diye gayet safiyane sorarlardı. Bu, şu demek: Avrupalı'nın genel kültür seviyesi oldukça düşüktür.