Yetenekli Kalemler

“Bayraklı Baba” diye meşhur olmuş Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinde bulunan bu türbe...

Duyguların yaşı var mı bilmiyorum? Bence her duygunun yaşı yoktur ama bir tanesi istisna. O da aşktır. Âşık olmak Anadolu tabiri ile sevdalanmak ergenlik çağına girmekle başlar ve 20’li yaşların sonuna doğru biter. Bu yaştan sonra artık insanların gözü aşkı sevdayı görmez. Daha çok ihtiyaçlara yönelir. İnsanların kişilik özelliklerinin tam olarak oturduğu yaşlardır bu yaşlar. 20’li yaşların sonu 30’lu yaşların başı artık insanlar hayatı paylaşacağı ve yıllarca sürecek bir ev arkadaşı arar gibi bakar evliliğe...

“Benim çektiğim sıkıntıları evladım çekmesin” ne demek? İki kısa anekdotumu sunmak istiyorum. Meksika çöllerinde yetişen ve sağlam lifleriyle meşhur olan Sisal adlı bir kaktüs türü vardır. Zor şartlarda dayanılmaz soğuk ve ayazda kavurucu sıcaklarda taşlı, çakıllı topraklarda mücadele ederek elde ediyor sağlam liflerini.

Kişilikçi Tarih Teorisi; tarihin seyrini belirleyen olayların büyük şahsiyetlerin etkisiyle meydana geldiğini savunur. Bu teoriye göre, tarih toplumsal ya da çevresel şartlardan çok bireylerin katkısıyla yazılır, bireyler olmasaydı birçok önemli olay gerçekleşmeyebilirdi. Örnek verecek olursak; Fatih Sultan Mehmet’in liderliği ve vizyonu... 1453’te İstanbul’u fethederek Bizans İmparatorluğu’nu sona erdirmiş ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bir dünya gücü hâline gelmesini sağlamıştır. Napolyon’un liderliği, Avrupa’nın siyasi haritasını ve güç dengelerini köklü şekilde değiştirmiştir.

Türk tasavvuf edebiyatının Anadolu’da kaleme alınan en eski ve en geniş etkili didaktik eseridir Garibnâme. Türkiye Türkçesiyle yazılmış ilk edebî eserdir aynı zamanda. Tam 12.000 beyitten oluşan Âşık Paşa'nın bu ünlü eseri ahlaki, felsefî, psikolojik, tasavvufî konulardan oluşmaktadır. Tasavvufun yanında Türklerin eski kahramanlıklarını anlatan, sosyal varlıkların tablosunu çizen, Türk dilinin sade ve duru örneklerini edebiyata kazandıran bulunduğu dönemdeki halkı eğitmek için yazılan bir kültür hazinesidir. Âşık Paşa’nın bu mükemmel eseri hakkında onu dört başı mamur dilimize kazandıran Prof. Dr. Kemal Yavuz der ki:

Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol” demiş Mevlâna hazretleri... İki dirhem bir çekirdek olup birbirine takva satma modası... Geçenlerde bir yere gittim. Üç vakit namazı cemaatle kıldık. Aman Allah’ım ne tadili erkân ne tumaninet anlatamazsınız.

Bu sosyal medya yok mu, insanı bazen çileden çıkarır bazen de alır hayallerinizin engin denizlerinde yolculuğa çıkarır. Bilmiyorum nereden almışlar, kimler kaleme almış ama herkes birbirine paylaşa paylaşa benim sosyal sayfama kadar gelmiş birkaç satıra rastladım. Okudukça duygulandım... Çünkü yedi sene önce hayatımdan kayıp giden biricik anneciğim ve onunla sohbet ederken onlardan ilgisiz onları dinlediğim teyzemin konuşmaları geldi hatırıma. Onlar da aynısını söylüyordu:

Fuzuli’nin meşhur beytidir: "Aşk imiş her ne var âlemde,/İlim bir kıyl ü kal imiş ancak."

Konuşurken ne zaman, nerede, nasıl ve ne şekilde hitap etmemiz gerektiğini bilmemiz gerekir. Kısaca bahsetmek gerekirse; Konuşma biçimi, ses tonu ve hitabet insanın kültür seviyesini gösterir. Konuştuğumuz kişinin ünvanı var ise o ünvan ile hitap etmeyi tercih etmeliyiz.

“Bina bitince usta, yaz bitince gölge veren ağaç unutulur” derler. Kim bilir kaç binada tuğlası olan vefakâr insanları unutuveririz işimiz onunla bitince! ‘Akıllı’ telefonlar elimizin altında olmasına rağmen, bir telefon kadar uzağımızda olan insanları aramak dünyanın en zahmetli işi gelir belki de bize! Rahmetli Ömer amcam, nişanlısını görmek için eşek sırtında yarım gününü yolda geçirirmiş. Acaba teknoloji mi bozdu bizi?!

Vicdanın birçok terim anlamı var ise de bir manası da zulüm karşısında haykıran çığlıktır. Eğer göz önünde vahşice bir zalimlik işleniyorsa, gerçek vicdan sahibi bunu görmezden gelerek hayatına devam edemez. Vicdanının sesi ona bunu yaptırmaz. Ama insan, vicdanını sustura sustura kör, sağır ve dilsiz bırakır, artık o vicdan duyarsızlaşır, ta ki kendi canını yakıncaya kadar bu duyarsızlık devam eder. Ama bu Müslüman’a yakışmaz. Çünkü, gerçek hakiki bir Müslüman her daim vicdanını taze tutar. Tutar ki, en ufak bir zulümde rengini ve duruşunu belirtsin ve mazlumun yanında var olsun.

Balıkesir’in Ege kıyısında Kazdağları ve Madra Dağları arasında zeytinlikler içinde uzanan güzel bir körfez kıyısıdır Akçay. Siz burayı yazın denizden karaya poyraz eserken soğuk suları, zeytin yeşili, mandalina kokusu ve Kazdağları’nda güneş batarken göreceksiniz. İnsana huzur umut sevgi ve yaşama sevinci aşılıyor. Bir renkten bir renge geçerken binlerce bitkinin yetiştiği Kazdağları'nda güneş batarken esen rüzgâr temiz havayı ve çam kokusunu içinize dolduruyor.

Evliya Çelebi kendisinin aktardığına göre 25 Mart 1611 tarihinde İstanbul’un Haliç semtinde dünyaya gelmiştir. Babası Derviş Mehmed Zıllî sarayda kuyumcubaşıydı. Evliya, ilk öğrenimini sıbyan mektebinde tamamladıktan sonra Hamid Efendi Medresesi’nde yedi sene İslâmi ilimler tahsili aldı. Medrese eğitiminin yanında Sâdizâde Dârülkurrâsı’nda kendi aktardığına göre on bir yıl tecvit okudu. Sesinin güzelliği ve iyi bir hafız olmasıyla çevresinde tanınır hâle geldi.

İnsanların hiç bilmediğimiz hassas noktaları vardır. Kırgınlıkları, yorgunlukları ve omuzlarında taşırken zorlandıkları yaşanmışlıkları vardır. Bazı kimselere sıradan gelen bir sözün, bir bakışın onlarda ne kadar derin bir yara açtığını bilemezsiniz. Yüreklerindeki acıları kocaman bir gülümsemeyle kapatabilirler. Biz dışarıdan ne kadar da güleç biri deriz. Belki de "gamsız" diye nitelendiririz. Hâlbuki işin iç yüzünü göremeyiz. Çünkü bazı kişiler kendi mutsuzluklarını dışarıya yansıtmazlar. İnsanı o kadar incinmesine rağmen ayakta tutan kuvvet de Allahü tealaya olan inancıdır. "Ne kadar çok olsa da derdim, vardır bir bildiği derdi verenin" inancı çoğu kimselerin tesellisinden on kat daha iyidir. Çünkü inanç kişinin kendisinde olmalı. Her ne olursa olsun hep aynı inanca sığınmalı. Bir umuda bağlanmalı. O derdi, o meseleyi kendi içinde halledemediğin sürece kim ne derse desin şifa bulamazsın. Mahzun gönüllerin ilacı da şifası da Allahü tealadır. En güzel teselliyi de tecelliyi de o verir. Hayat kimisine ağır gelir. Fakat yine de bazı kimseler şükretmekten vazgeçmez. Çünkü bilirler ki şükür beraberinde nimetleri getirir. Bazen insan, zorluklarla sınanmadan içindeki o gücü keşfedemez. O'ndan başka kimse o kalbe ferahlık veremez. Hangi yola sapacağını bilemeyenler, doğru yolun Allah yolu olduğunu bilmeli. Ona göre hareket etmeli. Neler geçmedi ki; “Bu da geçer yahu” demişler. Hiçbir şey için geç de kalınmadı, erken de olmadı. Her şey her zaman tam vaktinde yaşanır. Kimse bir başkasının kaderini yaşayamaz. Her insanın hayatında mutlu ve hüzünlü olduğu anlar vardır. Sen hangisini sularsan, onu büyütürsün. Seçimlerimiz, bizim yaptıklarımızdan ibarettir. O hâlde, neyi besleyeceğini ve hangi yola başvuracağını artık biliyorsun.

İnsan olarak doğarken, insanlığını kaybedenler nelerin içinde olduğunun farkındalar mı? Dünya dönerken, dünyaya haykıranlar savundukları davanın arkasındalar mı? Kim için ne için hangi amaçla neye hizmet ediyor? Varlığa mı, yokluğa mı? Biz neyiz ne yapıyoruz? Soruyor muyuz neredeyiz, ne için adım atıyoruz? Görüyor muyuz? Dünya çığırından çıkarken, insanlık nereye gidiyor?

Küçük bir çocuğun yemek dağıtılan alandan boş yemek kabı ile geri dönerken, kahkahalar ile dudaklarından dökülen kelimeler...

Memleketim Gördes, Manisa’nın mütevazı bir ilçesidir. Öyle ön plana çok fazla çıkmaz. Çok anılmaz. Bunun yanında kendine has kültürünü yaşamaya devam eder. Gelenek ve göreneklerini sürdürür. Bir de insanının mayasında müteşebbis bir ruh vardır. Ufku açıktır. Cesur adımlar atar. Kendine güvenir. Ticaret alanında olsun, eğitim alanında olsun, bürokrasi alanında olsun, akademik kariyer alanında olsun birçok başarılı evladı vardır Gördes’imizin. Eli kalem tutan, meramını yazarak anlatan, kitap çıkaran, yazar-çizer sınıfından yetişmiş çok sayıda Gördesli yazar vardır. Şu an sadece tespit edebildiğimiz otuz ile kırk arası bir sayıda Gördesli yazar grubu var.

“Tarihin seyri içerisinde Türkler savaşma kabiliyetlerini ila-yı kelimetullah için sarf etmişlerdir. Ölürse şehit olmuş göklere kanatlanmış, yaralandılarsa yaralarını ve bedensel engellerini rıza-yı ilahinin dünyada bir nişanesi gibi taşımışlar gazi olmuşlardır.

Bugüne kadar, bağış yaptıklarım hariç, tahminim 300 civarında fidan ve 4 bin civarı da meşe palamudunu ellerimle toprakla buluşturdum. Fotoğrafta yer alan meşe ağacı, Ankara’nın Çubuk ilçesi Esenboğa Mahallesinde yer alan bahçemize palamuttan, on altı yıl önce diktiğim ve şu an yaklaşık yedi metre civarında olan ağaçlardan sadece birisi. Gittiğim yerlerde benden hatıra kalsın diyerek fidan dikiyorum. Berlin’de Branderburg Meydanı yakınındaki park dâhil on farklı yere bile meşe palamudu diktim. Yirmi yıla yakın zaman önce bir ziyaret için gittiğimiz Burhaniye’de yakınlarımızın bahçesine can eriği ağacı dikmiştim. O cömert ağacın adını "Hasan Ağacı" koymuşlar, meyvelerinden her yediklerinde belki beni hatırlıyorlardır.

Gençlere karşı takınılan ön yargıdan söz etmeye çalıştık. Ama inanın bu önyargıya maruz kalmak, eleştirilerek büyümek ve kısıtlanmak kimi gençlerin kimlik arayışlarını zorlaştırabilir, onları yalnızlaştırırken sosyal medyada büyüyen beğeni, görünürlük kültürü gençlerin üzerindeki mükemmeliyetçilik baskısını daha da pekiştirebilir.