M.Ali Özbudun

Borç yönetimi açısından temel amaç, borçları "sıfırlamak" değildir. Borçları sıfırlamak, ne mümkün ve ne de anlamlıdır. Önemli olan, borç yönetiminin makro dengeler üzerinde tehdit ve risk oluşturmamasıdır. Nasıl mı? Defalarca yazdık.

Piyasalar muhtelif, ama bir de "hurafe piyasası" diyebileceğimiz çok renkli bir piyasamız var. Bu piyasada talep, her zaman canlı. Hurafe piyasasının bir bölümü, "beyanat ekonomisi" diyebileceğimiz, bir dizi hamaset ve demagojiden besleniyor. Hurafe erbabına göre, borçlarımız alarm veriyor. Acaba öyle mi? İsterseniz, önce yakın geçmişe şöyle bir bakalım.

Her şey ortada. Mızrak çuvala sığmıyor. Zırva, tevil götürmüyor. Cumhurbaşkanlığı seçimine yönelik tartışmalar, vicdanları örselemeye devam ediyor.

Epeydir düşünüyordum; gündem gergin, ama bir şey eksik. Nihayet buldum. Diyorum ki, böyle bir gündemle "kuş gribi" iyi gider. Ne dersiniz? Nasıl olsa medyamız ve halkımız kuş gribini çok seviyor. Kuş gribini küçümsemeyin; asparagas erbabına, en azından üç haftalık malzeme çıkar.

Zincirler muhtelif.. Küreselleşme sayesinde, hamburger ve pizza zincirinden, otel ve kumarhane zincirine kadar bir dizi zincirle tanıştık. Ne var ki, finansal omurgalı saadet zinciri, bunların hiç birine benzemiyor. Finansal piyasalar, sadece saadet zinciri oluşturmakta değil, zinciri koparma konusunda da şaşılacak bir beceri sergiliyor.

Seçimler yaklaşıyor, siyaset kazanı kaynıyor. Ne var ki, görüntü başka, gerçek bambaşka.. Nasıl mı? Onur Kumbaracıbaşı, geçen hafta ilginç bir konuya değinmiş. "CHP'nin sırdaş hesabı..." başlıklı yazısını, çarpıcı bir cümle ile bitirmiş: "CHP umutla T. Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığını bekliyor!.."

Saz, caz, varyete.. Ne ararsan var. Dört tane araba, birbirini iki metre arayla takip ediyor. Sürücüleri, araya kimseyi sokmamak için cengaverce araba kullanıyor. En öndeki, sürekli solluyor, sağlıyor; arkadakiler ona yetişmek için kelle götürüyor.

Depremden sonra soruyoruz: -Öncü mü, artçı mı? Finansal çalkantılardan sonra da, piyasalar kaşınıyor: -Öncü mü, artçı mı, trend oluşturur mu?

Amigos tıraşos! Kabak tadı verse de, tıraşa devam! Hafta başındaki küresel çalkantıdan sonra nükseden, cari açık muhabbetinden bahsediyorum.

Arz, talep, fiyat, piyasa... Nedir bunlar? Bunlar, alet çantamızdan eksik etmediğimiz, vazgeçemediğimiz kritik kavramlardır.

Bir dost, mail göndermiş, soruyor? -Sen IMF'yi eleştirirdin. Ne oldu da, vazgeçtin? *** IMF destekli istikrar programlarını hırpalamak, bizim mesleğin şiarıdır. Bendeniz de, her fırsatta eleştirdim. Şubat 2001 krizinden sonra, tavrım değişti. Peki, vaktiyle neden eleştirdim? Şöyle ki:

Bir yaz günü.. Büyükada iskelesinde izdiham had safhada. Yolcular, sabırsızlıkla vapurun boşalmasını bekliyor. Tam bu sırada, bir delikanlı, Vasfi Rıza Zobu'nun omuzuna dokunuyor ve hararetle, - "Bak, bak! Bedia Muvahhit gidiyor..." diyor. Vasfi Rıza Zobu, şaka ile karışık, -"Ben kimim ulan!" diyerek, genci paylıyor.

Bindiğim taksinin, radyosuna kulak kabartıyorum. Akademik unvanlı iki uzman, hararetli bir biçimde, Davos toplantılarını tartışıyor. Biri, şöyle diyor: -Ecevit olsaydı, kesinlikle Davos'a gitmezdi; kimseyi de göndermezdi. Diğeri, tasdik ediyor: -Evet, gitmezdi. Zaten, kendi döneminde de gitmedi.

Sövgüye dayalı tepki edebiyatımız, bir hayli zengin. Her nedense, ülkeyi sevmek adına, bir dizi hamaset ve kurnazlık sık sık gündeme oturuyor. Vatan ve millet sevgisiyle meşbu (!), çok sayıda kalemşorumuz var; eskiden de vardı.

Statükodan bunalanlar için, tatlı bir esinti gibiydi. Gerektiğinde, "Kral çıplak!" diyebilen bir düşünce adamıydı. Müesses nizam, yani statükodan beslenenler, onu sevmedi. Birilerine göre, ülke gerçeklerini kavrayamamış, iflah olmaz bir Don Kişot idi.

Gündem sisli, senaryolar belli: - Siyah, pembe ve gri... Tercih, sizin!

Gazeteci, üzgün. Sebebi şu: Türkiye ekonomisinin 1990-2001 dönemini mercek altına alan bir belgesel üzerinde çalışıyormuş. Bazı konuların yeterince aydınlatılmadığı kanaatindeymiş. Kısacası, "döviz, faiz, borsa" üçgeninin dışına taşarak, bölüşüm eksenli bir TV belgeseline imza atmak istemiş.

Ektiler, büyüttüler ve biçtiler. Saddam eken, "saddam" biçer. Misyonu biten diktatörler, tasfiye ediliyor. Tarih, böyle söylüyor. Batı medyası, Saddam'ın idamından sonra, son derece pişkin bir biçimde, Latince başlıklar attı: Sic transit gloria mundi (Dünya şerefi fânidir), Sic semper tyrannis (Gaddarlara her zaman böyle yapılır).

Bir bu eksikti. Cari Açık Kakofoni Orkestrası'ndan sonra, şimdi de Sine-i Millet Mızıkası ile tanıştık. Söylediklerinin özeti şu: Kriz geliyor!

Hava, gergin ve puslu. Efelenmek, trafikten politikaya kadar, hayatın her alanına damgasını vurmuş durumda. Ne var ki, efelenmek, problem çözmüyor.