M.Ali Özbudun

Kurnazlık mı desem, aymazlık mı desem... Ne diyeceğimi şaşırmış durumdayım. Koca oğlanın on tane hikâyesi varmış, dokuz tanesi ahlat ile ilgiliymiş! Bizimki de, tıpkı onun gibi. İstanbul Sanayi Odası, 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'na ilişkin verileri açıkladı. Birileri, beyanat üzerine beyanat patlatıyor, sanayi sektörümüzün problemlerini, aşırı değerli YTL'ye bağlıyor, acilen önlem alınması gerektiğini vurguluyor. Acil önlemden ne kastedildiğini ve nasıl uygulanacağını bugüne kadar bir türlü öğrenemedik. Bilen varsa, tenevvür edelim.

Politikacıların meydan ve salon konuşmalarında sık sık sarf ettikleri bir cümle var: Biz, bu ülkeyi sokakta bulmadık!

Havamız yerinde, keyfimize diyecek yok. Resmisi, gayr-i resmisi, bireyseli, toplumsalı.. Hassasiyetlerimiz var; boy boy, renk renk, çeşit çeşit.. Politikacılar, hassasiyetler üzerinden siyaset yapmaya bayılıyor.

Uçak türbülansa girdiğinde, yolcuların bir kısmı, gözlerini yumar; bir kısmı, karizmayı çizdirmemek için sakin görünmeye gayret eder; bir kısmı da, hosteslerin yüzüne bakar ve "Meraklanmayın, geçer!" diye deşifre edilebilecek bir mesaj almaya çalışır. Türbülans tekerrür ederse, pilottan, teskin edici bir anons beklenir. Sözün kısası, hiç kimse, türbülanstan vazife çıkarmaya kalkışmaz.

Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) tartışılırken, "müzmin ve sahte" bir ikilemi hatırladım. Yıllarca, "Plan mı, pilav mı?" diye tartışanlar, boşuna nefes tükettiler. Plan da lazım, pilav da. Pilavın, planlı olmasının ne mahzuru var?

Parmak ısırma oyununu bilir misiniz? Dış kaynaklı dalgalanma, içeride bir "parmak ısırma" oyununa dönüştü. Merkez Bankası'nın kullandığı ve kullanmayı düşündüğü enstrümanlar ve piyasa oyuncularının aldığı pozisyonlar, parmak ısırma oyununu çağrıştırıyor. Yabancılar için stopajın kaldırılmasının, çalkantıyı otomatik olarak "stop"ettirmesi beklenmiyordu..

Dış kaynaklı türbülans, piyasaları bir hayli silkeledi. İsterseniz, bir dizi sanal zevata kulak verelim: *İHRACATÇI: İhracatçı Ahmet Bey, döviz kurunun tırmanmasından memnun. Ne var ki, geçmişte olduğu gibi, kur geriye gelir mi, enflasyon kuyruğu diker mi, YTL cinsinden maliyetlerim yükselir mi, tarzında bir dizi endişe taşıyor.

Depremden sonra sormak âdet oldu: Öncü mü, artçı mı? Uzman, cevap veriyor: Öncü olup olmadığını, artçı gerçekleştikten sonra anlarız!

Sorular belli: Ne oldu? Ne oluyor? Ne olacak? Cevaplar ve senaryolar muğlak ve muhtelif. Yani? Yanisi şu: J.K. Galbraith'in dediği gibi, iktisatçılar ikiye ayrılıyor:

Bir okuyucum, ülke gündemini özetleyen bir kıssa göndermiş. Kıssayı, daha önce bir gazetede okumuştum, ama kimin yazdığını bir türlü hatırlayamadım.

Tebrikler! İstikrar Enstitüsü kurulmuş. İstikrar bilinci oluşturmak adına, ne kadar sevindim, bilemezsiniz. Bu ülkede, istikrarsızlığı kurumsallaştırmaya çalışan her türlü kaşıntı fazlasıyla mevcut.

Tekerleme sever misiniz? Bendeniz, "tekerlemeyi" de, "şekerlemeyi" de çok severim. Ülke olarak, birkaç haftadır, tekerlenmeye başladık. İsterseniz, gündemi tekerlemeye dönüştürelim.

Önce bir soru: Bizi mercek altına alan diplomatların, yabancı gözlemcilerin ve gazetecilerin bu günlerde en fazla kullandıkları kelime nedir?

Bu dünyada yalnız yaşamıyoruz. Küresel bir sarsıntı, bizim sınırlarımıza gelince "zınk!" diye durmuyor. Karşılıklı etkileşim ve bağımlılık, hemen her alanda nefesini hissettiriyor.

Ne demişler? Hafızayı beşer, nisyan ile maluldür! Bizim hafızamız, Şubat 2001 krizi ile malul. Her neyse...

Hezar teessüf! Vaktiyle, ülkeyi yöneten elitler, Zati Sungur'u bile pes ettirmiş. Nasıl mı? Doğan Nadi, 1946 seçimlerini şöyle özetlemiş:

İstikrarı sevmiyoruz. Buram buram şark kurnazlığı kokan, bir sızlanma biçimimiz var. Her zamanki gibi, "Ülke, son derece kritik bir dönemden geçiyor!"

Talebeliğimde, "büyüme ve kalkınma" ağırlıklı dersleri çok severdim. Dersi veren hoca, konuya geniş açıdan yaklaşır ve siyaset bilimi, sosyoloji gibi disiplinlerden de yararlanırsa, anlatılanları büyük bir zevkle dinlerdim.

Hatırladınız mı? Üç tarafı denizlerle, dört tarafı düşmanlarla çevrili ülkemizin, borç dinamiklerini özetlerken, 2000 ve 2001 yıllarında ne diyorduk?

Önümde yürüyen yaşlı amca, kaldırım ve yol tamiratına sinirlenmiş, yüksek sesle bağırıyor, "Gitti paralar, gitti paralar!"