Muhsin Abay

Pazartesi yazımızda Amerikalı iki siyasal bilimcinin; John Mearsheimer (Chicago Üniversitesi) ve Stephen Walt (Harvard Üniversitesi) İsrail lobisi hakkında yayınladıkları rapordan söz etmiştik. 80 sayfalık rapor dünyada geniş yankılar uyandırdı.

İlk bakışta bundan bize ne? Diye sormak hatıra gelebilir. Ülkelerin fizikî ve hukukî sınırları olmaya devam etse de, sosyal, siyasal, malî, iktisadî, kültürel sınırların eridiği bir dünyada yaşıyoruz. Fizik sınırların dışında cereyan eden olaylar, eriyen bu bölgelerden girerek herkesi bire bir etkiliyor. Öyle olmasaydı iki aydır dünya Orta Doğu ile yorulmazdı, bu olayların tetiklediği siyasî ve iktisadî tedirginlikleri yaşamazdı.

Önceki yazımızda 2006 mahsulünün 650 bin ton civarında gerçekleşeceğini ve ihracat ve iç tüketimden sonra geriye 150 bin tonluk ürün fazlası olacağının tahmin edildiğini yazmıştık. Bu fazlalık üreticinin beklediği fiyatları bulmasına mani. Fiskobirlik vaat ediyor, çözüm üretemiyor. Hükümet artık popülist destekleme politikaları yaparak, ekonomiyi rayından çıkarmak istemiyor. Öyle ise ne yapmak gerekiyor?

zeytinciler, sütçüler... neden çıkagelmesin. Bir muhalefet milletvekili fırsattan istifade Başbakanlık önüne fındık serip, tribünlere selam gönderdi. Milletin dört yıl önce geri gelmemecesine sandığa gömdüğü bazı silinmişler de fındık kabuğundan sahneye çıkma çabasında. Biz anlamasak da fındık kabuğu siyasetçiye çok geniş! Seçim dönemi yaklaştıkça daha ne cambazlıklara şahit olacağız.

İngiltere ve Fransa'nın sömürgecilikte ne kadar tecrübeli oldukları malum. Londra ve Paris'in ihtişamlı caddelerinde dizili her binanın temelinde kaç milyon Hintlinin, Afrikalının çalınmış serveti, sömürülmüş alın teri ve tüketilmiş ömrü yatıyor. Onlar ülkeleri silahla ele geçiremedikleri zaman, ayrılıkları kurcaladılar. Dinleri, ırkları, aynı dinin içinde mezhepleri, renkleri kullandılar. Daha olmadı toprak, bayrak ve riyaset vaat ederek gafilleri avladılar. Orta Doğu bunların misalleriyle dolu.

Sınırlar düşmanlıkları besleyen engeller mi yoksa? Tarih düşmanlıkların körüklediği savaşlarla dolu. Düşmanlıklar ise sınırların ardında gizlenip, semiriyor. İlânihaye düşmanlık ederek mutlu olmuş insan, cemiyet, millet var mı bilmiyorum. Taraflar kan kaybedip bitkin ve perişan düştüklerinde, kılıç kaldıramaz olduklarında savaşı sorguluyorlar. Her şeylerini kaybedince savaşsız da yapılabileceğinin farkına varıyorlar.

Şu Birleşmiş Milletler ne çok faydalı, Güvenlik Konseyi ne kadar barış yanlısı değil mi? Delicesine insanlığın hizmetine koşuyorlar. Amerika, Rusya, Çin, İngiliz, Fransız hepsi kendilerini adamışlar. Dünyayı adalet ve huzura kavuşturmaya ahdetmişler. Bizim için ne zahmetlere katlanıyorlar!..

Birleşmiş Milletler (BM) 20. Yüzyılda yaşanan ve insanlığa büyük acılar veren savaşların bir daha tekrarlanmaması ve uluslararası barışın korunması amacıyla kurulmuştu. Kurucu 50 devlet arasında Türkiye de vardı. Hâlen tüm ülkelerin üye olduğu yegane evrensel örgüt niteliğinde.

AK Parti ile bütünleşen istikrar, kalkınma, dışa açılma ve özgürleşme trendini bir yerinden kırma teşebbüslerini bilmeyen yok. "Beyaz" çevreler laikçilikten başlayarak; Demirel, Rahşan, Mesut, erken seçim, broşür, Çankaya yolu... belgesellerini ardı ardına sürdüler. Yaygaracı bir kesim abartsa da halk temelinde beklenen kayma olmadı. Şimdi biri içeriden diğeri dışarıdan muharrik iki fay hattı kesişmiş durumda. Güneyimiz İsrail dehşeti ile yanıyor, içimiz PKK tırmanışı ile dağlanıyor. Her iki halde de ateşle imtihandayız.

İsrail bir askerinin kaçırılmasını bahane edip önce Gazze'yi yerle bir etti. Ardından Lübnan'a girdi. Savaş ikinci haftasını dolduruyor. Ölü sayısı 500'lerde, maddî hasar hesaplanamaz boyutlarda. Gidip görenlerin ifadelerine göre Lübnan'ın yeniden inşası gerekecek...

Ay başında Dokuzuncu Kalkınma Planı yayınlandı. Plan, uzun vadeli strateji gözetilerek ve Avrupa Birliğine muhtemel girişimizle uyumlu hazırlanmış. 2007-2013 yıllarını kapsayan bu kıymetli çalışma dış patırtıların ve iç kıpırtıların boğuntusunda kaldı. Gündemde hak ettiği yeri bulamadı. Daha geç olmadan bir girizgâh açalım. İleride ayrıntılarına geçeriz.

"Ben ne söylüyorum, tamburam ne söylüyor?" diye sormanın her halde tam zamanı. Dünya çalkalanıyor; enerji güvenliği diyor, ekonomik denge diyor, daha çok ticaret diyor, eğitim diyor, çevre sağlığı diyor. Türkiye günlerdir bir generalin emekliliğini konuşuyor.

Yıllarca büyük güçlerin bilek güreşine sahne oldu. Komşularımızın çoğu tarafından kıskanıldı, engellemek için ne çabalar sarf edildi. Zira Hazar petrolünü akıtacak güzergâhın tespiti tarihî bir karardı ve çok şeylerin belirleyicisi olacaktı. Eğer Amerika'nın İran'la arası iyi olsaydı, bu hat Türkiye'ye uğramadan Basra Körfezine çekilirdi. Eğer bölge güven verseydi, Hazar petrolü Pakistan üzerinden Hint Körfezine indirilirdi. Her iki halde de Türkiye tarihî fırsatı kaçırmış olacaktı. Çileli de olsa mutlu sona varılmış bulunuyor.

Futbol bir zamanlar kitleleri uyuşturan bir araç olarak görülürdü. Spor, komünist ve faşist ideolojilerin arenasıydı. 1936 Berlin Olimpiyadı, Nazi rejiminin, 1980 Moskova Olimpiyadı da Sovyetler'in gövde gösterisiydi. O anlayış rejimleriyle birlikte yıkılıp gitti. Şimdi kitleleri hareketlendirmenin, toplumları kaynaştırmanın en etkili araçlarından biri oldu.

Bir haber: "Uluslararası araştırma şirketi The Gallup Organization Europe, AB ülkeleri ile Türkiye'de anket yaparak 'halk memnuniyeti ile kurumlara güveni' ölçtü. Ankete göre, 'Türk halkı, Türkiye'nin ilerlediğini ve liderlerin iyi çalıştığını' düşünüyor".

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) teşkilatı 1990 yılından bu yana üye ülkelerin insani gelişmişlik durumunu gösteren bir rapor yayınlar. İnsanların kaç yıl yaşayacaklarına dair beklentilerini gösteren ortalama ömür, tahsil derecesi (okur yazarlık, okullaşma, öğrenim süresi) ve kişi başına gelir ve satın alma gücünü gösteren hayat seviyesi kıstaslarına göre hazırlanan rapor bir bakıma dünya ülkelerinde hayatın ne kadar "insanî" olduğunu gösteren değerli bir belge mahiyetindedir. Ama önemli olmasına rağmen medyamızda "Rahşan'ın sağlı sollu açılımları" kadar yer almadı.

Küresel dil mahallî ve millî dilleri yok eden, onlar aleyhine gelişen bir dil değil. Toplum çoğulculaştıkça ihtiyaç duyulan ara kesit. Bir bakıma insanlığın ortak değeri, asgarî müştereği. İletişim arttıkça, toplumlar bir birini tanıdıkça küresel dil yayılacak. Takiyye olarak, zorlamayla değil, tabiî, gönüllü bir gelişme olarak.

Son günlerde Sn. Rahşan Ecevit'tin "Cumhuriyet için el ele" parolasıyla tüm laikçi kesimlere birlik çağrısında bulunacağı haberleri dolaşıyor ya, yapacağı bu hayırlı işte onu desteklemek istiyorum.

Özgürlüğün olmaması bana kafesteki kuşu andırır. Kafesleyenin neşesine, keyfine, kurcalamasına amade bir varlıktır kuş. Kafes altın bile olsa, kuş ormanını ister.

Avrupa Birliği yolunun uzun ve ince, üstelik inişli çıkışlı olduğunu bir kere daha gördük. 3 Ekim 2005'te tam üyelik müzakerelerine başlama kararını istihsal etmek ne kadar önemli idiyse, önceki gün "Bilim ve araştırma" başlığı altında ilk fiilî müzakerenin açılıp kapatılmış olması da o kadar önemlidir.