Resul İzmirli

En son yazıda Süleyman Demirel'in bir üniversitede yaptığı konuşmadan bahsetmiştim ve oturaklı bir global lider olarak konuştuğu ve davrandığı zaman ne kadar hayranlık uyandırdığını söylemiş, ne olurdu siyasî hayatının şu son günlerinde genç siyasîlere danışmanlık yapabilse, ülkede barış ve sevginin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunabilse demiştim. Ama Türk siyasî hayatında barışsever, mütevazı ve bilgili politikacı tipinin pek prim yapmadığını, politikada hırçınlığın puan kazandırdığını ifade etmeye çalışmıştım.

Türkiye'nin kaynaklarının daha iyi kullanılması için her kademede yönetim kalitesinin artırılmasını dert edineli yaklaşık yirmi yıl oldu. Bu konuda gayret gösteren kişi ve kuruluşların davetlerine öncelik vermekteyim.

Sanayi çağının işletme yönetim bilimine büyük katkıları oldu. Ancak bu arada insanoğlunun o güne kadar gördüğü en hızlı ve etkili değişim rüzgârı olduğu için sanayi çağının paradigmalarını (zihinsel kalıplarını) söküp, yerine yenilerini koymak da o derecede zor olmakta.

Son on yıldır işletme yönetimi konusunda, dinliyor, okuyor, görmeye çalışıyor, konuşuyor, yazıyor, meraklısını bulunca tartışıyorum. Hani derler ya 'işin püf noktası'nı yakalamak önemlidir diye. Bendeniz de yirmi beş yıla yakın esnaf kültüründe yoğrulan, yirmi yıldır resmi ve özel sektörde yöneticilik yapmış, biraz da (yirmi yıl kadar) bu konuda mürekkep yalamış biri olarak yıllardır işin püf noktasını yakalamaya çalışıyorum.

Bir toplumu alıcı gözüyle müşahede ederseniz -hadi gözlemlerseniz de diyelim- o toplumun ulaştığı sonuçların sebeplerini de görme imkânınız oluyor. Şimdi gerçekten etrafımıza şöyle bir bakalım.

Yönetmeye talipseniz, yönetilmeyi bileceksiniz, bunun için de; değişen şartların idrakinde olarak yeni yönetim metodlarına kafa yoracaksınız. Yoksa ne kadar bol ve kaliteli kaynaklara da sahip olsanız kafanızı taşlara vuracak sonuçlarla karşılaşırsınız.

Dün sabah tatlı bir heyecanla uyandım, hazırlandım. Saat 9:30'da başlayacağı bildirilen toplantıyı kaçırmamak için kahvaltımdan bile biraz fedakârlık ettim. Neyse davet edildiğimiz Özel Üniversitenin kampüsünü buldum.

Geçtiğimiz pazar günü torunlar tutturdular "Bizi Miniatürk'e götür dede!" diye. Herhalde açılışından beri altı ya da yedi defadır gidiyorum. Ama her defasında da keyif alıyorum ve de bu güzel eseri ülkeye kazandıranlara ve bu hizmeti titizlikle sürdürenlere teşekkür ediyorum.

"Kızı serbest bırakırsan ya davulcuya ya da zurnacıya gider" derler... Nereden esti şimdi bu atasözü, şuradan. Efendim geçen günlerde bir üniversitemizde yaşanan acı bir olay, televizyon ve gazetelerde şöyle bir parlayıp söndü. Üniversite idaresi epey bir uğraşarak ve de masrafa girerek Amerika'dan konusunun uzmanı bir profesörü konferans için davet ediyor.

Almanya'dan yeni dönmüşüm. Helmuth Schmidt'in düştüğü, Helmuth Kohl'ün seçildiği meşhur seçim kampanyasını bütün demokratikliği ile yaşamışım...

Hanımların kuaförlerindeki durumları bilmem ama bizim "berber" koltuğu muhabbetlerimiz pek tatlı olur. Çünkü berberler eğer biraz meraklı ve bilgiye açık bir kafa yapıları da varsa, kültür hazinesi insanlar olurlar. Aynı durumu bir de televizyon kameramanlarında görürsünüz. Yıllar boyu entelektüel seviyesi ortalamanın üstünde kişilerin katıldığı programlarda görev alan kameramanlar da kültürlü kişiler oluyorlar. Tabii son zamanlardaki seviyesiz televizyon programlarının kameramanlara katkısı nedir, onu pek kestiremiyorum!

Geçenlerde aldığım bir elektronik posta mesajında, "Acaba bu mesajımı okur musunuz, bana cevap verir misiniz?" diyen okurumuzu aradım telefonla. Zira en korktuğumuz şey kibirli olmak, ya da kibirli sanılmaktır.

Bizim neslin eli, bin dokuz yüz yetmişli yıllarda para görmeye başlamıştı. Üniversite asistanı olduğum o yıllarda ilk maaşım bin lira civarındaydı. Üçyüz liraya bir çatı katı kiralamıştık. İlk olarak bir buzdolabı aldık taksitle, sonra bir dikiş makinesi, bunların taksitleri ödeniyor, eh ayın sonu da öyle ya da böyle geliyordu.

Turgut Özal" denildiğinde yüreğim ayrılık acısıyla şöyle bir burkulur. Kendisiyle kısa süreli de olsa çok defa bir arada bulunma ve onun "havasını" "liderliğini" "samimiyetini" "insan sevgisiyle dolu kocaman yüreğinin yaydığı kozmik ışınları" yaşamış biri olmaktan duyduğum hazzı anlatamam.

Bin dokuz yüz altmış sekiz kuşağıyım. Ülkenin son yarım asrını aklım ererek yaşadım. Sekiz on seçim, dört beş ihtilal gördüm.

İş ve çalışma hayatında özellikle son yirmi-yirmibeş yıldır yaşanan büyük değişimler herkesi derin derin düşündürüyor.

İş Dünyamız programında uzun zamandır plânladığımız bir toplantıyı gerçekleştirdik, geçtiğimiz salı akşamı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, MBA programı öğrencilerini misafir ettik. MBA malum, 'Master of Business Administration' kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma "İş yönetiminde ustalık" derecesi olarak tanınmlanabilir.

Avrupa iki büyük harp gördü. Her ikisinde de yerle bir oldu. Tarihe ve belgelere meraklı olanlar özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'nın hali pür melâlini iyi bilirler. İnsan, bu şehirler bir daha asla var olamazlar der o görüntüleri görünce. Ama gidenler bilir Berlin'i, Paris'i, Viyana'sı, Prag'ı hatta Bükreş ve Sofya'sı bile kendi kültürlerini yansıtan mimarî tarzlarıyla yeniden inşa edilmiştir.

Homo economicus"... Şimdilerde iktisat derslerinde insanı böyle tarif ediyorlar mı bilemiyorum. Ama bizim neslin kafasına çakılan büyük çivilerden biri de bu idi.

Atgözlüğünü atabilen, paradigmalarının esiri olmayan, esnek düşünebilen, değişimi algılayıp onu yönetebilen, geçmişiyle barışık, geleceğinden ümitli, öz güvene sahip kişiler ve milletler başarılı oluyorlar.