Mustafa Selçuk

Ekonominin idare edilmesi konusunda hükümetin durumunu bu başlık anlatabilir diye düşünüyorum. Bir tarafta piyasanın ve istihdamın canlandırılması, dar gelirliye biraz nefes aldırılması arzusu, diğer tarafta yeniden yapılandırma sürecinde sürdürülmesi gereken katı tedbirler.

Sona eren yılla ilgili ekonomik sonuçlar çıktıkça, 2002 başındaki hedeflere göre iyi bir yıl geçirdiğimizi görebiliyoruz. 20 yılın en düşük enflasyon rakamına geçtiğimiz yılda ulaştık. 60 yılın en derin ekonomik krizinden sonra, ekonominin % 6-7 civarında büyüdüğü -resmi rakamlar çıkmasa da- belli oldu.

Bir ülkede yaşayan herkesin kendisini yönetenler hakkında birbirinden farklı talep ve şikayetleri olur. Bu durum Türkiye'de de farklı değildir. Ancak, bizim ülkemizin yıllardır hasret olduğu ve hep aradığı bir unsur var: İstikrar ve süreklilik.

AB'den istediğimiz müzakere tarihini alamayıp da 2004 sonuna gün verilince, topyekun bir yeis ve hayal kırıklığı yaşanıp, sonra da "alçak Avrupalılar, bunlar bizi zaten almayacaklardı!" tarzı fevri tepkiler verildi.

Avrupa Birliği için dananın kuyruğu bu hafta kopacak gibi görünüyor. Aylardır beklenen Kopenhag zirvesinde bize "neyin tarihinin" verileceğini öğreneceğiz. Almanya ve Fransa'nın beraberce ortaya attıkları 1 Temmuz 2005 müzakere tarihi doğal olarak hiçbirimizi mutlu etmedi.

Enflasyonu mu düşürelim, ekonomiyi mi büyütelim ? Soruyu böyle sorunca, sanki birisi olunca diğeri olmazmış gibi bir mana çıkıyor. Şu anda ekonomi çevrelerinde de bu konu tartışılıyor. Hükümet bir yandan ekonomiyi büyütmek ve halkı bir nebze rahatlatmak için enflasyon hedefinden sapılabilir intibaı veriyor, diğer taraftan da "enflasyonu düşürmek öncelikli hedefimiz" diyerek çelişkili bir tablonun doğmasına zemin hazırlıyor.

Hükümet, işbaşına gelir gelmez, tarihlerle sınırladığı bir eylem planı ile kamuoyu nezdinde gerçek bir taahhüt altına girdi. Böylece, işe ne ölçüde ciddiyetle yaklaştığını da ortaya koymuş oldu. Genel kabul görmüş doğrular ve aşağı yukarı herkesin mutabık kalacağı uygulamalar detaylandırıldı.

Yazının başlığı birçok kişiye manasız ve itici gelebilir. Bu bir gerçeğin karamizah üslubuyla izahından başka birşey değil. Türkiye'deki gelir dağılımı ve hane halkı harcamalarını inceleyen bir araştırmanın ( Veri-Statü Gelir Tüketim kentsel araştırma dizisi) sonuçlarına göre, Türkiye'de gelir dağılımı arasındaki fark, 2000 ylılndan sonra azalmış durumda.

AK Parti'nin tartışılmaz seçim zaferi yıllardır unutulan tek parti iktidarına giden yolu açınca, Türkiye hasret kaldığı bir duyguyu yeniden hissetmeye başladı: güven. Borsa'nın şahlanışı, faizlerin düşüşü, iş dünyasından gelen iyimser sesler hep bu güvenin tezahürleri.

Aylardır sabırsızlıkla beklediğimiz AB Komisyonu'nun ilerleme raporu açıklandı. AB dostları ve taraftarları üzüldü, AB karşıtları ise "biz dememiş miydik" diyerek müstehzi bir ifade takındılar. Kamuoyumuzun mizacı bu tür olayları ya bayram, ya da matem havasında karşıladığı için, AB konusunda konu kapanmış gibi bir hava hakim oldu. İlk heyecan geçince aklı selim devreye girer ve sağlıklı yorumlar yapılır diye beklemekten başka çaremiz yok. Türkiye'nin Avrupa Birliği macerası nihayetlendi mi diye biz de biraz kafa yoralım isterseniz.

Türkiye kamuoyunun zihnini seçimler ve muhtemel sonuçları fazlasıyla meşgul ederken, hepimizin geleceğini derinden ve kalıcı şekilde etkileyecek çok önemli iki gelişme kapımıza dayandı. Irak ve muhtemel bir Kürdistan oluşumu ile Avrupa Birliği'nin müzakere takvimi. Her iki konu da Türkiye'yi en az seçim sonuçları kadar , hatta seçimden bile yakından ilgilendirmek zorunda.

Türkiye Cumhuriyetinin başkenti. Memur sayısının en çok olduğu şehir. İkinci büyük kentimiz. Bu tanımlara bir yenisini daha ekleyebiliriz: Türkiye'de kişi başına düşen banka mevduatının ve otomobil sayısının en yüksek olduğu şehir.

Başlıktaki ifade bana ait değil. Tayyip Erdoğan, milletvekilliği adaylığının reddedilmesi üzerine yaptığı konuşmada, tüm vatandaşların, yaşadıkları zamana tanıklık etmekte olduğunu söyledi. Gerçekten de , türk siyasi hayatında bu ölçüde çetrefil, değişken ve karmaşık bir seçim atmosferi herhalde müşahade edilmemiştir.

Demokratik ülkelerde, seçim, yönetime talip olanların metodlarını, düşüncelerini, yapacaklarını vatandaşlarına anlattıkları bir süreçtir. Böylece, her seçmen, kimin ne düşündüğünü, neyi isteyip, neye karşı olduğunu öğrenir ve tercihini yapar.

Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi. Bu tanım Türkiye'de kaç kişiye bir şeyler ifade ediyor acaba? Dünyanın 187 ülkesinden 60.000 insan, G.Afrika'nın başkenti Johannesburg'da, gelişmişi ile az gelişmişi ile toplanıp, kalkınma nasıl sürekli hale getirilebilir, refah seviyesi nasıl yaygınlaştırılır ve yükseltilir diye günlerce tartıştılar.

Yukarıdaki ifade bana değil, Kemal Derviş'e ait. Kendisinin ortaya attığı "sosyal liberal sentez" modelini anlattığı makalesinde, küresel toplumları tarif ederken kullanıyor bu tarifi. Kavram ve sloganlar üzerine politika yapılan bir ülkenin vatandaşları olarak, Derviş'in ortaya attığı bu "sentez" de bir hayli merakımızı mucib oldu diyebiliriz.

Türkiye ekonomisi kadar, günlük siyasetin her dalgalanmasından etkilenen kaç ülke vardır bilmiyorum ama, ekonomi ile ilgili herkesin politika yiyip içmekten ikrah ettiğine eminim.

İttifak hülyaları, makul çoğunluk, olmadı çağdaş çoğunluk masalları arasında Türkiye seçim atmosferini solurken, ekonomik durumu pek soran kalmadı. Oysa IMF programının sürdürülmesi, iç ve dış borcun çevrilebilmesi, bütçe açığı, ekonomik büyüme gibi temel konular tüm heybetiyle önümüzde duruyorlar.

Bir ülke düşünün, meclisi seçim kararı alsın, biri hariç tüm siyasi partileri yarışırcasına seçim istesinler, seçim tarihine üç aydan az bir zaman kalsın ama hâlâ seçim olmama ihtimali ciddi olarak konuşulabilsin. Hatta seçim olmaması için, seçimi ne kadar çok istediklerini anlatan partiler, gizli görüşmelerle, pazarlıklarla "seçimi nasıl erteleriz"in formüllerini arasınlar.

Haftalardır, günde üç öğün tartıştığımız, yorumladığımız iki ana gündem maddesi beklenenin de ötesinde bir hızda sonuçlandı ve Türkiye hem seçim sürecini katileştirdi, hem de AB uyum paketinin kanunlaştırdı.