Yetenekli Kalemler

Tarih boyunca birçok toplum yenilikten, değişimden korkmuş ve bu korku hem belirsizliğin hem de gençlere duyulan güvensizliğin bir yansıması olmuştur. Bu durumun en erken örneklerinden biri Antik Çağ'da gençleri “ahlaksızlaştırma” ile suçlanarak Sokrates’in idama mahkûm edilmesi sayılabilir. Bu durumu destekleyen başka bir örnek de Antik Çağ'dan yüzyıllar sonra bile aynı korkuyu yaşayan 15. yy. insanları olabilir. Johannes Gutenberg'in matbaayı bulmasıyla yazılı bilgi daha geniş kitlelere ulaşmaya başladı. Ancak bu da toplumun bir kısmında büyük bir korkuya neden oldu.

Hayatın doğasında kendiliğinden var olan belirsizlik ve insan hayatının içinde var olan sayısız bilinmezlik, beraberinde endişe ve korku da getirir. Bilinmezlikten korkmak hem psikolojik hem de evrimsel kökenlere dayanmaktadır.

Bina bitince usta, yaz bitince gölge veren ağaç unutulur derler. Kim bilir kaç binada tuğlası olan vefakâr insanları unutuveririz işimiz onunla bitince! ‘Akıllı’ telefonlar elimizin altında olmasına rağmen, bir telefon kadar uzağımızda olan insanları aramak dünyanın en zahmetli işi gelir belki de bize! Rahmetli Ömer amcam, nişanlısını görmek için eşek sırtında yarım gününü yolda geçirirmiş. Acaba teknoloji mi bozdu bizi? Şu an 97 yaşında olan dedemin kardeşi Yakup amcamın, "Eskiden hayatı karnımızın içine koyacak gibi severdik" sözleri kulaklarımda çınlamakta, "Modern zamanlar mı elimizden aldı samimiyetimizi, sıcakkanlılığımızı, içimizde kırıntıları kalan kadirşinaslık özelliğimizi?!." düşünceler aklımdan geçerken.

Sevimsiz bir konu biliyorum. Bazılarınız “keyfimizi kaçırmanın zamanı mıydı?” diyecek. Şen ve kaygısız mizaçlılar belki bendenizi karamsarlıkla itham edecek. Hepsine eyvallah.

Nasreddin Hoca, 1208 yılında Akşehir’in Hortu köyünde doğmuş. Güldürürken düşündüren mizah sohbetleriyle, tarihin eskimeyen bir şahsiyeti olmuş büyük bir âlimdir. Her yaşın her zamanın kıymetli söyleşileri ile ondan aldığı nasihatler bizlere zaman zaman yol yordam olmuştur. ‘Ye kürküm ye’ anlatımı da bunlardan bir tanesi. Şöyle ki zamanın ileri gelenlerinin yapmış olduğu bir toplantıya davet edilmesi ve günlük elbisesiyle iştirak ettiğinde değer görmeyi bırakın, içeri alınmaması; bunun üzerine, sandıktan kürkünü çıkarıp tekrar gittiğinde büyük hürmet görerek, masanın başköşesine buyur edilmesi ve efsane son hamlesi, en nefis yemekler ikram edildiğinde kürkünün kolunu çıkarıp yedirmeye çalışması...

Görgü; nezaket ve terbiye demektir. Sabırlı olmayı, hoşgörülü davranmayı gerektirir. Görgü olgunluktur, medeni davranışların içinde olmaktır.

1640 yılında Trabzon’a seyahat etmiş olan Evliya Çelebi, “Bu şehirde birkaç ay safa edip, bütün maarif ve ilim erbabı ile can sohbetleri ederek şehri istediğimiz gibi gezip gördük ve imkânımız nispetinde çeşitli ahvâline vâkıf olduk” diyerek Seyahatname isimli eserinde Trabzon’u anlatmış, Trabzon’un balıkları, bilhassa da hamsi balığı konusunda şunları yazmıştır:

Allahü teâlânın verdiği nimetlere ne kadar şükrediyoruz. Ya da “şükrediyor muyuz?” sorusunu sorarak başlayalım yazımıza. Kime sorsak hemen herkes hayatından memnun değil. Allah’ın verdiği bu nimetleri hiç görmüyoruz. Oysa nefes alıp vermek bile bir nimettir. Bundan birkaç sene önce bir karikatür görmüştüm. O karikatür her şeyi özetliyor aslında...

Kim derdi ki bu hâle geleceğiz? Eskiyi arayacağız, eskiye rağbet edeceğiz. Ne yapacağımızı bilmez oluk. Rahatlık uğruna yapmadığımız şey yok. Sıkıntıya gelemediğimiz gibi kimsenin de bize bir şey söylemesine katlanamıyor ve sabredemiyoruz. Çözüm ne peki? Ne olacak bu işler? Nasıl düzelecek?

Temizlik ve ecdada vefa

Patron, artık emekli olmak için müracaat eden ustasına dedi ki: “Sizden bir ricam olsun. Son bir dairenin müştemilatını daha yapıverin. Sonra gelin emeklilik ikramiyenizi takdim edeyim… Yaşlı marangoz akşam evi ve çocuklarıyla kutladı. Sonra da patron için son bir daire daha yapmamı söyledi. İşte ne koparırsa kâr sayıyor… Neyse emekli ikramiyemi versin de…

“Onu yeme, bunu yeme, şunu yeme!”, “Onu sakın yapma, böyle beslenme, o yağlardan uzak dur, aman sakın evinize bile sokmayın!”

Salçalı ekmeğimiz hamburgere yenilince

Kulaktan kulağa

Dün Dr. Prott’un kaygı ve depresyon içindeki kimselere verdiği önerinin ne olduğuna işaret etmiştik. Evet Dr. Prott, özellikle bazı kadın hastalarının kara kara düşündüğünde içinden çıkamadıkları konularda onların daha sinirlendiklerini daha da zihin bulanıklığı yaşamaya başladıklarını fark ederek çözümü de bulmuş... Çözümü ne miymiş? Atalarımızın söylediği söz: “Derdini söylemeyen derman bulamaz...”

Ecdadımızın Amasya'da 7 asır öncesinde Edirne’de 1488’de ve de kayda geçmedik kim bilir hangi şehirlerinde hangi asırlarda başlatılan ruhsal hastalıklara yönelik psikiyatri tedavileri bugün Batılı bilim adamlarının da fark edip ilerletmesiyle hayli mesafe almış gözüküyor.

Babaların kızları

Şartlı tahliye gibi...

Öğrencisi olan anne babalara

“Sen kimsin?” diye sordu adam.