Muhsin Abay

Bugün Arefe, hacı adaylarımız Arafat'a çıkıyorlar. Kimi yaya, kimi vasıtalarla Mekke'nin doğusundaki volkanik dağlarla çevrili geniş vadiye akıyorlar. Ne rütbe, ne şöhret, ne servet gösterisi yok üzerlerinde. Hırsı, didişmeyi unutmuş, coğrafya, ırk, milliyet tüm ayırım perdelerini eritmiş, sadece "lebbeyk... Rabbim, dâvetine evet" diyorlar. Sanki beyaz kefenleri ile kabirlerinden kalkmışlar da mahşer yerinde toplanıyorlar..

Seminerlerimde insanlara "Hayattan ne bekliyorsunuz?" sualini sıkça sorarım. Cevapları birkaç kelimeyle özetlemek mümkün: Servet edinmek, itibar kazanmak, meşhur olmak, çoluk çocuk sahibi olmak, eser vermek, eğlenmek, zevk almak.

Başbakan Erdoğan, beş bakan, 510 iş adamı ve 90 gazeteci iki gündür Moskova'da. On milyar doları bulan ticaret hacmimizin ikiye katlanması, karşılıklı yatırımların artırılması için imzalar attılar.

Hafızalarda asrın felâketi olarak yerini alan tsunaminin üzerinden 15 gün geçti. Ölü sayısı 160 bini aştı. Zayıf ihtimal bile olsa sağ kalanları, hiç olmazsa ölü bedenleri yakınlarına teslim edebilmek için yıkıntı, serpinti ve süprüntü arasında aramalar sürüyor.

Evvelsi gün torun elinde kocaman bir yapboz kutusu ile geldi. Çalışma odamın ortasına çöktü. Dur! Demeye kalmadan levhanın bütün parçalarını yolarcasına söktü, fırdolayı saçtı döktü. Bir yanağa, beni oyuna bulaştırmayı başarmıştı.

Âdettir. Her yılın sonunda hükümetin programında öngördüğü iktisadî, sosyal, siyasî hedeflere ne ölçüde vardığı TBMM'de ve kamuoyunda tartışılır. Aynı şekilde şirketler de üretim, kâr, ihracat hedeflerini ne ölçüde tutturduklarını, kaç yeni müşteri kazandıklarını tartışırlar, sektörlerindeki başarılı örneklerle kıyaslamalar yaparlar.

Takvimin tam sonunda Güneydoğu Asya sahillerini vuran Tsunami dalgaları gündemin başına oturdu. Antarktika'da şiddetli deprem olduğunu, buzulların koptuğunu birkaç gün önce duymuştuk.

Avrupa Birliğine girmeye çalışan ülkemizi kırk yıldır kapıda bekleten Avrupalılara bugünlerde çok kızıyoruz ya, neden böyle yaptıklarını anlayabilmek için, durumu tersine çevirip, bir de onların yerinden bakmaya çalışalım.

Gücüm yetse de diyorum, çıksam bir tepeye avazım çıktığı kadar bağırsam: Ey milletim, vatandaşlarım gün ışıdı, gök mavi yüzünü gösterdi, uyanın! Desem...

Brüksel zirvesinin havasını ve sancılarını saniye saniye yaşadık. Avrupa'nın önünde iki alternatif vardı: Türkiye ile aralarına duvar örmek ya da köprü kurmak. Duvar örerlerse manastır havasına bürünecek şatolarında zenginliğin keyfini yaşayacaklardı.

İnsanlık tarih boyunca duvarlar ördü, köprüler kurdu. Kronolojik olarak önce duvarlar örüp barındığını, sonra köprüler kurup ilerlediğini söyleyebiliriz. Köprü de, duvar da aynı malzemeyle yapılır.

Geleceğimiz bakımından çok önemli bir haftadayız. Cuma günü Avrupa liderlerinin vereceği karar hem Türk, hem de Avrupa tarihinde önemli bir dönüm noktası olacaktır.

Geçen hafta düzenlenen "Değişim Sürecinde Sürdürülebilirlik" konulu Finans Zirvesinde Türkiye'de başlayan değişimin kalıcı olması için, politika yapan ve uygulayanların ülke meselelerine bakışlarında, kullandıkları yöntemlerde ahenk bulunması gerektiği vurgulandı.

İktisat okuduğumuz yıllarda büyüme ve gelişme kavramlarını tartışırdık. Büyüme miktar ve hacimle ilgili bir kavram. Milli gelir artışı ekonominin büyüdüğünü, bebeğin kilosunda artma veya boyunda uzama varsa onun büyüdüğünü söyleriz.

Yollara, manşetlere ve sütunlara yansıyan yüzlerce kıpırtı ve kırpıntı dikkatlerimizi çelmesin. Ülkemizin gündeminde iki önemli konu var.

İngilizcenin dünya dili olma yolunda rakipsizleştiği bir zamanda lâiklik "laicite" kelimesi İngilizceleşmeye direniyor. Lâikliği Fransa keşfetmiştir. Orta Çağda kilisenin tüm siyasî ve idarî gücü eline geçirmesine bir tepki olarak gelişen akım, zamanla bu gücü devlete vermiştir.

Son zamanlarda dinî terminolojiye yeni kavramlar kazandırılmaya (daha doğrusu sokuşturulmaya) çalışılıyor. Bir vakitler Türkiye'de, İran'da, Arabistan'da, Afrika'da Müslümanlığın farklı tatbikatlarını gören Almanlar ülkelerinde yaşayan Müslümanlar için bir "Alman Müslümanlığı" ihdas etmeye kalkışmışlardı. Şimdilerde de "Fransız Müslümanlığı" çokça konuşulmaya başlandı.

1968 öğrenci hareketleri mezuniyetimi iki ay geciktirdi. Hemen askerlik için müracaat ettim. Polatlı'da altı ay Topçu eğitiminden sonra herkes kur'asını çekti. Benim çekme şansım yoktu, torbada kalan son yere gidecektim: Çatalca, nasip!

On altı yaşımdan beri tam düzenli olmasa da günlük tutarım. Ara sıra da güzergâhımdaki sapmaları, yönelişleri kavrayabilmek için eski koordinatlarıma bakarım. Nerede imişim, şimdi neredeyim diye. Geçen gün eski sayfalarda gezinirken bir şeyi fark ettim. İki bayram ve tüm hayatımı etkileyen iki kırılma (moda tabirle dönüşüm). Tam gününe rastlamışken size onlardan söz etmek istiyorum.

Rüzgârlı bir günde sahile gidip denizi seyrettiğimiz olmuştur. Sular dalga dalga yükselerek kıyıya vurur ve geri çekilir. Ta uzaklardan derinlerden beslenerek gelen seyrek dev dalgalar olduğu gibi, daha sık gelen küçük çaplı dalgalar da vardır. Bir de hiç durmayan minik çırpıntılar. Parmaklarımızın ucunda veya topuklarımızın seviyesinde hoplar durur. Her dalga büyüklüğüne göre bir şeyler getirir ve götürür.